Czyszczenie kamienic przestępstwem. Prezydent podpisał nowe prawo

Strusia, Niegolewskich, Piaskowa, Długa, Stolarska - to tylko niektóre z adresów w Poznaniu, na których stoją „wyczyszczone” kamienice. O swoje mieszkania walczą jeszcze lokatorzy z Chwaliszewa czy Litewskiej. Tych i kolejnych będzie już bronić prawo.

Podpis prezydenta Andrzeja Dudy pod nowelizacją Kodeksu karnego wymierzoną w „czyścicieli” kamienic to zła wiadomość dla właścicieli, którzy przy ich pomocy chcą pozbyć się lokatorów omijając prawo.

Nielegalny proceder od lat kwitnie nie tylko w Poznaniu, ale również w Warszawie, Łodzi czy Krakowie. Za kilka miesięcy, kiedy nowe przepisy wejdą w życie, będzie już traktowany jako przestępstwo.

Maj 2011 roku. Mieszkańcy kamienicy z Niegolewskich 20 urządzają protest przeciwko „polityce nowego właściciela”. Najpierw zarządził podwyżkę czynszów, a później kapitalny remont, który rozpoczął od odcięcia mediów.

- Chce nas stąd wykurzyć jak szczury - alarmowała jedna z lokatorek Krystyna Kurzela.

Z kolei Leszek Łuczak z Wielkopolskiej Spółki Gazownictwa ostrzegał, że odłączanie gazu to stała praktyka właścicieli „czyszczonych” kamienic. Była luka w prawie, która im na to pozwalała.

Pięć miesięcy później kamienica przy Niegolewskich była już wyczyszczona.

- Tam nie dało się już żyć - mówili byli już lokatorzy.

Maj 2012 rok. Rozpoczyna się czyszczenie kamienicy przy Stolarskiej: odcięcie wody, prądu i gazu, rozbijanie ścian, zalewanie mieszkań, podrzucanie robaków. Lokatorzy wytrzymali półtora roku. Nie wygrali z czyścicielami i właścicielem, który ich wynajął, ale wywalczyli nowe prawo.

Nagłośnienie „horroru ze Stolarskiej” na cały kraj zmusiło w końcu polityków z Wiejskiej do reakcji. Nowe przepisy to niemal kopia aktu oskarżenia przeciwko Piotrowi Ś. i Pawłowi Ż., którzy stali za czyszczeniem kamienic na Niegolewskich i Stolarskiej.

Za odłączanie mediów, rozbieranie dachów i ścian, przewiercanie stropów, zalewanie mieszkań, zasypywanie gruzem bram wejściowych czy podrzucanie robaków i padliny będzie teraz grozić do trzech lat pozbawienia wolności.

Wcześniej prokuratura albo umarzała postępowania w sprawie czyszczonych kamienic z powodu „braku znamion przestępstwa”, albo, jak w przypadku finału ze Stolarskiej, oskarżyła czyścicieli o stalking, czyli uporczywe nękanie.

W świetle nowych przepisów będzie mogła ich oskarżyć o „przemoc innego rodzaju uporczywie lub w sposób istotnie utrudniający innej osobie korzystanie z zajmowanego lokalu mieszkalnego”. Prokuratura będzie ścigać „czyścicieli” na wniosek pokrzywdzonych lokatorów.

Skuteczniej będą mogli również działać inspektorzy nadzoru budowlanego.

- Prawo budowlane do tej pory nie dawało nam możliwości, by eliminować uciążliwości i zagrożenia przez działania, które nie były robotami budowlanymi, jak odcięcie mediów, przewiercanie stropów, demontaż okien i drzwi czy uszkadzanie dachu - mówi Paweł Łukaszewski, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego dla miasta Poznania. - Teraz będziemy mogli nałożyć na właściciela czy zarządcę obowiązek przywrócenia stanu pierwotnego i naprawienia tych szkód. Wiążę z nowymi przepisami, także karnymi, duże nadzieje.

Nie wszyscy jednak są do#nich przekonani.

- Są już przepisy, które pozwalają ukrócić ten proceder, jak przestępstwo stalkingu - przekonuje poznański prawnik Dariusz Szyndler. - Tworzenie nowego prawa to oznaka słabości wymiaru sprawiedliwości, który nie potrafi skutecznie egzekwować już istniejącego. Ilu mamy w kraju „czyścicieli”? Dziesięciu, dwudziestu, pięćdziesięciu? To jest tworzenie prawa ponad potrzebę. A ilu mamy lokatorów, którzy nie płacą czynszu nie dlatego, że nie mają, ale dlatego, że nie chcą? Jeżeli chcemy karać właścicieli uciążliwych dla lokatorów, to na tej samej zasadzie powinniśmy karać lokatorów uciążliwych dla właścicieli - dodaje prawnik.