Zmarł Zbigniew Szałajda, dyrektor Huty Katowice w latach 1974-1980, minister hutnictwa i wiceprezes Rady Ministrów

Urodzony w Wilnie 11 maja 1934 roku Zbigniew Szałajda był absolwentem Wydziału Mechanicznego Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Po studiach pracował w hutach Florian i im. F. Dzierżyńskiego, by w 1970 roku zostać dyrektorem naczelnym Huty Kościuszko. Cztery lata później, 27 lutego 1974 roku, został dyrektorem naczelnym Huty Katowice, którą kierował przez sześć lat, do 1980 roku.

– Zacząłem od organizowania kadry. Wiedziałem, że nie da się tego zrobić bez doświadczonych menedżerów. To był zaciąg najlepszych z tych, który znałem z wielu hut, inżynierów i kierowników. Przychodzili ludzie ze Śląska, a także z Huty Sendzimira. Musiałem zorganizować cały resort z dyrektorem kadrowym na czele, bo trzeba było tysiące ludzi przeszkolić. Mieliśmy kompetentnych menedżerów, ale zwykłych hutników – otrzaskanych z ogniem, gazem i temperaturami – wielu wtedy nie było. Prowadziliśmy więc nabór, przede wszystkim młodych ludzi, którzy do Huty Katowice chętnie przyjeżdżali z całej Polski. Widzieli w tym swoją szansę na awans –  opowiadał Zbigniew Szałajda dwa lata temu w rozmowie z „Przeglądem Dąbrowskim” przy okazji 50. rocznicy rozpoczęcia budowy huty Katowice.

W rozmowie z Dziennikiem Zachodnim w 2012 roku z kolei Zbigniew Szałajda wspominał: - Wyzwaniem było wybudowanie i uruchomienie huty, która wielkością, nowoczesnością i wymaganym terminem przewyższała wszystkie realizowane dotychczas inwestycje w Polsce i wymagała w pozytywnym słowa tego znaczeniu złamania wszystkich dotychczasowych reguł i zasad obowiązujących przy realizacji tak wielkich i skomplikowanych inwestycji. Odpowiedzialność za to zadanie spoczywała na inwestorze, który odpowiadał za projekt, zakupy i dostawę konstrukcji, urządzeń i maszyn, skompletowanie załogi, jej przygotowanie do eksploatacji, rozruchu i wdrożenie całego procesu technologicznego oraz organizacjach budowlanych, których w realizacji budowy huty uczestniczyło kilkadziesiąt z terenu całej Polski.

- Głównym problemem, który dotychczas decydował o powodzeniu takich przedsięwzięć była współpraca albo jej brak, między inwestorem a wykonawcą. Jako dyrektor naczelny Huty Katowice reprezentowałem inwestora. Budowlańców, jak kolokwialnie się mówiło, czyli wszystkie organizacje budowlane reprezentował nieżyjący już Romuald Kozakiewicz, jako generalny dyrektor budowy w randze wiceministra. Według wielu opinii formułowanych w tym czasie nasza współpraca, która potem przerodziła się w przyjaźń i była wzorem do naśladowania dla wszystkich organizacji i ludzi nam podległych, była jednym z ważnych, jeśli nie głównych powodów sukcesu w budowie i uruchomieniu huty. Koordynacja prac na miejscu w hucie, ale też w stosunkach z podmiotami zorganizowanymi, wymagała stworzenia bardzo skutecznej i prężnej organizacji zarządzania hutą. Miałem szczęście w życiu, że w realizacji tego przedsięwzięcia, będącego szczytem kariery zawodowej, otrzymałem pełny kredyt zaufania od swoich przełożonych i możliwość podejmowania nie tylko technicznych, ale też personalnych decyzji. Nikt wówczas, ani w Warszawie, ani w Katowicach nie kwestionował moich decyzji personalnych. Przychodząc do Huty Katowice miałem już za sobą 20 lat pracy w hutnictwie, od stanowiska mistrza do naczelnego dyrektora Huty Kościuszko. Znałem branżę, jej specyfikę, wielu ludzi, dlatego mogłem dobrać doświadczoną kadrę. Razem ze specjalistami huty i projektantami z Biprohutu w Gliwicach zapoznawaliśmy się z nowoczesnymi zakładami hutniczymi na całym świecie. M. in. w ZSRR, ale też w Niemczech, Francji, Luksemburgu oraz Japonii - podkreślił Zbigniew Szałajda, dyrektor naczelny Huty Katowice w latach 1974-1980 w rozmowie z DZ w 2012 roku.

– Zbigniew Szałajda cieszył się zasłużonym uznaniem i szacunkiem w środowisku budowniczych i pracowników huty Katowice, w której budowie miał osobiste zasługi. Był wrażliwy na sprawy ludzkie oraz posiadał umiejętność doboru kadry inżynieryjno-technicznej. Na zawsze zachowamy w pamięci Jego wsparcie i okazaną serdeczność przy realizacji projektu „Śladami Huty Katowice”, którego celem było i jest dokumentowanie oraz utrwalanie w społecznej świadomości znaczenia tej inwestycji dla gospodarki kraju i regionu Zagłębia – wspomina Maciej Gadaczek, przewodniczący Miejskiej Komisji Historycznej Pokolenia w Dąbrowie Górniczej.

20 kwietnia 1960 roku został przyjęty do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1986–1990 był członkiem Komitetu Centralnego PZPR. Po rozstaniu z hutą Katowice Zbigniew Szałajda był ministrem hutnictwa (1980-1981), ministrem hutnictwa i przemysłu maszynowego (1981-1982) oraz wiceprezesem Rady Ministrów (1982-1988).

Po 1990 roku pracował w sektorze prywatnym. Od czerwca 2003 był przewodniczącym rady nadzorczej w spółce Stalexport Centrostal Warszawa, a od stycznia 2004 członkiem rady nadzorczej Stalexport SA. W tym czasie pełnił również funkcję przewodniczącego rady nadzorczej spółki Biproferm (Biuro Projektów i Generalnego Wykonawstwa).

Za osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej został odznaczony: Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy I i II klasy, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem XXX-lecia PRL oraz Złotą Odznaką „Zasłużony w Rozwoju Województwa Katowickiego”.