Zdrowie: ochrona przed promieniowaniem UV

Sezon urlopowy już się rozpoczął, a wobec tego wiele z nas większość dnia będzie spędzać na świeżym powietrzu. Tymczasem lekarze przestrzegają przed szkodliwością promieniowania UV. Co więc powinniśmy wiedzieć i o czym pamiętać?

Najbardziej niebezpieczne UVB?
Przez lata sądzono, że to promieniowanie UVB jest najbardziej szkodliwe dla skóry i oczu. Dociera ono do powierzchniowych warstw skóry, powodując przykre konsekwencje nadmiernego przebywania na słońcu, takie jak zaczerwienienie, ból oraz poparzenia. Badania wykazały jednak, że to promienie UVA są o wiele bardziej niebezpieczne, chociaż wcześniej uważano, że nie mają wpływu na nasze zdrowie. Wnikają one bardzo głęboko, docierając aż do skóry właściwej, a ich działanie nie jest widoczne od razu, przez co jeszcze bardziej niebezpieczne. Nie odczuwamy przykrych konsekwencji, tak jak w przypadku poparzeń, jednak w miarę upływu czasu uszkodzeń przybywa, co może prowadzić m.in. do fotostarzenia komórek, przebarwień, alergii słonecznej i nowotworów.
Chociaż nowoczesne kosmetyki z filtrami ograniczają oba rodzaje fal ultrafioletowych, podana na nich wartość faktora odnosi się do UVB. Ochrona przed UVA jest zawsze nieco niższa, a to właśnie te promienie stanowią 95 proc. wszystkich docierających do Ziemi.

Solarium lepsze niż słońce?
Zdecydowanie nie. Lampy solaryjne emitują przede wszystkim UVA, co oznacza, że korzystając z solarium wystawiamy się na intensywne działanie tego promieniowania. Ten sposób opalania naraża nas na podobne niebezpieczeństwo jak przebywanie na ostrym słońcu bez zabezpieczenia filtrami. Zbyt długie i częste korzystanie z solarium może prowadzić do uszkodzenia DNA komórek, co zwiększa ryzyko powstania w przyszłości nowotworu złośliwego.

Uwaga na dzieci!
Dzieci są szczególnie narażone na szkodliwe działanie UV. Badania pokazują, że skutki wszystkich poparzeń z dzieciństwa kumulują się i mogą mieć wpływ na rozwinięcie się groźnych chorób w późniejszym wieku. Tym bardziej, że ponad połowę całego promieniowania UV, na jakie jesteśmy narażeni, nasza skóra pochłania przed 20. rokiem życia. W przypadku oczu jest to aż 80 proc. promieniowania, a soczewka oka ludzkiego nie ma zdolności regeneracji.
Dlatego tak ważne jest, by chronić wzrok dzieci dobrymi okularami przeciwsłonecznymi lub osłaniać twarz kapelusikami i zabezpieczać ich skórę preparatami z wysokim filtrem.

Bez makijażu
Promienie słoneczne w połączeniu z niektórymi składnikami kosmetyków mogą powodować reakcje fototoksyczne i fotoalergiczne. W przypadku tych pierwszych objawy następują dość szybko. Po ekspozycji skóry na słońce pojawiają się zaczerwienienia lub pieczenie skóry, które zazwyczaj ustępują po kilku dniach. Niekiedy jednak dochodzi do trwalszych przebarwień.
Reakcja fotoalergiczna daje o sobie znać z opóźnieniem. Objawy, takie jak wysypka - mogą pojawić się dopiero wtedy, gdy ponownie wyjdziemy na słońce. Bezpieczniej więc będzie, jeśli na plażę pójdziemy bez makijażu i nie stosując perfum.

Okulary przeciwsłoneczne
Jako ochronę oczu możemy stosować także fotochromy. Noszone na zewnątrz pełnią funkcję przeciwsłoneczną - zarówno brązowe, jak i szare soczewki fotochromowe bardzo się zaciemniają, co gwarantuje niską przepuszczalność światła, a w pomieszczeniach pozostają przezroczyste.
Gdy założymy zwykłe ciemne okulary, źrenica automatycznie rozszerza się, żeby wpuścić do oka więcej światła, jeśli więc soczewki okularowe są niskiej jakości i nie odcinają promieniowania UV, więcej wpada go do oka. Dlatego kupujmy okulary tylko z filtrami UV. Te bez filtrów zaszkodzą naszym oczom.
Szkła, chroniąc promieniami UV, mogą jednocześnie korygować dowolną wadę wzorku. Jest to bardzo wygodne rozwiązanie, zwłaszcza jeżeli np. jesteśmy na plaży i w silnym słońcu mamy ochotę poczytać.
- Często nie zdajemy sobie sprawy, że jedne okulary mogą pełnić wiele funkcji - mówi Marta Karnicka, technolog z firmy JZO. - Szkła barwione na dowolny kolor, czy fotochromowe mogą być jednocześnie progresywnymi. Dzięki temu mamy ochronę przed światłem, promieniowaniem UV i jednocześnie widzimy wyraźnie.

Choroby oczu
Efekty promieniowania UV kumulują się w oku podobnie jak w skórze. Jest to związane nie tylko z bezpośrednią ekspozycją na słońce. Od wody odbija się ponad 80 proc. promieni. Powodują one powstawanie wolnych rodników, które przyczyniają się m.in. do starczego zwyrodnienia plamki żółtej. Ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem.
Dodatkowo fale UV zmniejszają stężenie kwasu askorbinowego obecnego w oku, który ma za zadanie ochronić DNA komórek. Niebezpieczne zmiany mogą zachodzić nie tylko na powierzchni gałki ocznej, ale także głęboko wewnątrz niej.

Chmury nie ochronią
Zachmurzenie rozprasza światło, ale promienie mimo to docierają do oka. UVA ma zdolność przenikania przez chmury, a więc nie jesteśmy od niego wolni nawet w deszczowy lub pochmurny dzień.
Nie należy też zapominać, że większość docierających do nas promieni to fale odbijające się od różnych powierzchni. W zależności od jej rodzaju i kąta padania światła zmienia się jedynie ich intensywność.

STRONA GŁÓWNA GŁOSU WIELKOPOLSKIEGO

Najnowsze informacje z Wielkopolski wprost na Twoją skrzynkę - zapisz się do newslettera

Chcesz skontaktować się z autorem informacji? [email protected]