Wielki powrót eksmisji. „Spodziewamy się kryzysu”

Rząd dwa lata temu wprowadził zakaz eksmisji lokatorów z wynajmowanych mieszkań. Taki przepis miał uchronić ludzi, których sytuacja finansowa pogorszyła się w czasie pandemii i uniemożliwiła im płacenie czynszu. Dla wielu z nich przepis ten dawał poczucie bezpieczeństwa i pewności, że nie skończą bez dachu nad głową. Dla właścicieli wiązało się to często z licznymi trudnościami – byli skazani na niechcianych lokatorów, którzy nie płacili czynszu lub dewastowali lokal, czując się przy tym bezkarnie.

Ustawa znosząca zakaz została już podpisana przez prezydenta, oznacza to, że komornicy sądowi mogą wyznaczać terminy eksmisji. Można przypuszczać, że informacja ta ucieszyła szczególnie właścicieli mieszkań, dużo większy strach wywołała za to wśród lokatorów.

Jak podaje Dobrochna Janas, pełnomocniczka Prezydenta Miasta Poznania ds. Ochrony Praw Lokatorów i Projektów mieszkaniowych, spółka ZKZL sp. z o.o. ma obecnie w realizacji 341 spraw na etapie egzekucji komorniczej. Część z nich jest zawieszona z powodu przystąpienia dłużników do spłaty zadłużenia, a w 217 przypadkach spółka oczekuje na wyznaczenie terminów eksmisji.

Jest wiele wyroków eksmisyjnych bez prawa do lokalu socjalnego, o których nie wiemy, dopóki wierzyciel nie zwróci się do miasta o wskazanie pomieszczenia tymczasowego

– dodaje Janas.

W Polsce nie przeprowadza się eksmisji na bruk. W celu jej przeprowadzenia dłużnikom zostają wskazane pomieszczenia tymczasowe lub lokale socjalne. Wskazanie konkretnego pomieszczenia tymczasowego, lokalu socjalnego uzależnione jest m.in. od sytuacji danego dłużnika lub dłużników, brane są pod uwagę też względy społeczne, np. to, czy wśród członków eksmitowanej rodziny są osoby małoletnie lub z niepełnosprawnością.

Pomieszczenie tymczasowe, które nie musi spełniać cech lokalu mieszkalnego, ale musi być pomieszczeniem nadającym się do zamieszkania, może również wskazać wierzyciel. Oczywiście można zawsze złożyć wniosek o zawarcie umowy najmu socjalnego lokalu lub lokalu mieszkalnego. W Poznaniu odbywa się to w Biurze Spraw Lokalowych przy ulicy Matejki 50

– wyjaśnia Janas.

Renata Bernas z Wielkopolskiego Stowarzyszenia Lokatorów podkreśla jednak, że w najbliższym czasie można spodziewać się dużego kryzysu, ponieważ nie ma wystarczającej liczby mieszkań socjalnych:

W zeszłym roku zostało oddanych 680 mieszkań w ogóle. Lista oczekujących w Poznaniu, którzy mają prawo do lokalu socjalnego orzeczonego wyrokiem sądu, sięga 1,5 tysiąca osób. Dysproporcja jest dramatyczna.

Co więcej, w ostatnim czasie wzrosły czynsze na rynku wynajmu. Dla wielu osób są to kwoty nie do udźwignięcia, szczególnie wtedy, gdy zmagają się w rodzinie z bezrobociem, chorobami lub niepełnosprawnością.

Ludzie bardzo się boją, dzwonią do nas codziennie. Często eksmisja była wstrzymana, teraz boją się tego, że zostanie zrealizowana, a oni chcieliby spłacać zadłużenie

– mówi Bernas.

Dodaje też, że jako Wielkopolskie Stowarzyszenie Lokatorów będą bronić ludzi, np. poprzez negocjacje z miastem i poprawianie ich sytuacji od strony prawnej. Chcą, by jak najmniej ludzi zostało bez dachu nad głową.

Eksmisji na bruk nie ma, ale np. przeniesienie do hotelu to jest to jedynie okres miesięcznego odroczenia wyrzucenia człowieka. Chcemy pomóc takim ludziom. Nikomu nie życzę przejścia przez bezdomność.