Spadkobiercy gen. Chłapowskiego walczą o odzyskanie majątku

- Jako aktor zagrałem w ponad 150 filmach. Mimo to jestem ubogim emerytem. Mam tylko 1500 zł emerytury. Moja żona mimo że pochodzi z Chłapowskich, też jest biedna - tłumaczy walkę o ziemskie majątki Franciszek Trzeciak, prywatnie mąż spadkobierczyni rodu Chłapowskich, a przed sądem jej pełnomocnik.

Izabella Chłapowska-Trzeciak chce od Skarbu Państwa odszkodowania za majątek, z którego - dekretem PKWN - w 1944 roku została wywłaszczona jej rodzina. Tak zwana reforma rolna zakładała, że majątki powyżej 100 ha trafią w ręce państwa i zostaną rozdane chłopom bez ziemi. Jednakże wywłaszczając Chłapowskich, komunistyczni urzędnicy popełnili wiele formalnych błędów. Jednym z istotniejszych było wskazanie w dokumencie wywłaszczeniowym, że ziemia była wówczas własnością nieżyjącego od 8 lat Tadeusza Chłapowskiego. Faktycznie należała do Zygmunta Chłapowskiego, ojca pani Izabelli, która teraz domaga się odszkodowania lub też zwrotu majątku wraz z lasami.

Następna rozprawa w tym procesie odbędzie się w styczniu 2011 roku. Wówczas zostanie powołany biegły, który ustali, jakiego odszkodowania mogą spodziewać się Chłapowscy.

- Sam teren leśny jest dziś warty najmniej kilkadziesiąt milionów złotych - szacuje Franciszek Trzeciak. - Jeśli Skarb Państwa nie będzie mógł wypłacić odszkodowania, to niech odda w naturze. Będę robił meble i sprzedawał - dodaje Trzeciak.

Sprawa o odszkodowanie za lasy jest tylko wierzchołkiem góry lodowej. Wcześniej przed sądem toczyła się już jedna sprawa o zwrot majątku, m.in. w Cieślach. Sąd oddalił pozew spadkobierców generała. Małżeństwo wystosowało jednak skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, który na początku października nakazał ponowne rozpatrzenie sprawy.

Sprawa Chłapowskich nie miałaby miejsca, gdyby w Polsce wprowadzono ustawę reprywatyzacyjną. Każdy kolejny rząd zakładał jej przeprowadzenie, lecz później wycofywał się z obietnic. Najbliżej jej uchwalenia był rząd Jerzego Buzka, lecz wówczas ustawa została zawetowana przez prezydenta Kwaśniewskiego.

Część majątków do odzyskania

Ród Chłapowskich znany jest w Wielkopolsce głównie dzięki Dezyderemu. Jako napoleoński oficer walczył o odzyskanie przez Polskę niepodległości. Po tej nieudanej próbie osiadł w jednym z rodzinnych majątków, gdzie wprowadził nowoczesne zmiany w systemie uprawy roli. Wprowadził płodozmian zamiast trójpolówki, używał żelaznego pługa i siał wzbogacającą glebę koniczynę.

Nowości podpatrywali u niego okoliczni ziemianie, co przyczyniło się do poprawy wielkopolskiego rolnictwa. Dezydery Chłapowski wziął również udział w powstaniu listopadowym. W trakcie jego trwania swoją walecznością i zaangażowaniem w walkę sprawił, że otrzymał awans do stopnia generała brygady. Dziś spadkobiercy Dezyderego nie są jedynymi, którzy chcą zwrotu przejętych po wojnie przez komunistów majątków.

a W 2009 roku wniosek o odzyskanie dóbr złożyli potomkowie Mycielskich.
Przed wojną w rękach rodziny znajdowało się m.in. 120 ha gruntów na obrzeżach Poznania. Dziś są to rejony ulicy Abpa Dymka i Szpaków.

a Odzyskania ziemi domagają się też spadkobiercy Mateusza Foksowicza.
To właśnie do niego należała przed II wojną światową część gruntów, na których dziś znajduje się poznańskie lotnisko Ławica.