Statki „przypłyną” do Poznania. Niesamowita wystawa „Polska nad Bałtykiem” w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym [ZDJĘCIA]

Polska w 1920 r. odzyskała dostęp do morza, co pozwoliło utrwalić w narodzie poczucie o polskiej tożsamości związanej z morzem i otwarciem na nowoczesność i świat. To właśnie plakat odegrał kluczową rolę w budowaniu wizualnej identyfikacji II Rzeczypospolitej nad Bałtykiem. Rozbudzano w Polakach poczucie narodowej dumy z posiadania własnej floty rybackiej, wojennej i handlowej; zbudowanego od podstaw portu w Gdyni i rozwoju gospodarczego polskiego skrawka wybrzeża.

Wystawa „Polska nad Bałtykiem w plakacie dwudziestolecia międzywojennego” do obejrzenia jest w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym – oddziale Muzeum Narodowego w Poznaniu (Stary Rynek 9 ). Poznaniacy i turyści zobaczą plakaty z okresu międzywojennego, które propagują wydarzenia związane z Funduszem Obrony Morskiej i Ligą Morską i Kolonialną oraz marynarką wojenną.

Zobacz zwiastun wystawy:

W tym budynku to już siódma wystawa traktująca o morzu i marynistyce, z tym że poprzednie wystawy od początku lat osiemdziesiątych pokazywały dzieje i historię marynarki wojennej, okrętów, jak i marynarzy poprzez zgromadzone artefakty, fotografie, dokumenty, pamiątki historyczne, mundury, broń etc. Natomiast najnowsza posiada zupełnie inną formułę. Zależało nam na odtworzeniu atmosfery, która ówcześnie panowała w dwudziestoleciu międzywojennym, jeżeli chodzi o traktowanie Bałtyku i spraw związanych z żeglugą przez społeczeństwo i władzę

– mówi kurator Leszek Rościszewski.

Prace z motywami m.in. okrętów i statków, sylwetek marynarzy zostały podzielone na cztery grupy. Pierwsza akcentuje powrót Polski nad morze i obecność odrodzonego państwa nad Bałtykiem oraz powtórne odzyskanie dostępu do niego w 1945 r. Drugi temat ilustrują plakaty związane z Polską Marynarką Wojenną i Funduszem Obrony Morskiej. Trzeci motyw przypomina o działalności Ligi Morskiej i Kolonialnej. Ostatni, czwarty odnosi się do Gdyni i budowanych tam stoczni i żeglugi pasażerskiej.

Plakat dwudziestolecia pozwala przyjrzeć się ówczesnym aspiracją, potencjałowi i dynamice przemian kulturowych Polski. To unikatowy dokument epoki, który pełni funkcję historycznej wiedzy i świadectwo artystycznego rozwoju dyscypliny.

Mamy plakat, który promuje spędzanie czasu nad morzem. To czas, kiedy się rozbudowują różne uzdrowiska nad morzem i powstaje Jurata, zabudowania w nowoczesnej architekturze. Plakat wszedł wtedy w nurt rozbudzania myśli morskiej i szerzenia świadomości morskiej w społeczeństwie. Mamy też piękny plakat, który promuje uprawianie sportów morskich i żeglarstwa wśród młodzieży

– mówi kuratorka, Irena Przymus.

Wystawa zachwyci nie tylko osoby ze środowiska osób zafascynowanych polskim plakatem dwudziestolecia międzywojennego i plakatem „morskim”, ale także miłośników marynarki wojennej, handlowej i historii Polski.

Najstarszy druk pokazywany na wystawie pochodzi z roku 1920. Podejmuje on tematykę odzyskania niepodległości i dostępu do morza. Na wystawie są też 3 prace, które powstały w 1945 roku.

Aranżację i projekt wystawy wykonała dr Joanna Lewandowska. Na wystawie są 34 plakaty. 23 pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu. 11 plakatów zostało wypożyczonych z Muzeum Plakatu w Wilanowie i pojedyncze egzemplarze z Muzeum Miasta Gdyni oraz Muzeum Niepodległości.

Spotkania/wykłady/warsztaty

• 23.10. niedziela, godz. 12.00
  Oprowadzanie kuratorskie dr Leszka Rościszewskiego (MNP)
  Wstęp w cenie biletu do muzeum
• 4.11. czwartek, godz. 12.00
  Czwartki dla seniorów – oprowadzanie po wystawie
  Prowadzenie: dr Leszek Rościszewski (MNP)
  Wstęp w cenie biletu do muzeum
• 19.11. piątek, godz. 11.00
  Liga Morska i Kolonialna. Pomiędzy propagandą a szkoleniem przyszłych kadr dla Polskiej Marynarki Wojennej
  Liga Morska i Kolonialna była w międzywojennej Polsce jedną z najważniejszych instytucji organizujących społeczeństwo i tworzących propagandę morską. Jednocześnie starała się kształtować poglądy Polaków na sprawy morskie, kreować polskie widzenie obecności nad Bałtykiem. Prowadzone przez nią starania, przygotowywały młode kadry dla Polskiej Marynarki Wojennej. Spotkanie będzie próbą ukazania tych kwestii na unikalnym materiale źródłowym.
  Prowadzenie: prof. dr hab. Maciej Franz, kierownik Pracowni Historii Wojskowej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu
  Wstęp w cenie biletu do muzeum
• 28.11. niedziela, godz. 12.00
  Początki plakatu w Polsce
  Tematem będą narodziny sztuki plakatu na ziemiach polskich na początku XX wieku, oraz jej dalszy dynamiczny rozwój, jaki nastąpił w dwudziestoleciu międzywojennym. Plakat zaczął wówczas pełnić nie tylko rolę ważnego wizualnego medium, ale dojrzewał także jako samodzielna dyscyplina graficzna, zróżnicowana i rządząca się własnymi prawami i zasadami.
  Prowadzenie: Irena Przymus (MNP)
  Wstęp w cenie biletu do muzeum
• 03.12. piątek, godz. 18.00
  O kolekcjonowaniu plakatu
  Kolekcja plakatów pod względem ilości posiadanych muzealiów jest jednym z liczniejszych działów zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu i obecnie obejmuje ponad 40 tys. obiektów, będąc tym samym jednym z najważniejszych zbiorów tego typu w Polsce. Tematem spotkania będzie historia powstania tak licznej kolekcji, sposoby pozyskiwania prac, a także nowe wyzwania, jakie stają przed muzealnikami w związku z transformacją konwencjonalnej, papierowej formy plakatu na rzecz zapisu cyfrowego w erze wszechobecnych ekranów cyfrowych i mediów społecznościowych.
  Prowadzenie: Irena Przymus (MNP)
  Wstęp w cenie biletu do muzeum
• 16.12. czwartek, godz. 12.00
  Czwartki dla seniorów – oprowadzanie po wystawie
  Prowadzenie: dr Leszek Rościszewski (MNP)
  Wstęp w cenie biletu do muzeum
• 9.01. niedziela, godz. 12.00 – finisaż wystawy
  Oprowadzanie kuratorskie dr Leszka Rościszewskiego i Ireny Przymus (MNP)
  Wstęp w cenie biletu do muzeum