Rogalin: Naukowcy Polskiej Akademii Nauk sklonowali Rusa, 800-letni dąb rogaliński

Jedne z najsłynniejszych dębów w Polsce — Lech, Czech i Rus rosną w parku otaczającym pałac w Rogalinie. To także jedne z najstarszych drzew pomnikowych w Polsce. Wszystkie trzy liczą po około 800 lat! Co roku tłumy przyjeżdżają do Rogalina, by je podziwiać.

Czytaj: Każde drzewo trzeba traktować indywidualnie, one i Poznań potrzebują ogrodnika miejskiego

Najlepiej z zachowanych drzew jest Rus, który ma ponad 9 metrów w obwodzie. I właśnie ten dąb, naukowcom z Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku udało się... sklonować!

Było to możliwie dzięki prowadzonym w latach 2013-2017 badaniom nad mikrorozmnażaniem w sterylnych kulturach in vitro wiekowych, historycznych dębów pomnikowych rosnących w Polsce, liczących od 500 do 800 lat. Badania finansowane były przez Generalną Dyrekcję Lasów Państwowych.

To pierwszy tak stary dąb, który udało się w ten sposób rozmnożyć.

- Chodzi o to, żeby cenne drzewa nie wyginęły. W 2014 roku w połowie kwietnia zostały ścięte i zabrane do laboratorium specjalnie wybrane gałęzie najstarszych dębów w Polsce. Proces ich rozmnażania jest bardzo skomplikowany, bo kilkusetletnie dęby nie ukorzeniają się tak jak inne drzewa. Stąd konieczność zastosowania metod mikrorozmnażania w kulturach in vitro czyli ich sklonowania - opowiada dr hab. Paweł Chmielarz, prof. ID PAN.

Jak tłumaczy profesor dęby szypułkowe należą do najokazalszych drzew występujących naturalnie na terenie Polski. Są w stanie osiągać obwód pnia (mierzony na wysokości 120 cm) nawet do 10 metrów. Są to często pomniki przyrody, o walorach nie tylko przyrodniczych ale też historycznych i kulturowych.

- Niestety, najstarsze dęby zamierają samoistnie, np. rogaliński Czech lub są niszczone przez wandali, np. dąb Napoleon w gminie Zabór, najgrubszy dąb w Polsce, który został podpalony 2010 roku, dąb Chrobry - podpalony w 2014 roku a w 2016 roku dąb Bolesław powalony przez wichurę. Z niektórych także udało się pobrać próbki - wyjaśnia Paweł Chmielarz.

Sklonowanie kilkusetletnich dębów z wykorzystaniem kultur in vitro nie było zadaniem prostym, zwłaszcza, że taka hodowla nie została jeszcze nigdzie opisana. Tradycyjne sposoby namnażania wegetatywnego (ukorzenianie pędów) są w przypadku najstarszych dębów nieskuteczne, nie dają możliwości uzyskania klonu, gdzie cała roślina z pędem i korzeniem jest wierną kopia drzewa matecznego.

Okazuje się, że najlepiej zachowanym dębem jest Rus, liczący około 800 lat.

- Pobraliśmy próbki też od dębów Bartek, Lech, Dziaduś, Chrobry oraz kilku innych dębów pomnikowych rosnących na terenie Polski. Tylko Rus dał się ukorzenić. Dziś to 1,5-metrowe drzewko, które lada dzień będziemy sadzić - opowiada profesor Chmielarz. - Wszystko zależy od indywidualnych predyspozycji drzewa. Małe klony Rusa pamiętają swój wiek, już kwitną i owocują.

Sklonowany dąb Rus zostanie posadzony w parku przy dawnej rezydencji Pałacu Raczyńskich w Rogalinie.

Zobacz:

POLECAMY:

Najśmieszniejsze wpadki uczniów na sprawdzianach

Oszuści z Wielkopolski

Gwara - czy rozpoznasz poznaniaka?

Najlepsze kluby i dyskoteki w Poznaniu

Taki był Poznań w latach 90.

Najlepsze restauracje w Poznaniu

Ile zarabiają prostytutki w Wielkopolsce?

10 najgłupszych ras psów

Tak przekręcamy nazwy leków

"Dęby pamięci" z Poznania okazały się... klonami - zobacz wideo:

źródło: TVN24