Energii do walki z rakiem dostarcza właściwa dieta

Kolorowa sałatka z kaszą bulgur, z blanszowaną piersią indyka i serem ricotta. Do tego zupa krem z selera korzennego z jabłkiem. Danie główne to polędwiczka cielęca z bukietem warzyw, a na deser mus waniliowy z konfiturą mango - takie menu zastali pacjenci Wielkopolskiego Centrum Onkologii podczas warsztatów kulinarnych zorganizowanych dla nich w szpitalu.

Warsztaty kulinarne to część projektu unijnego organizowanego w siedmiu krajach europejskich. Pacjenci z Włoch, Francji, Niemiec, Holandii, Anglii, Słowenii i Polski uczą się właściwego odżywiania w chorobie onkologicznej, a lekarze sprawdzają, w jaki sposób dieta wpływa na ich zdrowie, na proces gojenia ran pooperacyjnych, pojawianie się stanów zapalnych.

- Będziemy monitorować podstawowe parametry, szczególnie interesuje nas wpływ diety na występowanie stanów zapalnych - tłumaczy profesor Wojciech Golusiński, onkolog z Wielkopolskiego Centrum Onkologii w Poznaniu. - Sprawdzimy też markery nowotworowe, rozmaz krwi, OB czy CRP, czyli poziom stężenia białka.

W projekcie prowadzonym w Poznaniu weźmie udział 80 pacjentów. Lekarze będą dokładnie obserwować ich stan zdrowia przez dwa lata. Na tyle bowiem przewidziano udział w badaniu.

Nie tęsknimy do kotletów
Przed degustacją potraw i warsztatami kulinarnymi pacjenci oraz ich rodziny wzięli udział w wykładzie, podczas którego dowiedzieli się podstawowych rzeczy o żywieniu w chorobie nowotworowej.

- Ludziom często wydaje się, że utrata masy ciała, wycieńczenie organizmu to naturalny stan w czasie choroby - mówi doktor Ewa Majchrzak, otolaryngolog z WCO w Poznaniu. - Tymczasem nie musi tak być. Warto dbać o to, aby w czasie choroby i tuż po leczeniu dostarczać organizmowi jedzenie wysokoenergetyczne, bogate w białko i wszystkie składniki odżywcze.
Lekarze zaznaczają, że podczas choroby onkologicznej wzrasta zapotrzebowanie na energię. Dlatego tak ważne są wysokokaloryczne posiłki.

- Podczas choroby i terapii odżywianie jest trudne, bo pacjenci często nie chcą jeść z różnych powodów - zauważa doktor Majchrzak. - Wielu z nich ma problemy z przełykaniem, trawieniem, wypróżnianiem. Po chemioterapii pojawiają się wymioty, zmienia się węch, chorzy tracą smak. Odpowiednie przygotowanie posiłków jest więc niezwykle istotne.

Elżbieta Kordowska przyjechała do Poznania z Kołobrzegu. - Specjalnie przyjechaliśmy, żeby wziąć udział w tym programie - tłumaczy kobieta. - Mój mąż był tu leczony, miał operację w Poznaniu. Teraz chcielibyśmy zrobić wszystko, co jest możliwe, aby ułatwić mu powrót do zdrowia.

Pani Elżbieta przyznaje, że jej rodzina zaczęła odżywiać się zdrowiej, jak tylko jej mąż zachorował. - Mieliśmy trochę czasu na zmianę tych złych nawyków, zrezygnowaliśmy z wszelkich rzeczy smażonych, z przypraw, nadmiaru soli czy cukru.

Początkowo pan Tadeusz mógł przełykać tylko płyny, powoli zaczyna jeść inne potrawy. - Nauczyłam się robić przeróżne koktajle owocowo-warzywne, śledzimy z mężem trendy żywieniowe, dużo wiemy o dietach prozdrowotnych - mówi pani Elżbieta. - Okazuje się, że gotowanie dla osoby chorej na raka może być ciekawe, że posiłki są kolorowe, różnorodne, smaczne. Odkąd wprowadziłam zdrową dietę w domu, już w ogóle nie tęsknimy do kotletów.
Zdrowego gotowania będzie uczył pacjentów onkologicznych Jacek Blicharski. Ten znany poznański kucharz poprowadzi cykl sześciu spotkań, podczas których, wspólnie z dietetykiem, pokaże, jak przygotować smaczne i zdrowe potrawy.

- Największy problem miałem z tym, że ja lubię sobie trochę w kuchni pofantazjować, a tutaj musze trzymać się określonych reguł - przyznaje Jacek Blicharski. - Z czasem jednak można się przyzwyczaić i przygotować naprawdę smaczne, ładnie prezentujące się potrawy.

Doktor Ewa Majrzchak zauważa jeszcze inny pozytywny aspekt dbania o zdrowe odżywianie. - Wielu pacjentów onkologicznych ma objawy depresyjne, choroba to silny stres, często pojawia się niechęć do jedzenia, chory jest przygnębiony, nie ma siły zadbać o siebie - tłumaczy lekarka. - Takie zaangażowanie się w gotowanie, spotkania z innymi chorymi, ich rodzinami może być specyficzną formą psychoterapii.

Jak zrobić zdrową zupę z selera?
Do przygotowania zupy dla 4 osób potrzebne będą następujące składniki: 1 kg bulwy selera, 2 ziemniaki, duże jabłko, 1 l wywaru warzywnego, sól morska, 2 łyżki oliwy, śmietana, cebula.

Przygotowanie: Ziemniaki, seler, cebulę, jabłko kroimy w kostkę. W rondelku rozgrzewamy oliwę, wrzucamy warzywa i jabłko. Gdy warzywa się zeszklą (nie zrumienią), podlewamy wszystko wywarem i gotujemy do miękkości około 10 minut. Blendujemy, doprawiamy solą morską i śmietaną.

Najczęstsze mity na temat żywienia w chorobie onkologicznej
Według badania przeprowadzonego przez SMG/KRC 77 proc. badanych uważa, że chudnięcie i niedożywienie to naturalny stan towarzyszący chorobie. 28 proc. respondentów uważa, że raka można zagłodzić, ograniczając posiłki i stosując głodówki. Lekarze przestrzegają, że konsekwencje takiego podejścia mogą być groźne dla zdrowia. Niedożywienie może bowiem doprowadzić do tego, że organizm nie ma „paliwa” potrzebnego do życia i walki z chorobą.

W niektórych sytuacjach może nawet dojść do przekładania rozpoczęcia terapii ze względu na zły stan zdrowia, a nawet do całkowitej niemożliwości podjęcia leczenia. Kolejny mit, w który wierzy co piąty badany, to przekonanie, że białko żywi raka i należy go unikać. Tymczasem białko warunkuje odnowę uszkodzonych tkanek, gojenie się ran, wspiera funkcje układu odpornościowego, produkcję enzymów i hormonów.