Prof. Cichocki: Jakość życia to nie tylko aktualny tramwaj i autobus

Od czego zależy jakość życia i stopnień, w jakim jesteśmy z niego zadowoleni?
Prof. Ryszard Cichocki: - Mamy tu do czynienia z dwoma aspektami sprawy. Pierwszy z nich to obiektywne wskaźniki jakości życia, taki jak np. funkcjonowanie i punktualność komunikacji publicznej, liczba placówek służby zdrowia, przestępczość na 1000 mieszkańców. I to da się zmierzyć. Druga sprawa to poczucie jakości życia. Tu nasi badani wskazują wyraźnie czynniki, które są kluczowe i takie, które mają mniejsze znaczenie.

Co zatem jest najważniejsze dla naszej oceny jakości własnego życia?
Prof. Ryszard Cichocki: - Funkcjonowanie rodziny, sytuacja na rynku pracy, a więc fakt jej posiadania, poziom obaw przed jej utratą, funkcjonowanie służby zdrowia i poczucie bezpieczeństwa. Inne sprawy takie jak funkcjonowanie komunikacji publicznej i drogowej, sieć oświatowa, handel, dostęp do dóbr kultury odgrywają mniej kluczową rolę. Zresztą to, jak je oceniamy, także nie zależy wyłącznie od czynników obiektywnych.

Jakie inne czynniki wpływają na naszą ocenę?
Prof. Ryszard Cichocki: - Oprócz sytuacji rzeczywistej na to, jak oceniamy poszczególne sfery życia, ma także wpływ ich społeczny wizerunek oraz standard, jaki przyjmujemy. I tak poznańska komunikacja miejska należy do najbardziej punktualnych w Polsce, ale wcale nie jest oceniana wysoko, bo nasze standardy są już inne niż były jeszcze kilkanaście lat temu. W badaniach widać wzrost zadowolenia, kiedy sytuacja się poprawia. Ale gdy później utrzymuje się na tym samym poziomie, zadowolenie spada, bo standard, do którego równamy, jest już inny. Dobrym przykładem jest ocena jakości funkcjonowania szkół. Najwyżej oceniają ją rodzice z najniższym wykształceniem i najmniejszymi aspiracjami edukacyjnymi. Ocena rodziców najlepiej wykształconych jest znacznie surowsza.
Dobrym przykładem wpływu społecznego wizerunku na ocenę jest pogląd na jakość wody w Poznaniu. Ona zawsze była dobra i pod względem fizykochemicznym w ostatnich latach się nie zmieniła, ale działania, które podejmuje konsekwentnie Aquanet sprawiły, że oceniamy jej jakość wyżej.

Tym niemniej na kluczowe czynniki decydujące o ocenie jakości życia miasto i tak nie ma wpływu lub ma go w niewielkim stopniu.
Prof. Ryszard Cichocki: - To prawda i zarówno badacze, jak i samorządy mają tego świadomość. Tym niemniej do pełnego obrazu te informacje są potrzebne, choć działania samorządów zmierzające do poprawy jakości życia dotyczą innych sfer.

Rozmawiała: Monika Kaczyńska