Pracodawca nie płaci za nadgodziny i chcesz odejść z pracy? Ten wyrok podpowie ci, co robić

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawca może zmusić pracownika do odpracowania nadgodzin, jednak tylko w określonych sytuacjach:

• gdy zachodzi konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony zdrowia ludzkiego lub mienia
• gdy zachodzi konieczność usunięcia awarii i nie może się to odbyć bez tego konkretnego pracownika
• gdy jest to sytuacja szczególnych potrzeb pracodawcy

Ostatni z punktów mógłby stwarzać pole do nadinterpretacji, jednak pracodawcy zdają sobie sprawę, że każde nadgodziny muszą zostać rozliczone: w formie dodatkowego wynagrodzenia lub wolnego dnia w tym samym wymiarze godzin.

To jednak nie koniec zasad, które obowiązują przy umowie o pracę.

Nadgodziny nie mogą być normą w zakładzie pracy, nie mogą być zatem wpisane w codzienny harmonogram pracy. Jednocześnie pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikowi nieprzerwanej przerwy na odpoczynek w wymiarze 11 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Łączny czas pracy wraz z nadgodzinami nie może przekraczać 48 godzin.

Pracodawca nie może zmusić do nadgodzin kobiet w ciąży i pracowników młodocianych. Częściowo taka ochrona dotyczy także rodziców dzieci do 4 roku życia i osób z niepełnosprawnościami, a także pracowników z objawami choroby zawodowej.

Jak informuje Rzeczpospolita, w Tychach zapadł właśnie wyrok w sprawie pracownika kopalni, który przez trzy lata notorycznie zmuszany był do nadgodzin, za które firma nie wypłacała mu wynagrodzenia. Mężczyzna złożył wniosek o rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, a jako powód podał ciężkie naruszenie przez pracodawcę podstawowych obowiązków.

Firma złożyła przeciw niemu pozew, żądając 20 tys. zł odszkodowania właśnie za niezachowanie okresu wypowiedzenia. Wspomniany mężczyzna w tym samym postępowaniu domagał się 50 tys. zł zadośćuczynienia za przepracowane nadgodziny.
Sąd Rejonowy oddalił w całości powództwo firmy, wskazując, że poszkodowanemu przysługiwało wynagrodzenie w wysokości blisko 46 tys. zł na przepracowane w ciągu kilku lat nadgodziny, których nigdy nie dostał. Sąd drugiej instancji utrzymał to postanowienie.

Taki wyrok może stanowić pewien wzór dla innych pracowników. Poza kilkoma przykładami wcale nie musimy godzić się na pracę w nadliczbowych godzinach. W przypadku nadużywania tego prawa przez pracodawcę pracownik może nie pojawić się w pracy niemal z dnia na dzień.

Praca w godzinach nadliczbowych nie może przekraczać 150 godzin w roku. W wielu przypadkach pracownikowi może przysługiwać nie tylko normalne wynagrodzenie, ale także dodatek za pracę w nadgodzinach. Dodatek może wynosić:

• 100 proc. wynagrodzenia za nadliczbowe godziny pracy w nocy, w niedzielę i święta
• 50 proc. wynagrodzenia za nadgodziny wykonane w innych niż wymienione wyżej dniach

Ważne jest to, że dodatek przysługuje tylko po przekroczeniu przeciętnego tygodniowego czasu pracy i jest jedynie dobrą wolą pracodawcy. Za pracę w godzinach nadliczbowych każdemu pracownikowi zatrudnionemu z urzędu przysługuje jedynie normalne wynagrodzenie zgodne z zapisami jego umowy o pracę.