Poznań: Znamy przyczyny katastrofy dźwigu

Przypomnijmy, że na początku marca prowadząca śledztwo prokuratura poinformowała, że przyczyną katastrofy był grząski grunt, na którym stał dźwig. Śledczy potwierdzili tym samym ustalenia "Głosu Wielkopolskiego", który o wadliwym gruncie informował już w styczniu. Zaniedbań było znacznie więcej.

CZYTAJ TEŻ:
POZNAŃ: 50-TONOWY DŹWIG RUNĄŁ NA BUDOWIE DWORCA W POZNANIU
POZNAŃ: DŹWIG PRZEWRÓCIŁ SIĘ NA DWORCU. JEDNA OFIARA

Grunt to piasek
Skąd wziął się wadliwy grunt na budowie dworca PKP? W miejscu, gdzie pracował dźwig wcześniej prowadzone były wykopy na głębokości około 3 metrów. Zostały zasypane piaskiem.
Wcześniej grunt został również obniżony. I mimo że te prace były zgodne z projektem, to jednak po ich zakończeniu nikt nie sprawdził, czy na tak zmienionym podłożu może stanąć ciężki sprzęt.

Takie badanie zostało wykonane dopiero po katastrofie.
Przeprowadziło je laboratorium Oddziału Budownictwa Drogowo-Mostowego w Poznaniu. Co z nich wynika? Przede wszystkim, że ten grunt przed posadowieniem dźwigu powinien zostać utwardzony. Poziom zagęszczenia podłoża nie spełniał minimalnych wartości wymaganych do prowadzenia prac.

Przeciążenie 142 procent
Choć grząski grunt był główną przyczyną katastrofy, to jednak nieprawidłowości na budowie było znacznie więcej. Okazuje się między innymi, że dźwig nie był przystosowany do przenoszenia ładunku przy parametrach, które osiągnął w chwili katastrofy. Nawet jeśli podłoże byłoby stabilne i dźwig stałby na nim, w pewnym momencie i tak pewnie przewróciłby się, bo jego przeciążenie wyniosłoby aż 142 procent. Można to przewidzieć na podstawie analizy kilku danych: wagi podnoszonego ładunku, przeciwwagi, długości wysięgu dźwigu.

- Ten dźwig, przy dużym wysięgu, jaki był konieczny do przeniesienia tamtego ładunku, był zbyt mały do pracy z kilkunastotonowym ciężarem - opowiada nam osoba znająca szczegóły tej sprawy. - Ale tam jednak pracował. To granda. Zamiast niego powinien tam stać znacznie większy sprzęt. Ale najciekawsze jest to, że w tych maszynach działają specjalne systemy informuje operatorów o przeciążeniach - dodaje.

Z informacji "Głosu" wynika, że taki system był zainstalowany również na feralnym dźwigu.

- W praktyce prowadzenie robót dźwigiem, który nie nadawał się do takich prac, było możliwe w jednym przypadku, czyli po wyłączeniu systemu nadzorującego przeciążenia. A to wymaga tylko przekręcenia kluczyka na pulpicie. Tak zresztą nagminnie postępują operatorzy - kontynuuje nasz rozmówca.

Chcieliśmy o to zapytać obrońcę operatora. Jednak adwokat Krzysztof Urbańczak w ostatnich dniach nie odbierał telefonu. Wcześniej mówił nam, że nie zna treści opinii dotyczącej katastrofy. Czy ją ostatnio poznał? Tego nie wiemy.

Winny nie tylko operator?
Obecnie jedynym podejrzanym o spowodowanie katastrofy jest operator dźwigu Tadeusz M. Wciąż przebywa w areszcie. Przypomnijmy, że po zdarzeniu uciekł z miejsca katastrofy. Po około godzinie trafił na policję. Miał 2,83 promila alkoholu w wydychanym powietrzu. Stwierdził, że napił się po katastrofie. Czy to oznacza, że po ujawnieniu informacji o stanie podłoża, uniknie odpowiedzialności?

Z naszych informacji wynika, że osoby uczestniczące w śledztwie przyjmują, że operator musiał wiedzieć, iż sterowany przez niego dźwig pracował ze zbyt ciężkim ładunkiem. Poza tym powinien wiedzieć, gdzie dźwig może stanąć. I jeśli miałby zastrzeżenia do stanu podłoża, zgodnie z przepisami mógł zażądać przedstawienia wyników badań gruntu lub ich przeprowadzenia. Takiego wniosku nie było. Ale nie oznacza to, że operator to jedyny winowajca.

Inwestorem na budowie nowego dworca jest firma Trigranit. Tam, gdzie doszło do katastrofy, pracowała poznańska spółka Pekabex. Ona z kolei zleciła pracę na dźwigach firmie Lewandowska.

- Jako inwestor mamy kierownika budowy. On sprawuje ogólny nadzór nad inwestycją. Natomiast szczegóły, jak choćby kwestie dotyczące pracy dźwigów były przedmiotem umowy między Pekabeksem, a firmą, której własnością stanowią dźwigi - mówił nam wcześniej Przemysław Terlecki, rzecznik Trigranit w Poznaniu.

Z naszych ustaleń wynika, że przedstawiciel Trigranitu odpowiedzialny za nadzór nad budową twierdzi, że nikt on niego nie domagał się wyników badań gęstości podłoża przed rozpoczęciem feralnych prac. Z kolei przedstawiciel Pekabeksu zasłania się niepamięcią w sprawie stanu gruntu przed rozpoczęciem prac dźwigu. Poza tym stwierdził, że posadowienie dźwigu należało do kompetencji operatora.

Prokuratura oceni na pewno pracę różnych osób na budowie nowego dworca. Śledczy nie chcą jednak mówić o szczegółach swoich zamierzeń.

Operator pił cytrynówkę
Do katastrofy na budowie dworca PKP doszło 12 grudnia ubiegłego roku. Przed południem dźwig, podczas przenoszenia dużego ładunku, przewrócił się na konstrukcję budowli. W szpitalu wskutek odniesionych obrażeń zmarł Aleksander Sz., jeden z pracowników. Drugi z rannych monterów przeżył. Operator dźwigu Tadeusz M. oddalił się z miejsca zdarzenia. Po ponad godzinie trafił w ręce policji. Funkcjonariuszom przekazali go pracownicy firmy, która zatrudniała operatora. Tadeusz M. po zbadaniu alkomatem miał 2,83 promila. Twierdził, że pił dopiero po katastrofie wskutek szoku. Z naszych ustaleń wynika, że w ciągu godziny wypił pół litra wódki cytrynowej. Poznańska prokuratura uważa, że operator wypił tak dużo alkoholu, by "przykryć" fakt, że rozpoczął pracę pod wpływem alkoholu. Jak informują śledczy, te przypuszczenia potwierdza najnowsza opinia biegłego. Z kolei obrońca operatora uważa, że ta opinia nie jest niekorzystna dla jego klienta. Będzie domagał się jego wypuszczenia z aresztu. W przeszłości operator miał już konflikty z prawem - m.in. dwukrotnie skazywano go za jazdę pod wpływem alkoholu