Poznań: Zapomniany protest z maja 1946 - wystawa na Starym Rynku

PRZECZYTAJ TAKŻE: Były oficer śledczy UB stanie przed sądem
Poznańska manifestacja miała charakter solidarnościowy. Dotyczyła wydarzeń związanych z pierwszym obchodzonym po okupacji świętem Konstytucji 3 Maja. Ministerstwo Informacji i Propagandy poleciło ograniczyć jego obchody, a Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego zakazało przeprowadzania pochodów, które miały przedwojenną tradycję.

Wbrew zaleceniom władz w kilkudziesięciu miejscowościach patriotyczne pochody jednak się odbyły (m.in. w Łodzi i Krakowie). W ich rozpędzaniu brała udział milicja, korzystano też ze wsparcia sowieckiego wojska.

Manifestantów traktowano bardzo brutalnie. Bito ich, użyto też broni palnej, były ofiary śmiertelne (mówi się o dwudziestu zabitych). Wielu uczestników obchodów aresztowano.

W Poznaniu tego dnia na ulicach było spokojnie, jednak na wieść o rozbijaniu pochodów zorganizowano w stolicy Wielkopolski demonstrację w obronie aresztowanych za udział w manifestacjach 3-majowych.

Poznaniacy o brutalności milicji dowiedzieli się z zagranicznych rozgłośni radiowych. Potwierdzili to studenci z Uniwersytetu Jagiellońskiego, którzy dotarli do Poznania. To ich relacje z pacyfikowania manifestacji stały się przyczynkiem do protestu. 11 maja 1946 na uczelniach i w akademikach pojawiły się ulotki i plakaty. Nawoływano w nich do podjęcia strajku w obronie aresztowanych.

Demonstracja rozpoczęła się przed aulą UAM i przeszła na plac Kolegiacki. Niesiono transparenty i skandowano hasła, domagając się uwolnienia aresztowanych w Krakowie. Delegatów studentów przyjął wicewojewoda. Kiedy manifestanci próbowali się rozejść, zostali otoczeni przez milicję, funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Zatrzymano prawie 1000 demonstrantów. Pięcioro skazano, bronił ich przed sądem m.in. mecenas Stanisław Hejmowski, słynny późniejszy obrońca uczestników Czerwca'56.

Nieznanym protestem studenckim zajął się historyk z poznańskiego oddziału IPN, Marcin Podemski. Jest on też współautorem wystawy plenerowej Instytutu pt. "Żądamy wypuszczenia aresztowanych kolegów z Krakowa!". Od piątku aż do 13 czerwca br. można oglądać ją na Starym Rynku w Poznaniu.