Poznań: powstaje nowa instalacja artystyczna przy rondzie Kaponiera. Co przedstawia? [ZDJĘCIA]

Projekt Joanny Rajkowskiej „SORRY” to rzeźba - betonowy mur pokryty odłamkami szkła na szczycie. Na pierwszy rzut oka mur ma dziwną formę labiryntu, która na wysokości wzroku człowieka jest nieczytelna, stanowi jednak fizyczną barierę nie do pokonania. Dopiero z perspektywy lotu ptaka (np. z drona) lub z okien okolicznych budynków okazuje się, że mur układa się w litery angielskiego słowa „przepraszam” – „SORRY”.

Tak jak większość projektów Rajkowskiej, również „SORRY” wynika z doświadczenia ciała: poczucia niedostępności, wykluczenia i bezradności. Inspiracją do projektu były z jednej strony tzw. wroga architektura (hostile architecture) i wykluczenie bezdomnych, które artystka obserwowała mieszkając w Londynie; z drugiej zaś bezpośrednim impulsem stał się kryzys uchodźczy na granicy polsko-białoruskiej.

- Z powodu napływu uchodźców z krajów zniszczonych wojną takich jak Afganistan, Jemen, Syria czy Irak, polski rząd podjął decyzję o budowie muru na granicy z Białorusią. W wyniku działań władz, polegających na odsyłaniu uchodźców - często przy użyciu siły - na tereny Białorusi (tzw. push-backs) oraz celowym nieudzielaniu im pomocy medycznej i prawnej, sytuacja na pograniczu zamieniła się w humanitarną katastrofę. Od połowy 2021 roku na granicy UE, czyli „przed naszymi drzwiami”, z powodu hipotermii, wycieńczenia i głodu umierają ludzie

- mówi Monika Branicka, kuratorka wystawy.

Już w trakcie prac nad projektem, w lutym 2022 roku historia nieoczekiwanie dopisała kolejne rozdziały, wskutek czego projekt „SORRY” nabrał nowych znaczeń. Od momentu inwazji Rosji na Ukrainę, sytuacja na polskiej granicy wschodniej diametralnie się zmieniła. Polska otworzyła granicę i serca dla uchodźców z Ukrainy na skalę, jakiej nikt się nie spodziewał, jednocześnie nie zmieniła się polityka rządu na granicy polsko-białoruskiej.

- Uchodźcy zostali podzieleni na lepszych i gorszych, bardziej i mniej zasługujących na współczucie i pomoc. Nieodmiennie, według rasistowskiego klucza. Karma śmierci, nieszczęścia i pogardy dla życia jest potężna i nie zostanie zniweczona nawet autentycznym zrywem serca milionów osób, które pomocy udzieliły innym uchodźcom w tym samym czasie

– jest zdania Joanna Rajkowska.

Wystawa w założeniu będzie podróżować do innych miast Europy, jeszcze w tym roku stanie w Warszawie, w przyszłym roku planowany jest Wrocław, potem prawdopodobnie Berlin. Artystka chce, aby "Sorry" było słyszalne wszędzie tam, gdzie wymaga tego sytuacja.

Wernisaż odbędzie się w środę, 29 czerwca o godz. 19. Instalacja znajduje się w Poznaniu przy ul. Roosevelta 22, na placu między biurowcem Bałtyk a Concordią Design.