Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Prawo rodzinne. Alimenty dla rodzica lub byłego małżonka

Milena Kochanowska
Rozdzielność majątkowa małżonków nie wpływa na obowiązek alimentacyjny, jaki powstaje po orzeczeniu rozwodu
Rozdzielność majątkowa małżonków nie wpływa na obowiązek alimentacyjny, jaki powstaje po orzeczeniu rozwodu 123 RF
Zgodnie z prawem alimenty mogą płacić też dzieci albo wnuki - rodzicom lub dziadkom żyjącym w ubóstwie, mąż żonie lub ona jemu.

O wysokości przyznawanych przez sąd alimentów decydują i w tych przypadkach uzasadnione potrzeby osoby, która ma je dostawać oraz możliwości finansowe i majątkowe tego, kto je będzie płacił.

Alimenty dla rodziców lub dziadków

Jeśli to rodzice nie są się w stanie utrzymać, na przykład ze swoich niskich rent lub emerytur, zgodnie z prawem muszą im w tym pomóc dzieci. Jeżeli one nie żyją, obowiązek utrzymania dziadków obciąża wnuki oraz rodzeństwo. Gdy żadne z nich nie chce robić tego dobrowolnie, zadecyduje o tym sąd w wyroku.

Jeżeli krewnych w tym samym stopniu pokrewieństwa jest dwóch (na przykład dwoje dzieci lub wnucząt), każdy z nich jest zobowiązany do części alimentów odpowiadającej jego możliwościom zarobkowym i majątkowym. Kodeks nie określa, jaki powinien być zakres świadczeń alimentacyjnych i pozostawia to do oceny sądu.

Czytaj też Alimenty dla dziecka od rodziców lub dziadków

Dziadkowie

Obowiązek alimentacyjny wnuków na rzecz dziadków powstaje, jeśli znajdują się oni w niedostatku, nie są więc w stanie sami zaspokoić swoich podstawowych i usprawiedliwionych potrzeb życiowych. Dziadkowie nie mogą jednak wystąpić o alimenty, jeżeli nie podejmują pracy zarobkowej, choć mają do tego kwalifikacje i pozwala im na to stan zdrowia. Gdy mogliby znaleźć pracę, nie mogą wystąpić do sądu o alimenty, bo nawet podeszły wiek nie świadczy o niemożliwości podjęcia pracy przez starsze osoby.

Za osoby znajdujące się w niedostatku można wobec tego uznać te, które: nie pracują, nie mają przyznanej renty ani emerytury i nie mogą uzyskać dochodów ze swojego majątku (na przykład z wynajmu nieruchomości). Jednak samo uzyskiwanie renty czy emerytury nie wyklucza starania się o alimenty, bo świadczenia te są często bardzo niskie. Starsze osoby najczęściej są też schorowane, nie w pełni sprawne, ponoszą więc zazwyczaj spore wydatki na leki, a nieraz na konieczną rehabilitację.

Rodzice

Rodzice, podobnie jak dziadkowie, mogą dochodzić alimentów od dzieci, jeśli z powodu niedostatku nie mogą zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb własnymi możliwościami majątkowo-finansowymi. Najczęściej dzieje się tak wówczas, gdy są w podeszłym wieku lub gdy poważne choroby uniemożliwiają im podjęcie pracy. To osoby starające się o alimenty muszą wykazać i poprzeć dowodami swoją trudną sytuację życiową.

Dzieci, które uważają, że rodzicom alimenty się nie należą, muszą natomiast wykazać, że rodzice mają majątek, z którego mogą się utrzymać - na przykład dom, który można sprzedać lub duże mieszkanie, które można zamienić na mniejsze.

Istotne jest również to, w jaki sposób żądający alimentów znalazł się w niedostatku. Gdy nastąpiło to z jego winy, na przykład w wyniku zaciągnięcia wysokich kredytów, których nie jest w stanie spłacić, albo też z powodu uzależnienia od alkoholu, może stać się to podstawą do oddalenia powództwa o alimenty.

Jeżeli rodzic nie wywiązywał się z rodzicielskich obowiązków - unikał zatrudnienia, miał zasądzone alimenty na rzecz dziecka i uchylał się od ich płacenia, nie utrzymywał kontaktów z dzieckiem, nie interesował się nim, nie dbał o podtrzymywanie wię-zi rodzinnych - te okoliczności mogą stanowić podstawę do oddalenia powództwa, ze względu na jego niezgodność z zasadami współżycia społecznego.

Alimenty dla małżonka

Tryb, w jakim sąd dokona orzeczenia rozwodu, jest bardzo istotny dla uprawnień alimentacyjnych byłego małżonka. W przypadku orzeczenia rozwodu z zaniechaniem orzekania o winie lub orzeczenia z winy obojga małżonków, prawo do domagania się alimentów na rzecz jednego z nich przysługuje tylko w sytuacji, jeżeli znajduje się on w niedostatku. Jest to duże ograniczenie i wymaga udowodnienia i wykazania, że były małżonek znajduje się w bardzo trudnych warunkach materialnych, uniemożliwiających mu zaspokojenie podstawowych i uzasadnionych potrzeb życiowych.

Przy rozwodzie z wyłącznej winy jednego z małżonków, nie jest wymagane wykazanie popadnięcia w stan ubóstwa czy niedostatku - wystarczy jedynie udowodnić, że rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej. Dla oceny, czy ta przesłanka występuje, przeprowadzić trzeba porównanie sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie.

Żona lub mąż mogą dochodzić alimentów od współmałżonka w sprawie o rozwód albo o separację. Poprzez zgłoszenie wniosku na rozprawie w obecności drugiego małżonka albo na piśmie lub w dowolnym terminie osobnym pozwem.

Obowiązek alimentacyjny wygasa zawsze w razie zawarcia przez małżonka uprawnionego do alimentów nowego małżeństwa, przy czym wygaśnięcie to jest bezwarunkowe i ostateczne. Zaś z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, od małżonka, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Obowiązek alimentacyjny może być po tym okresie przedłużony tylko wtedy, gdy uprawniony do alimentów nie będzie zdolny do samodzielnego utrzymania się. Konieczność płacenia alimentów może być też nieograniczona - w przypadku, gdy płaci je małżonek uznany orzeczeniem za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego.

Kryteria do oceny, czy alimenty są należne, stanowią więc wina orzeczona przy rozwodzie i niedostatek współmałżonka. Jedynie małżonek, który został uznany za wyłącznie winnego rozkładu małżeństwa, nie ma prawa do alimentów.

Czytaj też Alimenty dla dziecka od rodziców lub dziadków

Rozwiedziony małżonek znajduje się w niedostatku wtedy, gdy sam nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w części - na przykład nie może podjąć pracy zarobkowej, bo musi zajmować się wychowaniem i opieką nad dziećmi lub nie ma kwalifikacji zawodowych, odpowiedniego do wieku i stanu zdrowia.

Dziadkowie lub rodzice składają pozew do sądu

  • Pozew o alimenty jest pozwem bezpłatnym. To bardzo ważne, bo występujący o rentę alimentacyjną z reguły niepokoją się, że będą musieli wnieść jakąś opłatę.
  • Składając pozew o alimenty, musimy wykazać w nim, że znajdujemy się w niedostatku i nie jesteśmy w stanie sami się utrzymać.
  • Do pozwu warto dołączyć dokument potwierdzający wysokość otrzymywanej renty lub emerytury.
  • Trzeba też opisać w nim, jaką sytuację materialną mają nasze dzieci lub wnuki i wskazać, że są one w stanie płacić nam alimenty.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gloswielkopolski.pl Głos Wielkopolski