Pomoc sąsiedzka 2023. Ile za godzinę? Świadczenie wchodzi w życie już 1 listopada! Sprawdź, czym jest i komu przysługuje

Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej, która w czerwcu przeszła przez Sejm, wejdzie w życie już 1 listopada 2023. Wśród wielu nowych zapisów znaleźć można także pojęcie usługi sąsiedzkiej. Do tej pory tego typu usługi realizowane były na poziomie gmin, często w ramach środków unijnych czy społecznych programów krajowych. Teraz pomoc sąsiedzka została już zapisana w ustawie, dzięki czemu usługi opiekuńcze mogą być świadczone w formie usług sąsiedzkich.

Chodzi przede wszystkim o sąsiedzką pomoc seniorom, która może być świadczona w formie:

• pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych,
• podstawowej opieki higieniczno-pielęgnacyjnej,
• zaspokojenia kontaktu z otoczeniem.

Nie zawsze sprawność seniora pozwala na regularne spacery czy spotkania poza domem, ale ustawa przewiduje, że wynagrodzenie będzie należne opiekunowi także w takich przypadkach. Ustawodawca opiekę higieniczno-pielęgnacyjną rozumie jako wsparcie niewymagające specjalistycznej wiedzy i doświadczenia, a więc pomoc sąsiedzka będzie mogła być świadczona przez niemal wszystkie osoby z najbliższego otoczenia seniora.

Nie znaczy to jednak, że osoba świadcząca usługi sąsiedzkie nie musi spełniać żadnych wymagań. Powinna ona przede wszystkim:

• być pełnoletnia;
• nie być członkiem rodziny seniora;
• mieszkać w najbliższej okolicy miejsca zamieszkania seniora, ale nie z nim;
• mieć ukończony kurs pierwszej pomocy;
• zostać zaakceptowana przez organizatora usług sąsiedzkich i samego seniora.

Organizatorem usługi sąsiedzkiej może być gmina lub firma przez nią wyznaczona. To jeden z tych podmiotów będzie musiał dbać o przeprowadzenie szkoleń z zakresu pierwszej pomocy lub wziąć odpowiedzialność za ich brak.

Ta forma wsparcia co do zasady kierowana jest do osób samotnych, które spełniają każdy z trzech warunków:

• samotnie gospodarują,
• nie pozostają w związku małżeńskim,
• nie posiadają wstępnych i zstępnych.

Jeśli gmina tak zdecyduje, usługa sąsiedzka będzie mogła być świadczona przez współmałżonka danej osoby, o ile mieszka ona oddzielnie. Ustawa również w takich przypadkach daje gminom prawo wypłaty wynagrodzenia za opiekę seniorowi.

Ustawa nie określa konkretnych kwot. To gmina na mocy uchwały rady gminy zdecyduje o formie usług sąsiedzkich i wysokości wynagrodzenia dla opiekuna. Co ważne, ani w przypadku opiekuna, ani seniora, nie będzie brane pod uwagę kryterium dochodowe.

Gmina w uchwale zdecyduje także o innych szczegółach związanych z pomocą sąsiedzką. Niedoprecyzowane w ustawie zostają bowiem kwestie wymiaru i zakresu pracy opiekuna czy sposobu rozliczania z nich usługi sąsiedzkiej. Każda gmina zdecyduje czy będzie to rozliczenie godzinowe, czy ryczałtowe. Lokalne władze zdecydują także czy usługę sąsiedzką będą mogły świadczyć także osoby o kierunkowym wykształceniu i współmałżonkowie seniorów?

Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej, która przewiduje odpłatne usługi sąsiedzkie, wchodzi w życie już w 1 listopada 2023 roku.