Pielęgniarska opieka długoterminowa: Kogo dotyczy? Na co mogą liczyć pacjent i jego rodzina w ramach tego świadczenia?

- Poprawa jakości i rzeczywiste zwiększenie dostępności do opieki długoterminowej to jeden z naszych priorytetów

– mówi Agnieszka Pachciarz, dyrektor Wielkopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.

I dodaje: – Warto, żeby pacjenci i ich rodziny wiedziały, na jaką pomoc mogą liczyć w ramach tego rodzaju świadczeń, czego mogą oczekiwać, a wręcz domagać się od pielęgniarki, która odwiedza ich bliskich.

Na wizyty w domu pielęgniarki długoterminowej mogą liczyć pacjenci potrzebujący opieki przekraczającej możliwości najbliższych. Korzystają z niej osoby starsze i przewlekle chore. Pielęgniarska opieka długoterminowa, bez względu na wysokość dochodu rodziny, jest bezpłatna dla pacjentów spełniających odpowiednie kryteria. Jednym z nich jest posiadanie skierowania od lekarza (zazwyczaj rodzinnego), który ocenia stopień samodzielności pacjenta.

- Świadczenia pielęgniarki opieki długoterminowej to nie to samo, co wizyty pielęgniarki środowiskowej, czy usługi opiekuńcze i specjalistyczne oferowane przez ośrodki pomocy społecznej – tłumaczy Agnieszka Pachciarz. – To także inny rodzaj świadczeń niż rehabilitacja domowa.

Z długoterminowej opieki pielęgniarskiej w Wielkopolsce korzystają osoby w wieku powyżej 80 lat, niesamodzielne w zakresie wykonywania podstawowych czynności. W latach 2017-2020 były to w większości kobiety, które stanowiły 65 proc. wszystkich pacjentów. Od stycznia do końca lipca tego roku ze świadczeń pielęgniarskiej opieki długoterminowej skorzystało w Wielkopolsce ponad 4 tysiące pacjentów. W całym 2019 roku było to 4608 osób. Na tego rodzaju świadczenia wielkopolski oddział NFZ przeznacza co roku ponad 28 milionów złotych i stara się sukcesywnie podnosić wartości umów.

- Pielęgniarka długoterminowa może udzielać świadczeń w domu u pacjenta, który opuścił szpital po leczeniu specjalistycznym, ale nie jest jeszcze na tyle sprawny, aby samodzielnie funkcjonować. To także pomoc dla osób po wypadkach, które utraciły samodzielność, udarach, czy zawałach serca

– mówi Agnieszka Pachciarz.

Według danych WOW NFZ największa liczba pacjentów potrzebujących opieki pielęgniarki długoterminowej cierpi na choroby układu krążenia. Na drugim miejscu znalazły się zaburzenia psychiczne i zachowania, a na trzecim – choroby układu nerwowego.

W 2020 roku świadczenia w pielęgniarskiej opiece długoterminowej domowej realizowane były przez 825 pielęgniarek. Ich zadania określa rozporządzanie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 roku w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1658 ze zm.).

Zgodnie z przepisami pacjent i jego rodzina mogą oczekiwać, że zostaną przygotowani do radzenia sobie z samodzielną opieką w trudnej sytuacji, mogą też liczyć na edukację zdrowotną, a także pomoc w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych związanych z samodzielnym funkcjonowaniem w środowisku domowym, pomoc w pozyskiwaniu sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego W ramach wizyt, pielęgniarka długoterminowa udziela świadczeń pielęgnacyjne, zgodnie z procesem pielęgnowania.

Pacjent może skorzystać z usług pielęgniarki od poniedziałku do piątku w godzinach od 8 do 20 oraz w soboty i dni ustawowo wolne od pracy - w medycznie uzasadnionych przypadkach. Świadczenia powinny być udzielane nie mniej niż 4 razy w tygodniu. To oznacza, że jeśli stan pacjenta tego wymaga, pielęgniarka powinna pomagać mu codziennie.

Czas trwania wizyty jest zależny od stanu zdrowia pacjenta oraz zakresu wykonywanych czynności pielęgnacyjnych. Pielęgniarka może mieć pod opieką się nie więcej niż 6 pacjentów nie mieszkających pod jednym adresem lub 12 – jeśli mieszkają oni razem (np. w domu pomocy społecznej).