Najnowsze badanie czytelnicze 2022. „Czytelnicy w sieci”: Polacy wydają średnio kilkadziesiąt złotych na książki. A ile książek czytają?

Badanie „Czytelnicy w sieci” organizowane od 2016 roku umożliwia poznanie czytelniczych zwyczajów internautów. W ciągu pięciu edycji anonimowe ankiety zostały wypełnione w sumie ponad 60 tysięcy razy. Dla porównania raport Biblioteki Narodowej „Stan czytelnictwa w Polsce w 2020 roku” został stworzony na podstawie wywiadów przeprowadzonych na łącznej próbie ponad 2 tysięcy respondentów.

- Zawsze dzielimy się wynikami ankiet i wnioskami, które z nich płyną. To dla nas ważne, żeby branża książkowa oraz czytelnicy i czytelniczki mieli łatwy dostęp do zebranej przez nas wiedzy. Dzięki zaangażowaniu naszej społeczności możemy wyciągać wiele wniosków, obserwować jak na przestrzeni lat zmienia się czytelnik i rozwijać książkową branżę w Polsce. Uważam, że to najważniejsze badanie czytelników w naszym kraju, bogate w bardzo istotne i cenne dane

- mówi Izabela Sadowska, prezeska Lubimyczytać.pl.

Nad merytoryczną stroną badania czuwa jego wieloletni opiekun, dr Paweł Kuczyński, socjolog z warszawskiego Collegium Civitas. Za każdym razem ankieta zawiera część pytań, które pozostają takie same od lat. Na ich podstawie zaobserwować można kształtujące się trendy. Część pytań zmiennych dostosowanych jest do aktualnej sytuacji rynkowej.

Wyniki wskazują, że wybierając książkę, czytelnicy najczęściej kierują się własnymi zainteresowaniami. Sama lektura nie wystarcza ankietowanym, którzy lubią dyskutować o przeczytanych pozycjach. Na rozmówców respondenci najchętniej wybierają najbliższych: przyjaciół, rodzinę, a dopiero na trzecim miejscu znajomych z pracy. Najrzadziej na partnerów do rozmowy typowani są księgarze.

Badani uważają, że czytanie książek ma lub miało wpływ na ich życie. Dla ponad połowy z nich ten wpływ był znaczący. Ci ankietowani, którzy dostrzegają ten związek, uważają, że czytanie pozwala im głównie oderwać się od codzienności, uciec od zgiełku i zrelaksować się.

Najczęściej czytają dwie - cztery książki miesięcznie. Tylko 3 proc. badanych czytelników zadeklarowało, że nie przeczytało żadnej lektury w ciągu ostatniego roku. Co czwarty ankietowany w ciągu 12 miesięcy przeczytał między 21 a 50 książek. To daje wynik między 1,75 a 4,1 przeczytanej książki w skali miesiąca.

Książki drukowane badani kupowali najczęściej w księgarni internetowej (tę odpowiedź zaznaczyło ponad 58 proc. ankietowanych). 49 proc. badanych z kolei - w sieciowej księgarni stacjonarnej. Ponad 43 proc. - lektury czerpało z biblioteki.

W badaniu poproszono odpowiadających o porównanie księgarni stacjonarnej z internetową i o ocenę, która z nich jest lepsza pod wieloma względami. I tak zdaniem ankietowanych księgarnie internetowe oferują czytelnikom lepszą cenę, większy komfort zakupów, szerszy wybór książek oraz lepszy dostęp do informacji o nowych książkach i zapowiedziach. Są też bardziej ekologiczne. Respondenci uważają natomiast, że księgarnie stacjonarne oferują krótszy czas realizacji zamówienia/zakupu. Porównując księgarnię stacjonarną do internetowej, największy procent ankietowanych nie widzi różnicy między jakością wiarygodnych rekomendacji księgarzy lub czytelników.

Aż 32 proc. użytkowników nie przeczytało w ciągu ostatniego roku żadnego e-booka. Ponad 12 proc. przeczytało między 21 a 50 e-booków, 11 proc. - między 11 a 20, ponad 10 proc. - między 2 a 3.

Natomiast jeśli chodzi o audiobooki, to ponad 53 proc. użytkowników nie wysłuchało żadnego w ciągu ostatniego roku. Ponad 11 proc. ankietowanych ma na swoim koncie odsłuchane 2 – 3 audiobooki.

Najwięcej ankietowanych, bo aż 22 proc. zadeklarowało, że na książki drukowane inne niż podręczniki w ciągu ostatnich 12 miesięcy wydało od 301 do 500 zł. To daje kwotę między 25 a 41 zł miesięcznie. Taką sumę wydaje co piąty przebadany czytelnik. Powyżej 1000 zł w skali roku za lektury zapłaciło 13 proc. badanych. Najmniej – bo tylko nieco ponad 6 proc. badanych przyznało, że na książki nie wydało ani złotówki.

Inaczej jest w przypadku e-booków. Ponad połowa - ponad 53 proc. ankietowanych - nie wydała ani złotówki na zakup lub wypożyczenie ich w ciągu ostatniego roku. Co piąty badany przeznaczył na nie do 150 zł (co daje kwotę 12,5 zł miesięcznie), tylko nieco ponad 1 proc. - powyżej 1000 zł.