Najmłodsi uczniowie wrócili do szkół. Sprawdziliśmy, jak radzą sobie w nowej rzeczywistości

Najmłodsi uczniowie z klas I-III szkół podstawowych do nauki stacjonarnej wrócili zaraz po feriach zimowych, w poniedziałek 18 stycznia. Za nimi trudny czas ponad dwóch miesięcy nauki zdalnej.

Psychologowie i pedagodzy nie mają wątpliwości, że zdrowie psychiczne i fizyczne szczególnie tych najmłodszych dzieci wymagało już powrotu do normalnej nauki, gdzie jest możliwość bezpośredniego kontaktu z nauczycielem oraz grupą rówieśniczą.

Zobacz też: Kiedy maturzyści i uczniowie ósmych klas wrócą do szkół? Minister Czarnek podał wstępny termin

Powrót najmłodszych uczniów do szkół odbywa się w ścisłym reżimie sanitarnym, na podstawie przygotowanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Główny Inspektorat Sanitarny wytycznych. Zasady te do złudzenia przypominają zalecenia opublikowane pod koniec ubiegłorocznych wakacji. Wtedy jednak notowaliśmy około kilkaset zakażeń koronawirusem dziennie, dziś przybywa ich kilka tysięcy na dobę.

Jak powrót uczniów klas I-III do szkół wygląda w rzeczywistości? Postanowiliśmy sprawdzić to w Szkole Podstawowej numer 12 zlokalizowanej na osiedlu Zwycięstwa w Poznaniu. W placówce pojawiamy się w środę, 20 stycznia wczesnym rankiem. Już na parkingu witają nas obrazki od których zdążyliśmy się odzwyczaić.

Przed szkołą ruch, co chwilę podjeżdżają samochody. Szybki buziak od rodzica, ostatnie poprawienie czapki, szalika i dziecko po długim czasie spędzonym przed komputerem może ruszyć do nowej, realnej szkolnej rzeczywistości. Ci nieco bardziej zatroskani rodzice odprowadzają swoje pociechy pod samo wejście do szkoły, zgodnie z wytycznymi sanitarnymi dalej wejść nie mogą.

- Oczywiście, że obawiam się o bezpieczeństwo mojego dziecka, ale z drugiej strony ten powrót do szkół bardzo mnie cieszy. Nauczyciele bardzo się starali, by nauka zdalna była atrakcyjna dla naszych pociech, jednak pewnych wartości i relacji wirtualna rzeczywistość nigdy nie zastąpi. Dla dziecka w tym wieku najważniejszy jest kontakt z rówieśnikami, tylko w ten sposób może się prawidłowo rozwijać i budować w sobie ciekawość świata i innych ludzi - mówi nam pani Katarzyna, matka jednego z uczniów Szkoły Podstawowej nr 12, którą spotykamy przed budynkiem szkoły.

Po wejściu do szkoły można dostrzec elementy, które są nam już bardzo dobrze znane z wizyt w urzędzie czy supermarketach. Na każdym kroku możemy natknąć się na płyn do dezynfekcji na podłogach taśmami wyznaczono linię.

Dzień rozpoczynamy razem z klasą II A, gdy wchodzimy do pomieszczenia w którym odbywają się zajęcia na chwilę możemy zapomnieć o pandemii. Zmieniło się niewiele, uczniowie siedzą razem w ławkach, na twarzach nie muszą mieć maseczek, z czego chętnie korzystają. O zarazie przypomina jedynie postawiony dyskretnie w kącie sali płyn do dezynfekcji oraz nawiązania i anegdoty z czasu nauki zdalnej, które nieustannie przewijają się podczas zajęć.

Zobacz też: W 2021 roku szkoły nie będą organizować studniówek. Imprezy "zejdą do podziemia"?

Dzieci są bardzo aktywne, rozgadane, spragnione rzeczywistego kontaktu z drugim człowiekiem. Można to dostrzec już na pierwszy rzut oka. Gdy rozpoczyna się przerwa na dokładne mycie rąk i śniadanie, możemy nieco dłużej porozmawiać z panią Karoliną Wiśniewską, wychowawcą klasy. Ona sama ma mieszane uczucia w związku z powrotem do nauki stacjonarnej.

- Z jednej strony obawiam się o bezpieczeństwo swoje i rodziny, ponieważ u mnie w domu jest dużo osób z grupy ryzyka. Dlatego staram się zachowywać dystans, sama podczas lekcji noszę maseczkę, chociaż nie muszę. Jest także druga strona medalu, doskonale wiem jak ważny dla dzieci w tym wieku jest kontakt z rówieśnikami, zawiązywanie pierwszych przyjaźni. Dalsze przedłużanie zajęć zdalnych mogłoby bardzo niekorzystnie wpłynąć na ich psychikę

- mówi pani Karolina Wiśniewska.

I dodaje: - Gdy w poniedziałek mogłam w końcu zobaczyć te uśmiechnięte twarze na żywo, to wynagrodziło mi wszystkie trudy i obawy. To niesamowite jak bardzo można się przywiązać, szczególnie w klasach I-III, gdzie ja faktycznie spędzam z tymi dziećmi cały dzień. Zawsze sobie powtarzam, że chowamy dzieci nie dla siebie, lecz dla świata.

Z dużą radością obserwujemy jak dzieci podczas przerwy jedzą wspólnie posiłek. Bardzo głośno ze sobą dyskutują. Może wydawać się to zwyczajne i normalne, jednak tak bardzo różni się od tego do czego przywykliśmy w czasie społecznej izolacji. A co na temat powrotu do szkół myślą najmłodsi uczniowie? - Bardzo się cieszę, że w końcu mogłam wrócić do szkoły. Tutaj mam przyjaciół możemy razem porozmawiać, to o wiele weselsze od siedzenia w domu przed komputerem - mówi nam Anastazja.

Czytaj też: Dzieci nie potrafią odpoczywać. Spędzają ferie w sieci i dzieciństwo online. Pandemia pogłębiła problem

Z powrotu do szkoły wydaje się być zadowolona także Helena, która ochoczo pozuje do zdjęć naszemu fotoreporterowi w towarzystwie pluszowego królika. W tajemnicy zdradziła nam, że ma on na imię “Króliś” i towarzyszył jej także podczas nauki zdalnej. - W szkole jest wesoło, są koledzy, dużo rozmawiamy, możemy się wspólnie pośmiać. Podczas nauki w domu pomagali mi na zmianę mama lub tata, którzy tak układali sobie godziny w pracy, by przy mnie być, ale to było o wiele nudniejsze – przekonuje Helena.

Nieco mniej zadowoleni z końca nauki zdalnej wydają się być chłopcy. - Wolałem być w domu, tam zaraz po końcu lekcji mogłem sobie pograć w gry, a z kolegami spotykałem się czasami poza szkołą - opowiada Antoni.

Wątek negatywnego wpływu zajęć zdalnych na psychikę i proces socjalizacji dzieci przewija się podczas całej naszej wizyty. Bardzo dużo na ten temat wie pani Dorota Nożyńska, która prowadzi indywidualne zajęcia dostosowawcze dla uczniów, którym socjalizacja przychodzi z trudem. Jej podopieczni to między innymi dzieci z autyzmem.

- W warunkach nauki zdalnej wykonywanie mojej pracy jest praktycznie niemożliwe. Trudno jest przystosować dziecko do życia w społeczeństwie nie mając z nim bezpośredniego kontaktu. Teraz gdy wróciliśmy do szkoły mamy w tej kwestii mnóstwo zaległości do nadrobienia

– przekonuje.

Ogłaszając powrót najmłodszych dzieci do szkół minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek zapowiadał powstanie tzw. “baniek”, czyli maksymalnego ograniczenia kontaktu między klasami i przypisania do nich stałych nauczycieli. W rzeczywistości wytyczne te często mają charakter czysto umowny.

Najlepiej wie o tym dyrektor Szkoły Podstawowej nr 12 Marek Korbanek, którego zastajemy podczas prowadzenia zdalnej lekcji wychowania fizycznego z jedną ze starszych klas. To również dość niecodzienny obrazek, gdy dyrektor prosi jednego z uczniów o włączenie kamerki, ponieważ nie widzi czy poprawnie wykonuje on zadane ćwiczenia.

- Stosowanie się do wytycznych resortu edukacji nie jest dla nas problemem na poziomie normalnych lekcji. Tam dzieci mają faktycznie kontakt jedynie ze swoim wychowawcą oraz nauczycielem języka obcego i religii. W naszej szkole jest obecnie siedem klas I-III, więc zapewnienie im osobnych toalet w momencie gdy są sami w budynku, bez innych roczników to też nie problem – przekonuje Marek Korbanek.

Zobacz też: Nauczyciele ze szkół w Poznaniu wolą szczepienia zamiast bezpłatnych testów

Trudności zaczynają się, gdy dziecko musi zostać po zajęciach w szkolnej świetlicy. Zgodnie z wytycznymi tam również uczniowie z różnych klas powinni być izolowani. - Staramy się jak możemy, ale nie dysponuję taką liczbą opiekunów w świetlicy by w pełni stosować się do wytycznych, a dzieci korzystających z świetlicy w tym tygodniu po powrocie jest wyjątkowo dużo - argumentuje dyrektor Szkoły Podstawowej nr 12.

W placówce maksymalnie ograniczono kontakty między uczniami z różnych klas, gdy część ma zajęcia w pomieszczeniach lekcyjnych inni udają się na salę gimnastyczną, gdzie odbywają się lekcje wychowania fizycznego.

Teraz gdy do szkół wrócili najmłodsi uczniowie, dyrektorzy dysponując całym obiektem tylko dla tych roczników mają pewien komfort. Jednak minister Czarnek coraz częściej mówi o możliwym powrocie ósmoklasistów i maturzystów do szkół już w lutym.
- Jeśli nie będzie się zwiększała liczba zakażeń, nie trafi do nas – krótko mówiąc – trzecia fala, mam nadzieję, że już w lutym będziemy mogli przynajmniej w systemie hybrydowym puścić do szkół, do systemu stacjonarnego uczniów klas ósmych i klas maturalnych, bo oni tego bardzo potrzebują z uwagi na egzaminy, które są przed nimi - zapowiadał w rozmowie z portalem Onet minister edukacji i nauki.

Czy Szkoła Podstawowa numer 12 jest gotowa na taki scenariusz? - U nas są tylko dwie klasy ósme, więc pewnie damy sobie radę. Należy jednak pamiętać, że w tych klasach zajęcia prowadzą nauczyciele, którzy równolegle uczą inne roczniki, więc w tej sytuacji pewną trudnością dla nich może być łączenie zajęć w szkole z nauką zdalną dla młodszych uczniów - mówi Marek Korbanek. I dodaje: - Jeśli nauczyciele będą zdrowi to wszystko można zrealizować, problemy mogą zacząć się wtedy gdy pojawią się zakażenia wśród kadry nauczycielskiej, a tego wykluczyć nie możemy.

Właśnie dlatego dyrektorzy szkół, nauczyciele oraz związkowcy apelują o jak najszybsze rozpoczęcie szczepień przeciwko koronawirusowi wśród nauczycieli i pracowników szkół. Pedagodzy zostali dopisani do grupy pierwszej, która ma otrzymać szczepionkę zaraz po medykach. Pracownicy szkół i służb mundurowych w kolejce po szczepionkę muszą jednak ustąpić miejsca seniorom, a teraz także osobom z chorobami przewlekłymi.

Czytaj więcej: Sprawdź w których powiatach przetestowano najwięcej pracowników szkół

Na ten moment termin rozpoczęcia szczepień nauczycieli i pracowników szkół nie jest bliżej znany. - Mam nadzieję, że jeszcze w pierwszym kwartale zaszczepimy nauczycieli, ale na razie informacje, które mamy, mówią o drugim kwartale - powiedział w czwartek na antenie radia RMF FM Przemysław Czarnek.

W ramach przygotowań do powrotu do nauki stacjonarnej w dniach 11-15 stycznia odbyły się masowe testy pracowników oświaty. Jednak Marek Korbanek podchodzi krytycznie do tej akcji.

– Moim zdaniem bez sensu było testowanie nauczycieli na obecność koronawirusa tydzień przed rozpoczęciem zajęć. Przecież oni mogą zarazić się w każdej chwili, lepszym rozwiązaniem byłoby wykonanie testów na przeciwciała, a najlepszym szczepienie pracowników oświaty

- argumentuje dyrektor SP nr 12.

W Szkole Podstawowej numer 12 funkcjonuje także klasa przygotowawcza dla dzieci obcojęzycznych, które dopiero rozpoczynają naukę w polskiej szkole. Uczęszczają do niej głównie uczniowie z Ukrainy i Rosji. - Do tej klasy nowi uczniowie przychodzą w różnych momentach roku szkolnego, dlatego rodzi to pewne zagrożenie epidemiologiczne, nie wiemy czy dziecko nie jest zakażone. W tym przypadku stosujemy taką niepisaną zasadę, że przed rozpoczęciem nauki ci uczniowie są kierowani na pewnego rodzaju dobrowolną kwarantannę - opowiada Marek Korbanek.

W wyjątkowych przypadkach, gdy dziecko z zagranicy idzie do szkoły pierwszy raz rodzice mogą wejść z nim na teren szkoły, tak by łatwiej było mu przystosować się do nowego otoczenia.

Zobacz też: Będą ponowne testy nauczycieli na obecność koronawirusa, zapowiada minister zdrowia

W kwestii powrotu uczniów do szkół wciąż jest wiele niewiadomych. Nie wiemy jak długo najmłodszym dzieciom będzie dane uczyć się w murach szkoły, kiedy i czy w ogóle do zajęć stacjonarnych wrócą kolejne roczniki.

Pracownicy szkół w dużej mierze uczą się na własnych błędach. Mają też pewien bagaż doświadczeń z początku roku szkolnego. Pojawia się także optymizm i przekonanie o tym, że wszystko się ułoży, a najgorsze już za nami. - W końcu coś się dzieje, słychać szum, głosy dzieci, jest ruch. Wcześniej była taka cisza, że aż człowiekowi w uszach dudniło - tymi słowami żegna nas czuwający przy wejściu do szkoły portier. Oby ta chwila trwała jak najdłużej.