Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Matura 2017. BIOLOGIA [ODPOWIEDZI, CKE ARKUSZ]

KS, AB, KAEF
Matura 2017. BIOLOGIA [ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE]
Matura 2017. BIOLOGIA [ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE] Grzegorz Olkowski
Trwa matura 2017. BIOLOGIA to przedmiot zaplanowany na piątek, 12 maja. ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE, ROZWIĄZANIA ZADAŃ znajdziecie na naszej stronie. Sprawdźcie z nami, jak poszła Wam matura 2017 z biologii!

Arkusz CKE znajdziecie tutaj:

Matura 2017. BIOLOGIA [ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE]

Matura 2017. BIOLOGIA [ODPOWIEDZI, CKE ARKUSZ]

Matura 2017. Biologia i inne przedmioty

W piątek, 12 maja tegoroczni maturzyści przystąpią do dwóch egzaminów. O godzinie 9 - biologia, o 14 - filozofia. Jak poradzą sobie z zadaniami? Przekonamy się już niedługo.

Specjalnie dla Was, nasi eksperci przygotowują rozwiązania zadań z matury 2017 z biologii. Dzięki temu na naszej stronie będziecie mogli sprawdzić, jak poszedł Wam egzamin. Trzymamy kciuki!

Arkusz znajdziecie w galerii

*****

Matura 2017. BIOLOGIA - ODPOWIEDZI:

Zadanie 1.

Zadanie 1.1.
Podaj nazwy wiązań chemicznych stabilizujących III-rzędową strukturę białka, oznaczonych na schemacie numerami 1. i 2.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
1. wiązanie wodorowe
2. mostek disiarczkowy

Zadanie 1.2.
Na przykładzie enzymów białkowych wyjaśnij, w jaki sposób struktura przestrzenna białka warunkuje jego funkcję katalityczną. W odpowiedzi uwzględnij mechanizm działania enzymów.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
W budowie białkowego enzymu znajduje się centrum aktywne do którego przyłącza się substrat. Jest ono zbudowane jest z aminokwasów, których grupy funkcyjne są względem siebie odpowiednio przestrzennie ułożone, co sprawia, że może powstać kompleks enzym-substrat, a następnie produkt reakcji.
lub
Odpowiednia struktura przestrzenna miejsca aktywnego pozwala białku enzymatycznemu dostosować swój kształt do substratu, tak by mógł się z nim połączyć. Dzięki temu obniżona zostanie energia aktywacji reakcji, a co za tym idzie jej kataliza.

Zadanie 2.

Zadanie 2.1
Na podstawie przedstawionych wyników doświadczenia sformułuj wniosek dotyczący wpływu światła na wzrost wydłużeniowy hipokotyla siewek gorczycy.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
WNIOSEK: Światło wpływa hamująco na wzrost wydłużeniowy/elongacyjny hipokotyla siewek gorczycy.

Zadanie 2.2.
Określ, które stwierdzenia dotyczące wyników tego doświadczenia są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F– jeśli jest fałszywe.

1. Średnia długość hipokotyli siewek gorczycy rosnących w obecności światła była większa niż średnia długość hipokotyli siewek rosnących w ciemności. FAŁSZ
2. Największy przyrost długości hipokotyli siewek gorczycy rosnących w ciemności nastąpił między drugim a szóstym dniem doświadczenia. PRAWDA
3. Tempo wydłużania się hipokotyli siewek gorczycy hodowanych w obecności światła wyraźnie zmieniało się w czasie. FAŁSZ

Zadanie 2.3.
Oceń prawdziwość stwierdzenia: „Przyczyną różnicy średniej długości hipokotyli siewek hodowanych na świetle i w ciemności jest różna intensywność podziałów komórkowych zachodzących w tych hipokotylach”. Odpowiedź uzasadnij.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Odpowiedź jest nieprawdziwa, ponieważ podziały komórek mają miejsce tylko w stożku wzrostu pędu, a wydłużanie się hipokotyla jest możliwa tylko dzięki wydłużaniu się jego komórek. Auksyny, których większe stężenie będzie w siewkach hodowanych w warunkach ciemności będą stymulować wzrost wydłużeniowy komórek hipokotyla. Na świetle auksyny są rozkładane, więc wzrost wydłużeniowy komórek hipokotyli na świetle przebiega wolniej.
lub
Odpowiedź jest nieprawdziwa, ponieważ różnica średniej długości hipokotyli nie wynika ze zwiększania się liczby komórek wskutek podziałów, tylko z powodu ich wydłużania się/elongacji. Na wzrost wydłużeniowy komórek hipokotyla wpływają auksyny, których większe stężenie będzie w siewkach hodowanych w warunkach ciemności. Na świetle auksyny są rozkładane, więc wzrost wydłużeniowy komórek hipokotyli przebiegał wolniej (niż w przypadku tych, które rosły bez dostępu światła).

Zadanie 3.

Zadanie 3.1.
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące procesu fotosyntezy są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

1. Faza fotosyntezy zależna od światła dostarcza ATP i NADPH + H+, niezbędnych do przebiegu procesów cyklu Calvina-Bensona. PRAWDA
2. Procesy fazy zależnej od światła zachodzą w tylakoidach i stromiechloroplastów, a procesy cyklu Calvina-Bensona – tylko w stromie. FAŁSZ
3. Zahamowanie procesów cyklu Calvina-Bensona skutkuje zahamowaniem fosforylacji niecyklicznej ze względu na gromadzenie się ATP i NADPH + H+. PRAWDA

Zadanie 3.2.
Określ, jaką funkcję pełnią cząsteczki chlorofilu znajdujące się w centrum reakcji fotosystemów.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ: Funkcją tych cząsteczek chlorofilu jest odbiór energii od cząsteczek antenowych chlorofilu. To powoduje wybicie elektronów z cząsteczek chlorofilu w centrum reakcji i przekazanie ich dalej.

Zadanie 3.3.
Uzupełnij poniższe zdania tak, aby zawierały informacje prawdziwe. W każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie.

W fazie fotosyntezy zależnej od światła ATP może powstawać w drodze fotosyntetycznej fosforylacji cyklicznej lub niecyklicznej. Rozkład cząsteczki wody zachodzi podczas fosforylacji (cyklicznej / niecyklicznej). U roślin podczas fazy zależnej od światła mogą zachodzić (tylko procesy fosforylacji niecyklicznej / oba rodzaje fosforylacji). W cyklu Calvina-Bensona ATP nie jest zużywane podczas etapu (karboksylacji / regeneracji).

Zadanie 3.4.
Podaj nazwę związku oznaczonego na schemacie literą X oraz określ jego rolę w fazie niezależnej od światła.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Nazwa związku X: rybulozo-1,5-bisfosforan/rybulozo-1,5-difosforan/RuBP/RuDP
Rola w fazie niezależnej od światła: pełni on rolę akceptora, do którego jest przyłączany dwutlenek węgla (w procesie karboksylacji), w efekcie czego powstaje kwas 3-fosfoglicerynowy/PGA.
lub
To akceptor dwutlenku węgla, który umożliwia jego asymilację w cyklu Calvina oraz przekształcenia, z których powstaną cukry

Zadanie 3.5.
Wyjaśnij, w jaki sposób stosowanie tzw. suchego lodu, czyli zestalonego dwutlenku węgla, przekłada się na zwiększony przyrost biomasy warzyw uprawianych w szklarniach. W odpowiedzi uwzględnij proces, w którym uczestniczy ten związek chemiczny.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Dwutlenek węgla jest ważnym substratem, niezbędnym w procesie fotosyntezy. Stosowanie w szklarniach zestalonego dwutlenku węgla, jest dla roślin dodatkowym źródłem tego związku. Przełoży się to na zwiększenie intensywności zachodzenia fotosyntezy i zwiększenie ilości produktów tego procesu, które roślina wykorzysta do budowania własnej biomasy (czyli osiągnie większy wzrost w danej jednostce czasu).
lub
Suchy lód podwyższa stężenie dwutlenku węgla - substratu reakcji fazy ciemnej. Wraz z jego wzrostem, wzrasta też reakcja fotosyntezy. Wyprodukowane w niej związki organiczne powodują zwiększony przyrost biomasy uprawianych w szklarni warzyw.

Zadanie 4.

Zadanie 4.1.
Sformułuj problem badawczy przedstawionego doświadczenia.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Czy substancje zawarte w kłączach perzu działaj hamująco, czy stymulująco na kiełkowanie nasion grochu jadalnego.
lub
Czy substancje produkowane przez kłącza perzu wpływają na kiełkowanie nasion grochu jadalnego?

Zadanie 4.2.
Sformułuj wniosek na podstawie wyników doświadczenia.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Substancje produkowane przez kłącza perzu hamują kiełkowanie nasion grochu jadalnego.

Zadanie 5.

Zadanie 5.1.
Wyjaśnij, dlaczego w heterocytach sinicy Anabaena nie może być aktywny fotosystem II.
W odpowiedzi uwzględnij funkcję heterocytów oraz proces zachodzący w fotosystemie II.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Funkcją heterocytów jest asymilacja azotu atmosferycznego i jego zamiana na formę łatwiej przyswajalną. W procesie tym główna rolę odgrywa enzym nitrogenaza, która jest aktywna wyłącznie w beztlenowych warunkach. W heterocytach nie może być aktywny fotosystem II, gdyż przejmuje on elektrony pochodzące z fotolizy wody, w efekcie czego uwalniany jest tlen, który zahamowałby działanie nitrogenazy (i wiązanie wolnego azotu zostałoby zatrzymane).
lub
W fotosystemie II powstaje - w wyniku fotolizy wody - powstaje tlen, natomiast reakcja asymilacji N2 (w heterocystach) nie potrzebuje tlenu.

Zadanie 5.2.
Określ, czy reakcja wiązania azotu atmosferycznego zachodząca w heterocytach sinicy Anabaena ma charakter anaboliczny, czy – kataboliczny. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do jednej z cech tej klasy reakcji.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Reakcja ta ma charakter anaboliczny, ponieważ jednym z jej substratów jest ATP/jest to reakcja w przebiegu której wykorzystywana jest energia.

Zadanie 5.3.
Wyjaśnij znaczenie połączeń między komórkami fotosyntetyzującymi a heterocytami u sinic Anabaena dla efektywnego zachodzenia fotosyntezy. W odpowiedzi uwzględnij procesy zachodzące w obu rodzajach komórek.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
W heterocytach wiązany jest azot atmosferyczny, który w postaci glutaminy jest przekazywany komórkom fotosyntetyzującym. W nich z kolei azot jest wykorzystywany do syntezy barwnika – chlorofilu. Większa ilość chlorofilu to bardziej efektywnie zachodząca fotosynteza.

Zadanie 6.

Zadanie 6.1.
Wymień dwie, widoczne na rysunku, cechy budowy morfologicznej turkucia świadczące o tym, że należy on do owadów, a nie – do innej grupy stawonogów.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
1. turkuć ma trzy pary odnóży, co jest cechą charakterystyczną owadów.
2. ma ciało podzielone na trzy tagmy/segmenty - głowę, tułów i odwłok (a nie głowotułów i odwłok, jak w przypadku pozostałych stawonogów)

Zadanie 6.2.
Określ, jaki rodzaj przeobrażenia występuje w rozwoju turkucia podjadka. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do tych cech jego larw, które są widoczne na rysunku.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
U turkucia występuje przeobrażenie niezupełne/hemimetabolia, ponieważ larwa jest podobna do osobnika dorosłego/nie występuje stadium poczwarki.
lub
Przeobrażenie niezupełne. Larwa turkucia wykluwając się z jaja przypomina postać dorosłego owada (imago), ale nie ma skrzydeł i ma inne proporcje ciała.

Zadanie 6.3.
Wykaż związek budowy pierwszej pary odnóży krocznych tego owada z trybem jego życia
.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Pierwsza para odnóży turkucia ma postać "łopat", które służą mu do rycia korytarzy w ziemi, dzięki czemu dociera on do podziemnych części roślin.
lub
Pierwsza para odnóży krocznych - dzięki skróconym stopom, poszerzonym udom i goleniom umożliwia lepsze kopanie i grzebanie w glebie, dzięki temu łatwiej dociera do pokarmu (podziemne części rośliny).

Zadanie 7.

Zadanie 7.1.
Na podstawie informacji przedstawionych na rysunku oceń, czy poniższe zdania opisujące budowę skóry płazów są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Skórę płazów okrywa nabłonek jednowarstwowy. FAŁSZ
2. Pory występujące w skórze płazów są ujściami gruczołów śluzowych. PRAWDA
3. Gruczoły śluzowe są wytworami naskórka. PRAWDA

Zadanie 7.2.
Wyjaśnij, w jaki sposób występujące w skórze płazów liczne gruczoły śluzowe i liczne naczynia krwionośne umożliwiają płazom sprawną wymianę gazową.

1. Gruczoły śluzowe wydzielają śluz, który pokrywa ciało płaza. W śluzie gazy oddechowe łatwiej się rozpuszczają, co usprawnia ich przenikanie do i z wnętrza ciała płaza.
2. Obecność licznych naczyń krwionośnych sprawia, że przez skórę płaza przepływa obficie krew, co usprawnia przenikanie tlenu do komórek ciała oraz dwutlenku węgla z ciała do otoczenia.

Zadanie 8.

Zadanie 8.1.
Rozpoznaj tkanki przedstawione na zdjęciach A i B – podaj ich nazwy.

A. tkanka chrzęstna
B. tkanka kostna (kostna zbita)

Zadanie 8.2.
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące porównania tkanek oporowych są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Tkanka kostna jest zbudowana z komórek martwych, a tkanka chrzęstna – z komórek żywych. FAŁSZ
2. Tkanka chrzęstna jest silnie ukrwiona, natomiast w tkance kostnej nie występują naczynia krwionośne. FAŁSZ
3. Komórki tkanki kostnej są połączone ze sobą wypustkami, a komórki tkanki chrzęstnej nie mają takich wypustek. PRAWDA

Zadanie 9.

Zadanie 9.1.
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące działania synaps są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. W synapsie chemicznej pobudzenie przekazywane jest między neuronami tylko w jednym kierunku, a w elektrycznej – w obu kierunkach. FAŁSZ
2. W synapsach elektrycznych przekazanie pobudzenia następuje znacznie szybciej niż w synapsach chemicznych. PRAWDA
3. W obu rodzajach synaps wiązanie neuroprzekaźnika przez receptory błony postsynaptycznej wywołuje jej depolaryzację. FAŁSZ

Zadanie 9.2.
Określ, jaki wpływ na przekazywanie pobudzenia będzie miał niedobór jonów wapnia w płynie międzykomórkowym otaczającym neuron. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając funkcję, jaką te jony pełnią w przekazywaniu sygnału.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Niedobór jonów wapnia zahamuje przekazanie impulsu nerwowego na następny neuron, ponieważ jony wapnia dostając się do wnętrza neuronu pobudzają pęcherzyki synaptyczne (z neuroprzekaźnikiem) do zlewania się ich z błoną presynaptyczną, co skutkuje wydzieleniem neuromediatora do szczeliny synaptycznej, w konsekwencji umożliwiając depolaryzację błony kolejnej komórki nerwowej.
lub
Niedobór jonów wapnia w płynie międzykomórkowym otaczającym neuron może spowodować zahamowanie przekazywania impulsów. To właśnie jony wapnia ułatwiają wydzielenie neuroprzekaźników do szczeliny synapsy chemicznej.

Zadanie 9.3.
Wyjaśnij, dlaczego w synapsach chemicznych cząsteczki neuroprzekaźnika po spełnieniu swojej funkcji są bardzo szybko usuwane ze szczeliny synaptycznej. W odpowiedzi uwzględnij mechanizm depolaryzacji błony postsynaptycznej.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ: Neuroprzekaźnik/neuromediator dostając się do szczeliny synaptycznej przyłącza się do odpowiednich receptorów w błonie (postsynaptycznej) kolejnego neuronu, co skutkuje otwarciem się kanałów dla sodu i depolaryzacją błony/powstaniem potencjału czynnościowego/impulsu nerwowego.
Gdyby neuroprzekaźnik nie był usuwany ze szczeliny synaptycznej, to błona postsynaptyczna byłaby bez przerwy pobudzana, a w mechanizmie przewodzenia impulsu nerwowego musi być czas na repolaryzację, czyli przywrócenie stanu spoczynkowego, aby błona neuronu mogła ponownie ulegać wzbudzeniu.

Zadanie 10.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
C - 4

Zadanie 10.2.
Uporządkuj elementy układu krwionośnego człowieka w kolejności, w jakiej przepływa przez nie krew w obiegu płucnym, zaczynając od prawej komory. Wpisz w tabeli numery 2–5.

Element układu krwionośnego
tętnice płucne
lewy przedsionek serca
prawa komora serca - 1
żyły płucne
naczynia włosowate płuc

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
tętnice płucne - 2
lewy przedsionek serca - 5
prawa komora serca - 1
żyły płucne - 4
naczynia włosowate płuc - 3

Zadanie 10.3.
Wyjaśnij, dlaczego ściany lewej komory serca człowieka są znacznie grubsze od ścian prawej komory. W odpowiedzi uwzględnij różnicę między dużym a małym obiegiem krwi.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ: Lewa komora serca ma grubszą ścianę mięśniową (mięśniówka) ponieważ silniej się kurczy, nadając krwi odpowiednie ciśnienie, które pozwala jej na skuteczny przepływ w dużym obiegu, drogą dłuższą niż w małym obiegu.
lub
Grubsza ściana lewej komory, w której zaczyna się obieg duży/ustrojowy chroni ją przed rozerwaniem. Krew z lewej komory (za pośrednictwem aorty / tętnicy głównej) musi dotrzeć do wszystkich narządów całego ciała (oprócz płuc), nawet tych najbardziej odległych od serca, więc musi zostać wypchnięta pod większym ciśnieniem.
Z kolei komora prawa, w której zaczyna się obieg mały/płucny ma cieńsze ściany (od lewej komory) i w związku z tym tłoczy krew pod niższym ciśnieniem, co chroni płuca przed uszkodzeniem.

Zadanie 11.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:

Zadanie 11.2.
Zęby trzonowe są pokryte licznymi guzkami, umożliwiającymi rozcieranie pokarmu. To ułatwia jego trawienie.
lub
Zęby trzonowe służą do miażdżenia/rozcierania pokarmu. Przystosowaniem w ich budowie do pełnionej funkcji jest:
1. ich masywna budowa oraz
2. duża powierzchnia trąca (pokarm).

Zadanie 12.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Zadanie 12.1
Ploidalność jądra komórkowego: haplodialne/ 1n
Liczba autosmów: 22

Zadanie 12.2
PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:Akrosom z enzymami hydrolitycznymi pozwala plemnikowi przedostać się przez osłonki komórki jajowej. Wprowadzenie jądra plemnika do komórki jajowej (oocytu II rzędu) jest warunkiem zapłodnienia.
lub
Akrosom (znajdujący się w przedniej części plemnika) zawiera enzymy/enzym hialuronidazę, który rozpuszcza osłonki komórki jajowej, co ułatwia plemnikowi wniknięcie do jej wnętrza/jej zapłodnienie.

Zadanie 12.3.
Wykaż związek między funkcjonowaniem plemnika a obecnością licznych mitochondriów w jego wstawce.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ: Wstawka zawiera mitochondria, które wytwarzają energię niezbędną do ruchu witki, zapewniającej poruszanie się plemnika.
lub
W mitochondriach obecnych we wstawce powstaje ATP/energia, która jest zużywana do pracy witki plemnika, dzięki czemu może się on poruszać (w drogach rodnych kobiety).

Zadanie 13.
Wyjaśnij, dlaczego płodny mężczyzna mający chorobę genetyczną, która jest uwarunkowana mutacją w genie mitochondrialnym, nie przekaże allelu warunkującego tę chorobę swoim dzieciom.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Plemnik w czasie zapłodnienia przekazuje tylko swe jądro, mitochondria nie wnikają przez osłonę jajową. Wszystkie więc mitochondria, jakie otrzymujemy, pochodzą tylko od matki
lub
Wszystkie mitochondria - w zygocie - pochodzą z komórki jajowej (gamety żeńskiej). Plemnik przekazuje tylko jądro komórkowe. Stąd mutacje w DNA mitochondrialnym mężczyzny nie trafią do zygot i nie przekaże on allelu warunkującego chorobę genetyczną swoim dzieciom.
lub
Ponieważ w przebiegu zapłodnienia do komórki jajowej wnika jedynie główka plemnika z materiałem genetycznym mężczyzny/z haploidalnym jądrem plemnika. Dziecko dziedziczy mitochondria jedynie od swojej matki/po linii matczynej, stąd mutacja w genie mitochondrialnym plemników nie zostanie przekazana potomstwu.

Zadanie 14.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Zadanie 14.1.
C 1

Zadanie 14.2.

Mamy 3/4 zdrowych połączeń - FF, Ff i Ff. Czyli 75% szansy na urodzenie zdrowego dziecka bez fenyloketonurii.

Zadanie 14.3.
Korzystając z prawa Hardy’ego-Weinberga, oblicz prawdopodobieństwo, że losowo wybrana osoba jest nosicielem allelu fenyloketonurii, jeżeli częstość występowania tej choroby w danej populacji wynosi 1 na 10 000 urodzeń. Zapisz obliczenia.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:

Zadanie 15.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Zadanie 15.1
PRAWDA, FAŁSZ, FAŁSZ


Fenotypy potomstwa i ich stosunek:
jastrzębiate koguty : jastrzębiate kury : jednolicie czarne koguty : jednolicie czarne kury
1 : 1 : 1 : 1

Szansa na wyklucie ptaka o określonych cechach to
- 50% dla każdego typu ubarwienia
- 50% dla konkretnej płci
- 25% szans na każdy z 4 fenotypów

Zadanie 16.

Zadanie 16.1.
Zaznacz rodzaj mutacji, w wyniku której powstał chromosom Filadelfia.

A. inwersja
B. transwersja
C. transdukcja
D. translokacja PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ

Zadanie 16.2.
Na podstawie przedstawionych informacji oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące opisanej mutacji są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Chromosom Filadelfia jest onkogenem. FAŁSZ
2. Wynikiem mutacji jest połączenie dwóch genów, które w normalnym układzie leżą na różnych chromosomach. PRAWDA
3. Skutkiem mutacji jest powstanie nieaktywnej kinazy tyrozynowej. FAŁSZ

Zadanie 16.3.
Określ, czy przedstawiony sposób leczenia białaczki szpikowej spowodowanej opisaną mutacją można uznać za terapię genową. Odpowiedź uzasadnij.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ: To nie jest terapia genowa. Do komórek nie są wprowadzane nowe cząsteczki DNA lub RNA. Stosowane są tylko inhibitory enzymu kinazy tyrozynowej.
lub
Opisanego sposobu leczenia nie można uznać za terapię genową, ponieważ w leczeniu białaczki szpikowej do DNA/genomu pacjenta nie wprowadza się prawidłowej wersji genu, która miałaby zastąpić tę wadliwą jego wersję (tym bardziej, ze w efekcie mutacji powstaje gen fuzyjny).

Zadanie 17.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Gen kodujący prowitaminę A wstawiono do plazmidu bakterii. 3
Plazmid przecięto enzymami restrykcyjnymi. 2
Z komórki bakterii Agrobacterium tumefaciens wyizolowano plazmid. 1
Wyhodowano kukurydzę, która syntetyzuje prowitaminę A.6
Zmodyfikowany plazmid wprowadzono do komórki bakterii. 4
Zainfekowano tkanki kukurydzy transgenicznymi bakteriami. 5

Zadanie 18.

W odpowiedzi uwzględnij zależności międzygatunkowe pomiędzy organizmami tej biocenozy.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Rozgwiazda Pisaster ochraceus to drapieżnik. Żywią się omułkami Mytilus californianus. Żerując, ogranicza liczebność omułka i ułatwia przetrwanie innym gatunkom, z którymi konkuruje omułek. Dzięki rozgwieździe utrzymuje się duża różnorodność gatunkowa w przedstawionej biocenozie.

Zadanie 19.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Zadanie 19.1.
B. pasożytnictwo.

Zadanie 19.2.
Określ, czy zależność między raflezjami a muchami zapylającymi jej kwiaty jest przykładem mutualizmu. Odpowiedź uzasadnij.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:Mucha nie znajduje pokarmu na kwiatach raflezji, w związku z czym nie odnosi korzyści. Korzyść mają kwiaty, bo są zapylane, dlatego nie jest to mutalizm.
luz
Opisana zależność nie jest przykładem mutualizmu, ponieważ relacja ta z założenia ma przynosić, wchodzącym w tę interakcję organizmom, obopólne korzyści. W tym układzie stroną, która odnosi korzyści jest jedynie raflezja, która wykorzystuje muchy do zapylania kwiatów nie dając nic w zamian.

Zadanie 19.3.
Na podstawie tekstu wymień dwa przystosowania kwiatów raflezji do ich zapylania przez muchy.

1. Kolor płatków i ich "mięsisty" wzór przypominają rozkładające się mięso.
2. Kwiaty mają zapach gnijącego mięsa.

Zadanie 19.4.
Uzasadnij, że dla ochrony raflezji Arnolda konieczna jest ochrona także innych gatunków poprzez zachowanie całych ekosystemów lasów równikowych w południowo-wschodniej Azji.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:Ekosystem lasów równikowych jest niezbędny dla ochrony raflezji. Kwiat ten pasożytuje na lianach, które rosną na drzewach. Potrzebuje też muchówek, które ją zapylają.
lub
Ponieważ istnienie całego tego ekosystemu (jakim są lasy równikowe południowo-wschodniej Azji) oparte jest na rozmaitych sieciach zależności międzygatunkowych, w których przetrwanie danego gatunku jest warunkowane obecnością innych, tak jak jest to w przypadku raflezji.

Zadanie 20.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Zadanie 20.1
Grochodrzew ma szeroki i silny system korzeniowy dlatego może pobierać duże ilości wody i soli mineralnych z gleby. To powoduje, że może on ograniczać wodę i sole mineralne innym roślinom, wypierając je z ekosystemu.
lub
Ponieważ ze względu na to, że grochodrzew wytwarza rozległy i silny system korzeniowy wygrywa konkurencję o wodę z innymi roślinami, co w konsekwencji doprowadza do wypierania/wyginięcia innych gatunków roślin/zubożenia składu gatunkowego zbiorowisk roślinnych na terenach chronionych.

Zadanie 20.2.
Na podstawie tekstu wymień dwie cechy grochodrzewu decydujące o tym, że jest on wykorzystywany do rekultywacji gleb na terenach pogórniczych
.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
1. Grochodrzew to roślina motylkowa. Symbioza z bakteriami brodawkowymi pozwala jej rosnąć nawet na wyjałowionych glebach, które przy okazji wzbogaca w związki azotu.
2. Grochodrzew jest odporny na zanieczyszczenia powietrza.
lub
1. Grochodrzew ma niewielkie wymagania glebowe.
2. Wchodząc w symbiozę z bakteriami brodawkowymi przyczynia się do wzbogacenia powierzchniowej warstwy gleby w azot, która dzięki temu staje się bardziej żyzna.

Zadanie 21.

Zadanie 21.1.
Podaj oznaczenie cyfrowe grupy parafiletycznej, wybrane spośród I–III. Odpowiedź uzasadnij, wykorzystując oznaczenia organizmów podane na schemacie.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Grupa III
W jej skład wchodzi tylko część potomków przodka D: grupy 4 i 5. Grupa 6 jestpoza grupą III.

Zadanie 21.2.
Na podstawie przedstawionych informacji oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Jeśli do płazów zaliczymy zarówno gatunki współczesne, jak i najstarsze kręgowce lądowe, a także wspólnego przodka płazów i owodniowców, to płazy są grupą monofiletyczną. FAŁSZ
2. Wszystkie kręgowce lądowe są grupą parafiletyczną, ponieważ wywodzą się z ryb. FAŁSZ
3. Gady nie są grupą monofiletyczną, ponieważ ich ostatni wspólny przodek był też przodkiem ptaków. PRAWDA

Zadanie 22.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Dobór naturalny umocnił lewoskrętność ślimaków, bardziej odpornych na ataki drapieżnika - węża, niż ślimaki prawoskrętne. Ślimaki lewoskrętne, dzięki temu że było ich więcej, mogły rozmnażać się i przekazywać odpowiednią mutację potomstwu, a to doprowadziło do utrwalenia się jej w populacji.
lub
Ten rodzaj mutacji utrwala się, ponieważ jest on faworyzowany przez dobór naturalny. Cecha dotycząca lewoskrętności u ślimaków z rodzaju Satsuma sprawia, że są one dla drapieżnika - węża trudne do wyciągnięcia, co zwiększa ich szanse na przeżycie (i przekazanie tej cechy kolejnym pokoleniom lewoskrętnych ślimaków).

Zadanie 22.2

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Zadanie 22.2
B 2

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Matura 2017. BIOLOGIA [ODPOWIEDZI, CKE ARKUSZ] - Głos Wielkopolski

Wróć na gloswielkopolski.pl Głos Wielkopolski