Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Matura 2017. FILOZOFIA [ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE]

KS, AB, KAEF
Matura 2017. FILOZOFIA [ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE]
Matura 2017. FILOZOFIA [ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE] Mariusz Kapala
Trwa matura 2017. FILOZOFIA to przedmiot, który komisja egzaminacyjna zaplanowała na piątek, 12 maja. Początek o godzinie 14. ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE, ROZWIĄZANIA ZADAŃ - to wszystko znajdziecie na naszej stronie około godziny 19.

Matura 2017. Filozofia i inne przedmioty

Filozofia została zaplanowana na piątek, 12 maja. Tego dnia, o godzinie 14, maturzyści otrzymają swoje arkusze. Wieczorem, po godzinie 19, na naszej stronie znajdziecie odpowiedzi, jakich powinniście udzielić w czasie egzaminu.

Nasi eksperci przygotowują dla Was przykładowe odpowiedzi, których powinniście udzielić w czasie egzaminu. Dzięki temu sprawdzicie, jak poszedł Wam egzamin!

Arkusz CKE znajdziecie w galerii

*****

Matura 2017. FILOZOFIA - ODPOWIEDZI:

Odpowiedzi pojawią się tutaj w piątek późnym wieczorem. Wtedy też w naszej galerii znajdziecie arkusz CKE. Z nami sprawdzicie, jak poszła Wam matura 2017 z filozofii!

Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykonaj polecenia.
Tekst 1.
George Berkeley
Traktat o zasadach poznania ludzkiego

3. Każdy przyzna, że ani nasze myśli, ani uczucia, ani idee ukształtowane przez wyobraźnię nie istnieją poza umysłem. Otóż wydaje się niemniej oczywiste, że różne wrażenia zmysłowe, to znaczy idee wyryte na zmysłach, jakkolwiek byłyby zmieszane i połączone ze sobą (to znaczy bez względu na to, na jakie składałyby się przedmioty), nie mogą istnieć inaczej, jak tylko w umyśle, który je postrzega. Myślę, że każdy może się o tym przekonać naocznie, kto tylko zważy, co się rozumie przez termin istnieć wówczas, gdy stosuje się on do rzeczy zmysłowych. Mówię, że stół, na którym piszę, istnieje; znaczy to, że go widzę i odczuwam dotykiem; jeślibym zaś był poza swą pracownią, powiedziałbym, że istniał – rozumiejąc przez to, że gdybym się w swej pracowni znajdował, mógłbym go postrzegać; lub że jakiś inny duch teraz właśnie go postrzega. […] Bo to, co się mówi o absolutnym istnieniu rzeczy niemyślących, bez żadnego związku z tym, że są postrzegane, wydaje mi się całkowicie niezrozumiałe. Ich esse to percipi (1) – i nie jest możliwe, aby miały jakiekolwiek istnienie poza umysłami, czyli rzeczami myślącymi, które je postrzegają.

4. Doprawdy dziwnie jest rozpowszechnione wśród ludzi mniemanie, jakoby domy, góry, rzeki, słowem wszelkie przedmioty zmysłowe, miały przyrodzone, czyli realne istnienie, odmienne od tego, że umysł je postrzega. Ale bez względu na to, z jakim zaufaniem świat tę zasadę przyjmuje i udziela na nią zgody, to przecież każdy, kto się zdobędzie na podanie jej w wątpliwość, może, jeśli się nie mylę, dostrzec, iż zawiera w sobie jawną sprzeczność. Czymże bowiem są wyżej wymienione przedmioty, jeśli nie rzeczami, które postrzegamy przez zmysły? A czyż postrzegamy coś innego oprócz własnych swych idei, czy wrażeń zmysłowych? Czyż nie jest więc jawną sprzecznością, żeby którekolwiek z nich lub dowolne ich połączenie miało istnieć niepostrzeżone? […]

6. Niektóre prawdy są dla naszego umysłu tak bliskie i tak oczywiste, że wystarczy nam oczy otworzyć, aby je dojrzeć. Za taką uważam tę ważną prawdę, że cały chór niebieski i wszystko, co się znajduje na Ziemi, słowem wszelkie ciała, które składają się na potężną budowę świata, nie mają żadnego samodzielnego istnienia poza umysłem, a ich byt polega na tym, że są postrzegane lub poznawane; a zatem dopóki te rzeczy nie są aktualnie przeze mnie postrzeżone, czyli nie istnieją w moim umyśle lub w umyśle jakiegoś innego ducha stworzonego, to albo muszą być pozbawione wszelkiego istnienia, albo też muszą istnieć w umyśle jakiegoś Ducha wiecznego […].

7. Z tego, co powiedziałem, wynika, że nie ma żadnej innej substancji oprócz ducha, czyli tego, co postrzega. […]

9. Są ludzie, którzy rozróżniają jakości pierwotne i wtórne […]. Przyznają oni, że idee jakości wtórnych nie są podobiznami czegokolwiek, co istnieje poza umysłem, czyli istnieje niepostrzegane; natomiast nasze idee jakości pierwotnych chcą uważać za wzory czy obrazy rzeczy istniejących poza umysłem w substancji niemyślącej, którą nazywają materią. Przez materię mamy tedy rozumieć bezwładną substancję, która nie ma czucia i w której aktualnie jest rozciągłość, kształt i ruch. Lecz na podstawie tego, co już okazaliśmy, jest widoczne, że rozciągłość, kształt i ruch są tylko ideami istniejącymi w umyśle i że idea może być podobna tylko do innej idei, że zatem ani one same, ani ich pierwowzory nie mogą istnieć w substancji niepostrzegającej. Stąd jest jasne, że już pojęcie tego, co ludzie nazywają materią, czyli substancją cielesną, zawiera w sobie sprzeczność.
G. Berkeley, Traktat o zasadach poznania ludzkiego, Warszawa 1956.

1. Esse = percipi – „istnieć” znaczy: być postrzeganym.

Zadanie 1.
Wybierz i zaznacz właściwe uzupełnienie poniższego zdania.

Zagadnienia przedstawione we fragmencie tekstu G. Berkeleya reprezentują następujące dziedziny filozofii:
A. ontologię i etykę.
B. etykę i logikę.
C. epistemologię i ontologię.
D. logikę i epistemologię.

Zadanie 2.
a) Sformułuj główną tezę zawartą w pierwszym akapicie tekstu G. Berkeleya.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Istnieć znaczy być postrzeganym. Przedmioty istnieją o tyle o ile są postrzegane zmysłowo przez podmiot poznający.
b) Dokończ poniższe zdanie – wybierz i zaznacz odpowiedź A, B albo C oraz jej dokończenie wybrane spośród odpowiedzi 1–3.
Główna teza pierwszego akapitu tekstu Berkeleya reprezentuje

A. skrajny realizm pojęciowy,
B. idealizm subiektywny,
C. dualizm psychofizyczny,
czyli pogląd wspólny
1. Kantowi i Berkeleyowi.
2. Hobbesowi i Berkeleyowi.
3. wszystkim empirystom brytyjskim.

Zadanie 3.
Podaj przykład XX-wiecznego filozofa, który głosił tezę przeciwną do tezy Berkeleya z pierwszego akapitu tekstu. Wyjaśnij, na czym polega różnica między ich stanowiskami.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Filozof: Tadeusz Kotarbiński
Wyjaśnienie różnicy: Rzeczy istnieją samoistnie, realnie, niezależnie od poznającego podmiotu.

Zadanie 4.
Czy – zdaniem G. Berkeleya – domy, góry, rzeki, słowem wszelkie przedmioty zmysłowe istniałyby, gdyby nie postrzegał ich żaden człowiek? Odpowiedz na pytanie, a następnie przytocz argument, którym posłużył się filozof.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Odpowiedź: Nie istniałyby.
Argument: Poznajemy je jedynie jako treści naszej świadomości, a dostęp mamy jedynie do naszych idei i wrażeń. Skąd zatem możemy wnioskować, że istnieją one poza naszym postrzeganiem.

Zadanie 5.
Na podstawie tekstu G. Berkeleya oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Rozpowszechnione wśród ludzi pojęcie materii jest wewnętrzniesprzeczne. PRAWDA
2. Umysły skończone istnieją tylko w umyśle jakiegoś Ducha Wiecznego. FAŁSZ
3. Istnieje tylko to, czego doświadczamy w chwili teraźniejszej. PRAWDA

Zadanie 6.
a) Wyjaśnij znaczenie terminu solipsyzm.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Solipsyzm – stanowisko według którego istnieje tylko aktualnie filozofujące ja.

b) Czy – według Ciebie – G. Berkeley był solipsystą? Uzasadnij swoją odpowiedź.
PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Berkley nie był solipsystą. Nie głosił tezy, że istnieje wyłącznie byt poznający. Solipsyzm to dalsza radykalizacja idealizmu subiektywnego.

Zadanie 7.
Uzupełnij poniższą tabelkę – wstaw w odpowiednich miejscach znak X, jeśli dane zdanie jest zgodne z koncepcją Platona lub z koncepcją Berkeleya.

Uwaga: niektóre zdania mogą być zgodne z koncepcjami obu filozofów lub niezgodne z żadną z nich.
PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Zdania (tezy) / Platona koncepcja idei / Berkeleya koncepcja idei
Idee istnieją w umysłach ludzkich. / ............... / Berkley
Idee istnieją poza umysłami. / Platon / ............
Idee istniały przed narodzinami Platona. / Platon / ............
Idee są rozciągłe. / ............ / ............
Idee są tym, co postrzegamy. / ............ / Berkley
Idee są prawzorami rzeczy materialnych. / Platon / ............

Zadanie 8.
Stanowisko Berkeleya w kwestii jakości pierwotnych i wtórnych jest modyfikacją stanowiska J. Locke’a. Spośród następujących tez przyporządkuj dokładnie jedną Locke’owi oraz dokładnie jedną Berkeleyowi.

Teza
1. Zarówno jakości pierwotne, jak i jakości wtórne są niezależne od ludzkiego umysłu poznającego.
2. Wyłącznie jakości pierwotne, w odróżnieniu od jakości wtórnych, są niezależne od ludzkiego umysłu poznającego.
3. Zarówno jakości pierwotne, jak i jakości wtórne są zależne od ludzkiego umysłu poznającego.

Filozof
A. John Locke
B. George Berkeley

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
A.-2, B.-3

Zadanie 9.
Zanalizuj następujące rozumowanie – załóż, że jego przesłanki są prawdziwe.

Przesłanka 1.: Napoleon nie był wielkiego wzrostu.
Przesłanka 2.: Tylko wielcy ludzie odgrywali ważną rolę w dziejach Europy.
Wniosek: Napoleon nie odegrał żadnej ważnej roli w dziejach Europy.
a) Podaj nazwę błędu językowo-logicznego, który występuje w tym rozumowaniu.
b) Wyjaśnij, na czym polega ten błąd.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
a) Petitio principii
b) Błąd polega na przyjęciu za przesłankę zdanie bezpodstawnie uznanego za prawdziwe.

Tekst 2.
List do Menoikeusa

Staraj się oswoić z myślą, że śmierć jest dla nas niczym, albowiem wszelkie dobro i zło wiąże się z czuciem; a śmierć jest niczym innym, jak właśnie całkowitym pozbawieniem czucia. […] Głupcem jest atoli ten, kto mówi, że lękamy się śmierci nie dlatego, że sprawia nam ból, gdy nadejdzie, lecz że trapi nas jej oczekiwanie. Bo zaiste, jeśli jakaś rzecz nie mąci nam spokoju swą obecnością, to niepokój wywołany jej oczekiwaniem jest zupełnie bezpodstawny. A zatem śmierć, najstraszniejsze z nieszczęść, wcale nas nie dotyczy, bo gdy my istniejemy, śmierć jest nieobecna, a gdy tylko śmierć się pojawi, wtedy nas już nie ma.
Epikur, List do Menoikeusa, [w:] Barbara Markiewicz, Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, Warszawa 1999.

Zadanie 10.
Autorem Listu do Menoikeusa jest Epikur, założyciel jednej z trzech wielkich szkół hellenistycznych. Uzupełnij tabelkę – wpisz w odpowiednie miejsca: nazwy tych szkół, po jednym z ich przedstawicieli oraz po jednej z charakterystycznych dla nich tez. Tezy wybierz spośród wymienionych poniżej A, B, C.

Tezy:
A. Nie każda przyjemność uszczęśliwia człowieka; szczęśliwym jest ten, który nie doświadcza bólu (ciała) i niepokoju (duszy).
B. Jedynie słuszną postawą człowieka jest ta, której istota wyraża się w obojętności wobecrzeczy, ponieważ rzeczy są nie do odróżnienia, nie do określenia i nie do rozgraniczenia.
C. Dobro różni się od zła; to jest godne wyboru, co jest zgodne z rozumem (rozumną naturą).

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Numer/Nazwa szkoły/Przedstawiciel Teza
1. Epikureizm / Epikur / A
2. Stoicyzm / Zenon / C
3. Sceptycyzm / Pirron / B

Zadanie 11.
Na podstawie wiedzy o filozofii Epikura oceń prawdziwość poniższych twierdzeń. Zaznacz P, jeśli twierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Przyjemność czyni człowieka szczęśliwym. PRAWDA
2. „Grono przyjaciół i kwiaty w ogrodzie” to największa przyjemność. PRAWDA
3. Bogowie opiekują się sprawami ludzi. FAŁSZ
4. Dusze ludzi cnotliwych osiągają nieśmiertelność. FAŁSZ

Zadanie 12.
Według jednej z interpretacji tekstu Epikura przeprowadzone w nim rozumowanie zakłada, że sensowny (racjonalny) lęk przed czymkolwiek wymaga istnienia tego, kto się boi, oraz tego, czego ów ktoś się boi. Czy według autora tekstu oba te warunki mogą być w przypadku lęku przed śmiercią jednocześnie spełnione? Odpowiedź uzasadnij,odwołując się do stosownego zdania tekstu.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Odpowiedź: Nie mogą być jednocześnie spełnione.
Uzasadnienie wraz z cytatem: Kiedy nadchodzi śmierć nas już nie ma, a kiedy istniejemy ta nie jest obecna. Gdy zatem jest podmiot lęku, nie ma jego przedmiotu, gdy natomiast jest przedmiot lęku nie ma już podmiotu.

Zadanie 13.
Stanowisko etyczne zbliżone do tego, które wyznawał Epikur, reprezentował w nowożytności J.S. Mill.
Podaj nazwę tego stanowiska oraz odpowiedz na pytanie: Czy według Epikura i Milla osiągnięcie władzy oraz bogactwa może być uznane za przejaw dobrego (szczęśliwego) życia? Uzasadnij swoją odpowiedź.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
Nazwa stanowiska J.S. Milla: Utylitaryzm

Wg Epikura osiągnięcie władzy i bogactwa może / nie może być uznane za przejaw dobrego (szczęśliwego) życia, ponieważ dobre, szczęśliwe życie musi być oparte nie na powodzeniu społecznym, w tym władzy czy bogactwie. Życie szczęśliwe musi się zasadzać na wolności, niezależności i sprawiedliwości. Epikur uznając przyjemność za najwyższą wartość jednocześnie różnicował rodzaje przyjemności wskazując na te bardziej szlachetne jako godne poszukiwania.

Wg J.S. Milla osiągnięcie władzy i bogactwa może / nie może być uznane za przejaw dobrego (szczęśliwego) życia, ponieważ wartościami znacznie bardziej wpływającymi na poczucie szczęścia w życiu są: praca, indywidualny rozwój, niezależność - wewnętrzna i społeczna, wolność czy różne formy twórczości.

Zadanie 14.
Połącz wymienione poniżej teorie etyczne z charakterystycznymi dla nich terminami.
Wpisz w każdej rubryce tabeli po dwa właściwe terminy wybrane spośród poniższych.

imperatyw kategoryczny
korzyść
obowiązek
dzielność etyczna
konsekwencje
umiar
spolegliwy opiekun

Teorie etyczne - Terminy
Arystotelesowska etyka cnót - umiar, dzielność etyczna
Kantowska etyka obowiązku - imperatyw kategoryczny, obowiązek
Utylitaryzm J.S. Milla - korzyść, konsekwencje

Zadanie 15.
Napisz wypracowanie na jeden z poniższych tematów.

Temat 1. Ernest Cassirer napisał w Eseju o człowieku: „Czas i przestrzeń są ramami, które zamykają w sobie całą rzeczywistość. Nie możemy pojąć żadnej rzeczy realnej inaczej jak tylko w warunkach czasu i przestrzeni”. Czy zgadzasz się z tym poglądem? Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do wybranych poglądów filozoficznych.

Temat 2. Święty Augustyn w swoich Wyznaniach zadał następujące pytania: „Gdzież więc jest zło? Skąd i w jaki sposób do tego świata się wkradło? Jaki jest jego korzeń?
[…] A może zło w ogóle nie istnieje?” Jaki jest Twój pogląd na genezę i naturę zła? Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do wybranych poglądów filozoficznych.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Matura 2017. FILOZOFIA [ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE] - Głos Wielkopolski

Wróć na gloswielkopolski.pl Głos Wielkopolski