Matura 2016: Łacina i kultura antyczna [ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE]

W galerii zdjęć znajdziecie arkusz z dzisiejszego egzaminu. Odpowiedzi, jakich powinniście udzielić na dzisiejszym egzaminie - poniżej. Sprawdźcie z nami, jak poszła Wam matura 2016 z języka łacińskiego i antyku!

Kliknij: Matura 2016: Łacina i kultura antyczna oraz inne przedmioty [ODPOWIEDZI, ARKUSZE CKE]

Matura 2016 - harmonogram

Matura 2016: Łacina i kultura antyczna - ODPOWIEDZI:

Zadanie 1.
Przetłumacz tekst na język polski.
Vitruvius Pollio, De architectura, lib. VII, praefatio 1, 2, 4, ed. F. Krohn, Lipsiae MCMXII
[1] Maiores cum sapienter tum etiam utiliter instituerunt, per commentariorum relationes cogitata tradere posteris, ut ea non interirent, sed singulis aetatibus crescentia voluminibus edita gradatim pervenirent vetustatibus ad summam doctrinarum subtilitatem. Itaque non mediocres, sed infinitae sunt his agendae gratiae, quod non invidiose silentes praetermiserunt, sed omnium generum sensus conscriptionibus memoriae tradendos curaverunt.
[2] Namque si non ita fecissent, non potuissemus scire, quae res in Troia fuissent gestae, [...] quasque Socrates, Platon, Aristoteles [...] aliique philosophi hominibus agendae vitae terminationes finissent, seu Croesus, Alexander, Darius ceterique reges, quas res aut quibus rationibus gessissent [...].
[4] Reges Attalici magnis philologiae dulcedinibus inducti cum egregiam bibliothecam Pergami ad communem delectationem instituissent, tunc item Ptolomaeus infinito zelo cupiditatisque incitatus studio non minoribus industriis ad eundem modum contenderat Alexandriae comparare.

Objaśnienia:
Alexander, Alexandri
Alexandria, Alexandriae
Aristoteles, Aristotelis
Croesus, Croesi
Darius, Darii
Pergamum, Pergami
Plato, Platonis
Ptolemaeus, Ptolaemei – tu: Ptolemeusz I Soter
reges Attalici – królowie z dynastii Attalidów
Socrates, Socratis
Troia, Troiae
zelus, zeli – gorliwość, zapał, miłość

TŁUMACZENIE:
Witruwiusz, O architekturze, ks. VII, wstęp

1. Przodkowie mądrze i użytecznie postanowili przekazać potomnym myśli poprzez zbiory rozważań, tak aby one nie zaginęły, lecz aby rozwijały się dzięki wydawaniu starych zwojów w kolejnych latach i stopniowo doszły do najwyższego naukowego wyrafinowania. Dlatego też należą im się [przodkom] nie przeciętne, ale nieskończone wyrazy wdzięczności, gdyż nie pozwolili [ideom] przepaść, zawistnie milcząc, lecz zatroszczyli się o to, by każdego rodzaju idee godne przekazania i zapamiętania zostały powierzone pismom.

2. Gdyby tak nie postąpili, nie moglibyśmy wiedzieć, jakie zdarzenia odbyły się w Troi [...], ani jakie zasady prowadzenia życia ustanowili dla ludzi Sokrates, Platon, Arystoteles i inni filozofowie, ani jakich czynów i z jakich powodów dokonali Krezus, Aleksander, Dariusz i inni królowie.

4. Kiedy Królowie z dynastii Atalidów kierowani wielkimi urokami filologii założyli wspaniałą bibliotekę w Pergamonie dla powszechnej przyjemności, także Ptolemeusz ogarnięty nieskończonym zapałem i pragnieniem, starał się zgromadzić w Aleksandrii taki sam zbiór przy pomocy nie mniejszych wysiłków.

Zadanie 2.
Uzupełnij zdania.
Krezus, władca Lidii, słynął z bogactwa.
Jego królestwo upadło w wyniku wojny z Cyrusem Wielkim, o czym pisze słynny historyk grecki Herodot w dziele pt. "Dzieje"

Zadanie 3.
Uzupełnij zdanie.
Arystoteles był nauczycielem króla Aleksandra Wielkiego i twórcą szkoły filozoficznej nazywanej arystotelizmem.

Zadanie 4.
Uzupełnij zdanie.
Wpisz numer, którym na poniższej mapie zaznaczono Pergamon: 5 .

Zadanie 5.
Podaj okoliczności, w jakich zostały zniszczone zbiory Biblioteki Aleksandryjskiej w I wieku p.n.e.
ODPOWIEDŹ: W czasie inwazji Cezara na Egipt od okrętów egipskich zajął się pałac królewski, a następnie biblioteka. Spłonęło prawdopodobnie około 40 tysięcy woluminów.

Zadanie 6.
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.Ptolemeusz I Soter był jednym z wodzów króla
A. Cyrusa Wielkiego.
B. Dariusza I.
C. Aleksandra Wielkiego. (Poprawna odpowiedź)
D. Seleukosa I.

Zadanie 7.
Uzupełnij tabelę − wpisz brakujące formy przymiotników i przysłówków

ODPOWIEDŹ:

Zadanie 8.
Przyporządkuj podanym zdaniom (1.–2.) nazwę typu zdania podrzędnego (A–D). Wpisz w miejsce kropek odpowiednią literę.
1. Maiores ita sapienter cogitata tradere posteris instituerunt, ut ea non interirent: ......
2. Eis gratias agere debemus, quod cogitata posteris tradenda curaverunt: ......

A. okolicznikowe przyczyny
B. okolicznikowe czasu
C. okolicznikowe przyzwolenia
D. okolicznikowe skutku

ODPOWIEDŹ:
1. D. okolicznikowe skutku
2. A. okolicznikowe przyczyny

Zadanie 9.
Utwórz od czasownika vinco, -ere, vici, victum formy analogiczne do tych, które znajdują się w tabeli.

1. potuissemus
2. sunt agendae
3. contenderat

ODPOWIEDŹ:
1. vicissemus
2. sunt vincendae
3. vicerat

Zadanie 10.
Przyporządkuj podanym wyrazom (1.–3.) ich synonimy (A–H). Wpisz właściwą literę do tabeli.
1. asumpt
2. augmentatyw
3. antenat

A. pewnik
B. zgrubienie
C. koligat
D. impuls
E. warunek
F. przodek
G. dziedzic
H. wartość

ODPOWIEDŹ:
1. asumpt D. impuls
2. augmentatyw B. zgrubienie
3. antenat F. przodek

Zadanie 11.
Wykorzystując materiały źródłowe (źródła 1–4) oraz własną wiedzę, omów funkcje, jakie pełniły książki i biblioteki w społeczeństwach starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu.

Źródło 1. Lucjusz Anneusz Seneka, Dialogi: O pokoju ducha
Najszlachetniejsze wydatki są te, które przeznaczamy na cele naukowe, ale i one tak długo mają uzasadnienie, jak długo nie przekraczamy miary. Po co naprawdę gromadzić mnóstwo książek i tworzyć księgozbiory, których właściciel przez całe życie nie przeczyta rejestru? Obfitość lektury umysł czytającego przeciąża, nie kształci; dlatego odniesiesz większy pożytek, jeżeli z uwagą przeczytasz kilku autorów, niż jeśli się będziesz błąkać wśród wielu.
L.A. Seneka, Dialogi: O pokoju ducha, przeł. L. Joachimowicz, IX, 4–5, Warszawa 1998, s. 685–686.

Źródło 2. Marek Tulliusz Cyceron, Listy: Cycero do Attyka
1. Bardzo ładnie zrobisz, jeżeli do mnie przyjedziesz. Zobaczysz świetny katalog moich książek spisany przez Tyranniona; resztki są daleko lepsze, niż przypuszczałem(1). Przyślij mi też, proszę, ze dwu lub trzech swoich przepisywaczy, których Tyrannio mógłby użyć jako sklejaczy (2) i do pomocy w innych robotach; każ też im zabrać trochę pergaminu, z którego się robi tytuły (3), które wy, Grecy, nazywacie, jak mi się zdaje, syttybami.
M.T. Cyceron, Listów Marka Tulliusza Cycerona ksiąg ośmioro: Cycero do Attyka, przeł. E. Rykaczewski, IV, 4b, Poznań 1873, s. 140. __