Poznań: Konkurs Wieniawskiego startuje w sobotę

Pikanterii XIV edycji Konkursu Wieniawskiego dodaje fakt, że po raz pierwszy jego początek zbiega się z wyborami parlamentarnymi w naszym kraju. Na szczęście muzyka jest apolityczna, ale konkurs ma coś z nią wspólnego - rywalizację.

Konkurs zainauguruje w sobotę koncert, którego solistką będzie zwyciężczyni konkursu sprzed 5 lat Agata Szymczewska. Orkiestrę Filharmonii Narodowej poprowadzi Pablo Gonzalez, na co dzień m.in. szef Orquestra Simfonica w Barcelonie. W programie znajdą się m.in. Koncert skrzypcowy nr 2 Karola Szymanowskiego.

Pierwszy warszawski
Międzynarodowe Konkursy im. Henryka Wieniawskiego mają już 76 lat. Z Poznaniem związane są od 59 lat.

Pierwszy konkurs zorganizowano w Warszawie z okazji setnej rocznicy urodzin Henryka Wieniawskiego w 1935 roku. Na estradzie Filharmonii Narodowej wystąpiło 55 kandydatów z 16 krajów. Na czele jury stanął Adam Wieniawski, bratanek słynnego skrzypka i kompozytora.

Zwyciężczynią została francuska skrzypaczka Ginette Neveu, II miejsce przyznano Dawidowi Ojstrachowi z ZSRR, a III zajął brytyjski skrzypek Henry Temianka. Na siódmym miejscu uplasowała się jeszcze żyjącą do dziś Ida Haendel.

Przeprowadzka do Poznania
Po II wojnie światowej Konkurs Wieniawskiego planowano wznowić w Warszawie, ale nie było go gdzie przeprowadzić.

Los chciał, że przewodniczącym jury miał być związany z Poznaniem Tadeusz Szeligowski i zaproponował Poznań. Jak pisała ówczesna prasa "11 listopada minister kultury i sztuki Włodzimierz Sokorski przychylił się do propozycji zgłoszonej w imieniu społeczeństwa poznańskiego i wyznaczył Poznań na stałą siedzibę międzynarodowych konkursów skrzypcowych".

Konkurs odbywał się od 5 do 15 grudnia. Okres zimnej wojny sprawił, że na estradzie Auli UAM zjawiło się 23 skrzypków z siedmiu krajów. Najlepszym okazał się Igor Ojstrach z ZSRR. II miejsce przypadło Julianowi Sitkowieckiemu z ZSRR i Wandzie Wiłkomirskiej, a III miejsca zajęły ex aequo Blanche Tarjus z Francji oraz Marina Jaszwili i Olga Parchomienko z ZSRR.

Po odwilży
III Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy odbywał się po październikowej odwilży od 1 do 15 grudnia 1957 roku.
Przewodniczącą jury była Grażyna Bacewicz. Do I etapu przystąpiło 45 kandydatów z 16 krajów. Zwyciężyła Roza Fajn z ZSRR, II miejsce zajął amerykański skrzypek Sidney Harth, a III miejsce przyznano Markowi Komissarowowi z ZSRR.

IV konkurs odbywał się od 4 do 18 listopada 1962 roku. Przewodniczącym jury był dyrygent Zdzisław Górzyński. W konkursie wzięło udział 24 skrzypków z dziewięciu krajów. Najlepszy okazał się Amerykanin Charles Treger. II miejsce zajął reprezentant ZSRR Oleg Krysa, a III Krzysztof Jakowicz. Wśród wyróżnionych była profesor Jadwiga Kaliszewska (Poznań).

Polska szkoła skrzypcowa
V konkurs odbywał się od 4 do 19 listopada 1967 roku. Jego zwycięzcą okazał się szesnastoletni wówczas uczeń profesor Ireny Dubiskiej Piotr Janowski. Mówiono o triumfie polskiej szkoły skrzypcowej. Przewodniczącą jury była Grażyna Bacewicz, a do konkursowej rywalizacji przystąpiło 21 kandydatów zaledwie z sześciu krajów. II miejsce zajął Michaił Bezwierchnyj, a III Kaja Danczowska.

Pierwsze Japonki
Kolejny VI konkurs odbył się od 12 do 26 listopada 1972 roku. Na czele jury stała profesor Irena Dubiska. Po raz pierwszy w Poznaniu zjawiły się skrzypaczki z Japonii i dały o sobie znać. Do rywalizacji przystąpiło 39 skrzypków z 11 krajów. Zwyciężyła Rosjanka Tatiana Grindienko, ale II nagrodę zdobyła Japonka Shuizuka Ishikawa. III - Barbara Górzyńska.

Powrót laureata
VII konkurs odbywał się od 13 do 27 listopada 1977. Do legendy przeszedł koncert inauguracyjny, którego solistą był Igor Ojstrach (laureat pierwszego poznańskiego konkursu). Niewiele brakowało a słynny skrzypek mógł nie dolecieć do Poznania z tonącej we mgle Bratysławy. Lot o godzinie 6 rano z Bratysławy odwołano, tak więc nie było mowy, że Ojstrach zgodnie z planem wyląduje w Poznaniu o godzinie 10. Był to czas bez komórek i internetu. Pozostawało więc jedynie ludzkie myślenie. Ostatecznie Igor Ojstrach doleciał do Poznania o godzinie 16.15... sanitarną awionetką.

Przewodniczącą jury była Irena Dubiska, a do konkursu przystąpiło 46 skrzypków z 16 krajów. Najlepszym okazał się Vadim Brodski z ZSRR. II miejsce przypadło ex aequo poznaniakowi Piotrowi Milewskiemu i Michaiłowi Wajmanowi z ZSRR, a III miejscem podzielili się Rosjanin Zakhar Bron i Amerykanin Peter Zazofsky.

Zamiana miejsc
Kolejny VIII konkurs odbył się nie po 5 lecz po 4 latach, od 10 do 25 października 1981 roku. Na czele jury stał Henryk Szeryng, a w jego składzie po raz pierwszy znaleźli się Wanda Wiłkomirska i Konstanty Andrzej Kulka (laureaci poprzednich konkursów). Do walki przystąpiło 24 kandydatów z 9 krajów. Zwyciężyła Japonka Keiko Urushihara. II miejsce zajęła reprezentująca również Kraj Kwitnącej Wiśni Elisa Kawaguti. III miejsce przypadło Aurelemu Błaszczokowi.

IX konkurs odbył się znów po pięcioletniej przerwie, od 8 do 23 listopada 1986 roku. Na czele jury stanął dyrygent Stanisław Wisłocki. Do konkursu przystąpiło 45 skrzypków z 18 krajów. Zwycięzcą okazał się rosyjski skrzypek Jewgienij Buszkow. Dwiema III nagrodami podzielili się Japonka Nobu Wakabayashi i Robert Kabara.

W wolnej Polsce
Jubileuszowy X Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy był zarazem pierwszym konkursem w wolnej Polsce. Odbywał się od 9 do 23 listopada 1991. Do rywalizacji przystąpiło 54 skrzypków z 15 krajów. Na czele jury stanął Stanisław Wisłocki. I miejsce ex aequo otrzymali Bartłomiej Nizioł i Piotr Pławner. II miejsce zajęła Japonka Chie Abiko, a III Reiko Shiraishi.

XI konkurs odbywał się od 12 do 27 października 1996. Przewodniczącym jury był dyrygent prof. Karol Stryja, zaś honorowym przewodniczącym lord Yehudi Menuhin. W szranki konkursowe stanęło 38 skrzypków z siedmiu krajów. Po raz pierwszy w historii Konkursów Wieniawskiego nie przyznano I nagrody. II otrzymała Japonka Reiko Otani, a trzecią Akiko Tanaka. Najlepszy z Polaków Łukasz Błaszczyk otrzymał IV nagrodę ex aequo z... Japonką Asuka Sezaki.

XII konkurs odbywał się od 13 do 29 października 2001. Przewodniczącym jury był Shlomo Mintz, który tuż przed konkursem powiedział: - Chcemy od skrzypków wszystkiego. Szukamy diamentów. Kogoś kto nie tylko będzie grał najlepiej na konkursie, ale kto w sposób poważny będzie w stanie przenieść przeszłość w przyszłość. Do I etapu wystartowało 46 młodych wirtuozów z 16 krajów. Zwyciężyła Rosjanka Alena Baeva. II miejsce przypadło Soojin Han z Korei Południowej i Romanowi Simovicovi z Jugosławii, a III ex aequo Gaik Kazazian z Armenii, Bracha Malkin z USA i Hiroko Takahashi z Japonii.

Pięć lat temu od 14 do 29 października odbywał się XIII konkurs. Szefem jury był Konstanty Andrzej Kulka. Do rywalizacji przystąpiło 32 skrzypków z 10 krajów. Po raz pierwszy najlepsza okazała się poznanianka Agata Szymczewska. II miejsce zajęła Japonka Airi Suzuki, a III również związana z Poznaniem Anna Maria Staśkiewicz.