Niewiele osób wie, że na poznańskiej Cytadeli jest specjalna kwatera, na której pochowani są weterani powstania styczniowego. W okresie międzywojennym traktowano ich jak bohaterów, a wśród przywilejów, które im przyznano było m.in. prawo do pochówku na Cmentarzu Garnizonowym w Poznaniu. Leżą tam powstańcy z całej Wielkopolski. Obecnie powstańcza kwatera przedstawia jednak smutny widok. Na wielu nagrobkach inskrypcje są na wpół lub całkowicie nieczytelne. Część pomalowanych farbą napisów wygląda tak, jakby prace te wykonano w sposób nieudolny.
Samorząd , który ma obowiązek dbać o mogiły weteranów tłumaczy się, że dopiero dwa lata temu uregulowano prawne kwestie utrzymania takich grobów.
- Na przełomie 2012 i 2013 roku dokonano oczyszczenia grobów. Niektórych w całości, niektórych w części, bo przeszkodziła zima - twierdzi Paweł Marciniak, rzecznik Urzędu Miasta Poznania.
- Te groby były odnowione w 100-lecie powstania. Nie rozumiem dlaczego obecnie o nie się nie dba. Powinno się to robić bez względu na rocznice - uważa prof. Wiesław Olszewski, historyk i autor książki o cmentarzach na Cytadeli.
Poznański magistrat nie odpowiedział na nasze pytanie, czy powstańcze groby zostaną poddane renowacji. Ustaliliśmy, że nie wystąpił o dofinansowanie na ten cel z Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa ani z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego.
W ciągu ostatnich lat w Wielkopolsce wykonano renowację jedynie trzech miejsc pamięci z 1863 roku, które dofinansował Wielkopolski Urząd Wojewódzki korzystając ze środków przyznanych przez Radę Ochrony Pamięci.
W ubiegłym roku wyremontowano mogiłę powstańców w Sompolnie (pow. Konin). Trzy lata temu postawiono nowy pomnik na zbiorowym grobie w miejscowości Grochowy (gm. Rychwał), w którym leży m.in. ks. Stefan Cieślak, jeden z kapelanów powstańczych. Rok wcześniej przeprowadzono remont obelisku w Stypinie (gm. Babiak) upamiętniającego poległych w bitwie pod Nową Wsią.
- Na 2013 rok żadna gmina nie złożyła wniosków o dofinansowanie miejsc pamięci związanych z powstaniem styczniowym - mówi Adam Kaczmarek z WUW, który zajmuje się grobownictwem wojennym.
Tymczasem w Wielkopolsce są aż 53 miejsca pamięci związane z powstaniem 1863 roku (patrz niżej).
- Prawdopodobnie jest ich więcej, gdyż wskazują na to różne przekazy. Sprawdzenie tego wymaga to jednak żmudnych prac, wyjazdów i poszukiwań w archiwach - wyjaśnia Sławomir Józefiak ze stowarzyszenia Vostok, które społecznie przeprowadziło ewidencję miejsc pochówku powstańców styczniowych w naszym regionie.
Niestety, mimo starań organizacja nie uzyskała dotacji na weryfikację i ustalenie lokalizacji mogił bohaterów tragicznych wydarzeń sprzed 150 lat.
Wielkopolskie ślady powstania
W województwie wielkopolskim są 53 miejsca pochówku powstańców i pamięci o nich. Oto największe z nich.
BRDÓW (gm. Babiak) mogiła zbiorowa 50-70 powstańców.
DOBROSOŁOWO (gm. Kazimierz Biskupi) grób 100 powstańców.
GROCHOWY (gm. Rychwał) mogiła ks. Stefana Cieślaka i 24 nieznanych powstańców.
GRODZIEC grób 42 powstańców.
IGNACEWO (gm. Ślesin) mogiła 163 powstańców.
KLECZEW grób zbiorowy, prawdopodobnie 45 powstańców.
POZNAŃ, Cmentarz Garnizonowy na Cytadeli, kwatera V z grobami 31 weteranów powstania.
SADLNO (gm. Wierzbinek) zbiorowa mogiła ze szczątkami 37 powstańców.
ZŁOTNIKI (gm. Koźminek) grób Wojciecha Korytkow-skiego i ok. 30 członków jego oddziału.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
