Teczki IPN: Każdy może już sprawdzić, co jest w aktach PRL-owskiej bezpieki

Same teczki nie są w sieci dostępne, gdyż nie pozwalają na to polskie przepisy. Inwentarz pokazuje jak ogromna był skala inwigilacji. W bazie są opisy akt spraw operacyjnych dotyczących tysięcy przedsiębiorstw, w tym bardzo wielu z Wielkopolski. Od poznańskich zakładów Cegielskiego poczynając, przez zakłady Poznańskie Zakłady Koncentratów Spożywczych "Amino", oddziały PKS-u do spółdzielni rolniczej w Starym Kobylinie (pow. Krotoszyn).

To dopiero początkowy etap publikowania informacji o zasobie IPN. Dzisiaj dostępne opisy teczek obejmują niewielką część ogromnego archiwum. Gdyby ułożyć wszystkie akta jedne na drugich powstałby stos o wysokości 86 kilometrów! Z tego ponad 4,7 kilometra to zasób poznańskiego oddziału Instytutu.

- Co trzy miesiące planujemy dodawać po 100 tys. opisów akt. Na koniec roku inwentarz będzie miał milion rekordów - zapowiada dr Rafał Leśkiewicz , który pracował w IPN w Poznaniu, a obecnie kieruje Biurem Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów w centrali Instytutu.

To, co byłoby dla wielu osób najciekawsze, czyli akta osobowe tajnych współpracowników i funkcjonariuszy bezpieki niestety zostanie umieszczone w bazie dopiero na końcu. Tak zdecydowała Rada IPN.

Obecnie w sieci publikowane są opisy akt cywilnych i wojskowych organy bezpieczeństwa. Potem dodawane będą dokumenty wymiaru sprawiedliwości i więziennictwa, organów III Rzeszy i ZSRR, polskiej administracji publicznej, instytucji i organizacji. Dopiero w ostatnim, piątym etapie znajdziemy w internecie akta osobowe. Z pewnością nie nastąpi to jednak w tym roku.

Publikacja inwentarza w internecie to ustawowy obowiązek, ale Instytut zrobił więcej niż musiał.

- Wykorzystaliśmy bazę do celów edukacyjnych. Umieściliśmy w inwentarzu rozbudowany słownik pojęć związanych z działalnością organów bezpieczeństwa. Aby ułatwić korzystanie z bazy przygotowaliśmy też jej filmową prezentację - wylicza dr Rafał Leśkiewicz.

Chociaż nie ma dokumentów personalnych, to dostępne w inwentarzu informacje mogą być przydatne do ich odszukania. Jeśli ktoś znajdzie w bazie teczkę świadczącą o inwigilacji przedsiębiorstwa lub instytucji, w której niegdyś pracował to bardzo możliwe, że mogą w niej być informacje na jego temat. Wystarczy wtedy złożyć do IPN wniosek o wgląd w akta.

- Podanie przy składaniu wniosku sygnatur z inwentarza przyspieszy udostępnienie dokumentów - zapewnia Rafał Kościański, naczelnik BUiAD w poznańskim oddziale IPN.

Co ciekawe, w opisach wielu akt (patrz ilustracje) można znaleźć pseudonimy, a nawet numery rejestracyjne niektórych tajnych współpracowników SB. Mogą on być przydatne do ich identyfikacji, która możliwa jest po złożeniu wniosku do IPN.