Wielkopolanie szukają pamiątek po Hipolicie Cegielskim [ZOBACZ ZDJĘCIA]

Już w styczniu w szreniawskim Muzeum odbędzie się konferencja poświęcona Hipolitowi Cegielskiemu. Wśród zaproszonych gości jest jego prawnuczka, Zofia Cegielska Doerffer. Otwarta zostanie również wystawa, która potrwa do końca czerwca. W zbiorach Muzeum Narodowego jest sporo eksponatów, pamiątek po działalności Hipolita Cegielskiego. Muzeum chciałoby ich zasób powiększyć.

ZOBACZ TEŻ:
POWSTAJE FILM O HIPOLICIE CEGIELSKIM

- Mamy lokomobilę stacjonarną wykonaną w Zakładach H.Cegielskiego w roku 1924. Najbardziej znanym Wielkopolanom eksponatem jest Hipolina czyli lokomobila z roku 1919 - opowiada dr Kamila Śliwińska z Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w Szreniawie. Tę właśnie potężną machinę w roku 2006 gruntownie wyremontowano. Od tego czasu pojazd ten otwiera coroczną paradę zabytkowych ciągników i maszyn rolniczych. Imię dla tej maszyny wybrali w plebiscycie współorganizowanym przez Muzeum Narodowe rolnictwa sami Wielkopolanie.

W pawilonach muzealnych można też oglądać grabie konne z roku 1918, młocarnię z roku 1930, a także siekacz do roślin okopowych. Cegielski produkował nawet kosy do czyszczenia stawów. A kiedy była potrzeba, zaczął wytwarzać parkany i odlewy figurek Chrystusa.

- Apelujemy do mieszkańców Wielkopolski o przekazywanie do muzeum, chociażby na okres wystawy, która potrwa do końca czerwca, pamiątek w postaci przedmiotów wyprodukowanych w firmie Cegielskiego lub dokumentów. Być może w rodzinnych archiwach zachowały się legitymacje pracownicze z tych zakładów - mówi Hanna Ignatowicz adiunkt Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w Szreniawie.

Wiadomo też, że przez pewien czas częścią jego firmy był tartak. Na niektórych narzędziach jakimi się w nim posługiwano, był znak firmowy. Być może ktoś jeszcze ma takie przedmioty. Zakłady Cegielskiego z powodzeniem prezentowały się na Powszechnej Wystawie Krajowej być może w domowych archiwach zachowały się zdjęcia z tego okresu, być może nawet ktoś ma prospekty, druki reklamowe pokazujące produktu poznańskich zakładów - mówią muzealnicy.

Hipolit Cegielski to postać warta przypomnienia. Chociaż żył w XIX wieku borykał się dokładnie z tymi samymi problemami, jakie mają współcześni Polacy. Niemożliwe?

Z wykształcenia humanista, filozof i filolog klasyczny, stał się w pewnym momencie bezrobotny.

- Stało się tak, mówi Marek Rezler, autor monografii poświęconej Cegielskiemu, ponieważ w marcu roku 1846 nie chciał on rewidować mieszkań uczniów. - Rewizję zarządzili pruscy zaborcy, poszukujący broni u uczniów posądzanych o udział w spisku przygotowującym ogólnonarodowe powstanie. Wydalony z zawodu nauczycielskiego Cegielski miał na utrzymaniu chorą żonę oraz córkę. Niewykluczone, że za namową Karola Marcinkowskiego udał się do Berlina na kurs handlu wyrobami z żelaza. Pół roku po wydaleniu ze szkoły, we wrześniu roku 1846 otworzył sklep z żelazem w Bazarze. Kolejnymi jego krokami było otwarcie warsztatu na Woźnej, fabryki na Koziej, wreszcie odlewni przy ulicy Strzeleckiej - mówi Marek Rezler, historyk wojskowości i dziejów XIX i XX wiecznej Wielkopolski.

Przedstawicielstwa sprzedające towary z fabryki H.Cegielskiego działały w Petersburgu, Moskwie, Rydze i oczywiście w Warszawie.Cegielski, a później też jego syn borykał się też z problemami nieobcymi przedsiębiorcom dzisiaj. Zdarzało mu się, że za wysłany towar nie otrzymywał zapłaty. W najpoważniejsze tarapaty popadł, gdy próbował działać w Rumunii.

- Jednocześnie był on współzałożycielem takich pism jak Gazeta Polska oraz Dziennik Poznański i zwolennikiem kształcenia praktycznego, wówczas zwanego realnym. Fundował stypendia dla młodzieży - opowiada dr. Kamila Śliwińska z Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w Szreniawie.

I chociaż tak wiele zrobił dla Poznania i Wielkopolski tak naprawdę nie wiemy, gdzie spoczywają jego szczątki. Dlatego w przyszłym roku z inicjatywy Towarzystwa Hipolita Cegielskiego podjęte mają być starania, by odnaleźć szczątki sławnego poznaniaka.

- W listopadzie 1868 roku Hipolit Cegielski został pochowany w rodzinnym grobie na tzw. cmentarzu staromarcińskim przy ulicy Towarowej. W czasie II wojny światowej Niemcy po-stanowili zorganizować plac przy torach kolejowych potrzebny między innymi do przeładunku towarów. Dlatego zlikwidowali cmentarz, wcześniej uprzedzając mieszkańców, wyznaczając czas na ekshumację grobów. Szczątki z grobów, których rodziny nie przeniosły, trafiły na cmentarz na Dębcu. Do dzisiaj można tam zobaczyć groby z ponumerowanymi nagrobkami. Czy wśród nich uda się odnaleźć ten ze szczątkami Hipolita Cegielskiego?

Na miejscu, gdzie spoczął pierwotnie, przy Towarowej, stoi dzisiaj budynek Atanera. W samym wieżowcu ustawione zostało popiersie Cegielskiego. I jest to umowne miejsce jego pochówku - opowiada Marek Rezler, historyk wojskowości i dziejów XIX i XX wiecznej Wielkopolski. Kolejnym przedsięwzięciem które ma upamiętnić przedsiębiorcę, nauczyciela, działacza społecznego jest realizowany już film, realizowany przez Jacka Kubiaka. Pierwsze zdjęcia odbyły się 17 września w dworku w Koszutach w Muzeum Ziemi Średzkiej.

Wśród wydarzeń, które mają szanse dojść do skutku jest między innymi gra miejska, którą chcieliby zorganizować poznańscy przewodnicy PTTK.