ZUS: Kto może liczyć na rentę i na jakich warunkach? Sprawdź!

Niezdolni do pracy jesteśmy wtedy, gdy całkowicie lub częściowo straciliśmy zdolność jej wykonywania, a stan zdrowia nie rokuje poprawy i naszego powrotu do pracy, nawet po przekwalifikowaniu się. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność wykonywania jakiejkolwiek pracy. Za częściowo niezdolną, uważa się zaś tę, która nie może już pracować zgodnie ze swoimi kwalifikacjami. Gdy chory wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby, lekarz orzeka jego niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Wymagane ubezpieczenie
Okres ubezpieczenia wymagany do przyznania tego rodzaju renty uzależniony jest od wieku, w którym osoba stała się niezdolna do pracy. Musimy być ubezpieczeni:

• przez rok jeśli straciliśmy tę zdolność jeszcze przed dwudziestką,
• dwa lata - gdy stało się to między 20, a 22 rokiem życia,
• trzy lata - w wieku od 22 do 25 lat,
• cztery lata - w wieku od 25 do 30 lat,
• minimum pięć lat - gdy mamy powyżej 30 lat.

Ten pięcioletni okres ubezpieczenia musi jednak przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed złożeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.
Pięcioletni okres ubezpieczenia w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed złożeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy nie jest jednak wymagany, jeżeli osoba uznana została za całkowicie niezdolną do pracy i ma 25 letni okres składkowy - w przypadku kobiet lub 30 letni - w przypadku mężczyzn.

Pozostałe warunki
Prawo do renty przysługuje tylko ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy (określoną liczbę lat, w czasie których płacił składki na ZUS i tych, w których nie musiał tego robić - na przykład lata nauki w szkole wyższej), jego niezdolność do pracy powstała w okresach ściśle określonych w ustawie, na przykład w czasie ubezpieczenia, zatrudnienia, pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub zasiłków z ubezpieczenia społecznego (chorobowego, opiekuńczego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Z renty, gdy niezdolność do pracy powstała później mogą skorzystać tylko osoby uznane za całkowicie niezdolne do pracy, które mają co najmniej 20-letnie - w przypadku kobiety i 25-letnie - w przypadku mężczyzny okresy składkowe i nieskładkowe.

Renta szkoleniowa
Jeśli ubezpieczony spełni warunki wymagane do przyznania renty i uzyska orzeczenie o konieczności przekwalifikowania zawodowego z racji na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, może dostać rentę szkoleniową. Renta przyznawana jest na sześć miesięcy - z możliwością przedłużenia o 30 miesięcy, na wniosek starosty.

Ile dostaniemy pieniędzy?
renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy to 100 procent wyliczonego świadczenia, renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy to 75 procent renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji to 100 procent wyliczonego świadczenia + dodatek pielęgnacyjny, renta szkoleniowa to 75 procent podstawy wymiaru renty, nie mniej jednak niż najniższa wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Najniższe renty
renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy to 831,15 złotych
renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy to 637,92 złotych

Niezbędne dokumenty
Do wniosku o przyznanie renty dołączamy:zaświadczenie o stanie zdrowia, wydane przez lekarza prowadzącego leczenie, ankieta (druk ZUS N-10 wywiad zawodowy...) wypełniona przez zakład pracy, dokumenty potwierdzające wszystkie okresy składkowe i nieskładkowe, zaświadczenia o wynagrodzeniu wystawione przez zakłady pracy (druk ZUS Rp-7); legitymacja ubezpieczeniowa jeśli zawiera odpowiednie wpisy, zaświadczenia wystawiane przez archiwum.

Ile może dorobić rencista?
Renciści mogą dorobić do kwoty 2583,30 złotych (70 procent przeciętnego wynagrodzenia). Gdy ich przychody przekroczą tę kwotę, ale będą niższe niż 4797,40 złotych (130 procent przeciętnego wynagrodzenia), świadczenie ulegnie zmniejszeniu, a gdy przekroczą 130 procent przeciętnego wynagrodzenia ich renta zostanie zawieszona. Podane kwoty obowiązują od 1 marca do 31 maja tego roku. Zmieniają się co trzy miesiące.

Odwołanie i kontrola
Czy jesteśmy niezdolni do pracy stwierdza lekarz orzecznik ZUS. Nie jest to jednak jednoznaczne z przyznaniem nam renty, bo żeby ją dostać musimy spełniać jeszcze inne warunki. Jeśli nie zgadzamy się z orzeczeniem lekarza, w ciągu 14 dni od jego otrzymania możemy zgłosić sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jeśli takiego sprzeciwu nie złożymy, staje się ono podstawą do wydania przez ZUS decyzji. Orzeczenia kontrolowane są też przez Naczelnego Lekarza Orzecznika. ZUS przeprowadza również kontrolne badanie lekarskie rencistów po okresie, na który zostało przyznane im świadczenie, żeby ustalić, czy nadal powinni mieć prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Dodatkowo, w ciągu 14 dni od wydania orzeczenia, naczelny lekarz orzecznik, może zgłosić zarzut jego wadliwości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ drugiej instancji, czyli przez komisję lekarską. Zakład podejmuje działania kontrolne także w przypadku uzyskania jakichkolwiek informacji, które poddają w wątpliwość prawidłowość orzeczenia lekarskiego.

Staramy się o przedłużenie renty
Starając się o ponowne ustalenie prawa do świadczenia, rencista powinien złożyć wniosek odpowiednio wcześniej. Minimum na miesiąc przed końcem uprawnień do dotychczasowo pobieranej renty. Na trzy miesiące przed końcem okresu, na który orzeczona była niezdolność ZUS wysyła do zainteresowanego zawiadomienie przypominające z jakim dniem upływa prawo do pobieranego świadczenia oraz informujące, że należy złożyć wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty. Składa się go w ZUS, na druku ZUS Rp-1a. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza prowadzącego, na druku ZUS N-9.

STRONA GŁÓWNA GŁOSU WIELKOPOLSKIEGO

Chcesz skontaktować się z autorem informacji? [email protected]