Matura z geografii, poziom podstawowy, ARKUSZ
Matura z geografii, poziom rozszerzony, ARKUSZ
MAPA
PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI - POZIOM PODSTAWOWY__
UWAGA! Zadania 1.- 9. należało wykonać na podstawie barwnej mapy fragmentu Karkonoszy oraz własnej wiedzy.
ZADANIE 1
Granica państwa przecina torfowiska. PRAWDA
Biały Potok jest prawym dopływem Łomnicy. FAŁSZ
Maksymalna głębokość Wielkiego Stawu wynosi 20 metrów. FAŁSZ
ZADANIE 2
a)
jezioro MAŁY STAW
schronisko turystyczne SAMOTNIA
b)
Turysta wykonał zdjęcie, kierując obiektyw aparatu na
D. zachód.
ZADANIE 3
Wysokość miejsca wypoczynkowego: 1434 m n.p.m.
Odcinki trasy: Strzecha Akademicka - miejsce wypoczynkowe
ZADANIE 4
1. Ostańce (Zamkowe Skały, Pielgrzymy)
2. Jezioro polodowcowe (Wielki Staw)
3. Duża deniwelacja
ZADANIE 5
Obliczenia
Skala 1:25000
1 cm - 25 000 cm
1 cm - 0,25 km
Odległość na mapie - 4,2 cm
Odległość w terenie = 4,2 x 0,25 = 1,05 km
Odległość w terenie: 1,05 km
ZADANIE 6
Lawiny śnieżne
ZADANIE 7.
1. Zadeptywanie, niszczenie i zanieczyszczanie roślinności
2. Pozostawianie śmieci
3. Płoszenie dzikiej zwierzyny, amatorskie kłusownictwo, podtruwanie zwierząt
ZADANIE 8.
Miejsce o współrzędnych 50°46′N i 15°42′E znajduje się w piętrze regla górnego.
Złote Źródło (B3) znajduje się w piętrze kosodrzewiny.
ZADANIE 9.
a)
Śnieżka C
Karpacz A
b) Najwyższa roczna amplituda temperatury powietrza jest w miejscu, dla którego klimatogram oznaczono literą D.
ZADANIE 10.
1. Pobrzeże Koszalińskie - B. jeziora przybrzeżne i mierzeje
2. Pojezierze Mazurskie - C. moreny czołowe i sandry
3. Tatry - A. doliny U-kształtne i jeziora cyrkowe
ZADANIE 11.
a)Od najmniejszej do największej rocznej sumy opadów: Poznań, Zamość, Olsztyn, Lesko, Bielsko-Biała
b) Ze wzrostem wysokości n.p.m. wzrasta wartość rocznej sumy opadów.
ZADANIE 12.
a)
1. Najwyższe ciśnienie atmosferyczne występuje w miejscu oznaczonym literą C.
2. Najsilniejszy wiatr wieje w miejscu oznaczonym literą A.
3. Mgła występuje w miejscu oznaczonym literą C.
b)
Jest to front chłodny F.
Po przejściu tego frontu w naszym kraju wzrosną temperatury powietrza. P.
Po przejściu tego frontu wiatr będzie wiał w Polsce ze wschodu. F.
ZADANIE 13.
1. Lęk przed podróżowaniem samolotem spowodował straty finansowe w transporcie lotniczym, między innymi w Niemczech i Wielkiej Brytanii
2. Branża turystyczna odnotowała spadek zainteresowania zagranicznymi wyjazdami na wakacje, niektóre biura turystyczne splajtowały. Państwa, które duże zyski czerpały z turystyki, odnotowały mniejsze wpływy.
3. Międzynarodowe firmy transportowe odczuły mniejsze zainteresowanie ze strony kontrahentów
ZADANIE 14.
a) Islandia jest położona na granicy dwóch płyt litosfery: płyty amerykańskiej i płyty euroazjatyckiej. Wybuchy wulkanów na Islandii są konsekwencją odsuwania się płyt litosfery.
b)
Opisy:
1. Przybrzeżna część dna morskiego łagodnie opadająca do głębokości około 200 metrów.
2. Zajmuje obszar dna oceanicznego o głębokości 5-7 tysięcy metrów i równinnej powierzchni.
3. Położone zazwyczaj pośrodku oceanu i opasujące całą Ziemię wzniesienia o łącznej długości około 60 tysięcy kilometrów. GRZBIETY OCEANICZNE
4. Silnie wydłużone obniżenia dna oceanu o głębokości ponad 6 tysięcy metrów. ROWY OCEANICZNE
ZADANIE 15.
a)
Element wybrzeża klifowego
Proces abrazji
b)
Abrazja polega na ścieraniu podłoża skalnego przez luźny materiał skalny przemieszczany przez prądy rzeczne i morskie, falowanie wód, przypływy i odpływy morskie, lodowce i wiatry, także na wzajemnym ścieraniu materiału skalnego, wskutek czego ulega on rozdrobnieniu. Efektem działania abrazji jest powstawanie klifu i platformy abrazyjnej, osiągającej zazwyczaj szerokość od kilku do kilkunastu metrów.
ZADANIE 16.
a)
Przyczyna powstawania powierzchniowych prądów morskich - to stałe wiatry. Ostateczny kierunek powierzchniowym prądom morskim nadają siła Coriolisa i rozmieszczenie lądów.
b)
Wzrost średniej rocznej temperatury powietrza i rocznej sumy opadów atmosferycznych powodują prądy morskie oznaczone numerami 1 i 17.
ZADANIE 17.
a)
Prądy chłodne płyną na półkuli południowej wzdłuż zachodnich wybrzeży kontynentów w kierunku
północnym
b)
Jest to prąd zimny. Charakteryzuje się ciągłymi wiatrami, to największy system prądów morskich, który obiega całą kulę ziemską. Jako jedyny przemieszcza się nie południkowo, lecz równoleżnikowo (w kierunku wschodnim).
ZADANIE 18.
Kotlina Konga - CZERWONA GLEBA LATERYTOWA - WILGOTNE LASY RÓWNIKOWE
NIZINA ZACHODNIOSYBERYJSKA - bielicowa - TAJGA
NIZINA FRANCUSKA - BRUNATNA - lasy liściaste i mieszane strefy umiarkowanej
ZADANIE 19
1. W Rosji w 2005 roku na 1000 mieszkańców urodziło się 10 osób.
2. W Rosji w 2007 roku na 1000 mieszkańców zmarło 15 osób.
3. Współczynnik przyrostu naturalnego na Ukrainie w 2008 r. wynosił - 5 ‰.
ZADANIE 20
- przyjęcie wzorców kulturowych z Zachodu, zwłaszcza po zmianie ustroju politycznego w Rosji i na Ukrainie
- załamanie gospodarki, bieda, częste sięganie po alkohol
ZADANIE 21
- wraz ze wzrostem usług w miastach wzrósł napływ ludności wiejskiej do miast (1980-1990)
- suburbanizacja spowodowała, że po 2000 roku ludzie z miast wyprowadzają się na ich obrzeża lub na tereny wiejskie
ZADANIE 22
- zwiększone zostaną wydatki na emerytury, bowiem liczba osób w wieku poprodukcyjnym wzrasta
- zmniejsza się w gospodarce udział osób w wieku przedprodukcyjnym
ZADANIE 23
Województwo o największej średniej gęstości zaludnienia oznaczono literą D
Województwo o najmniejszej średniej gęstości zaludnienia oznaczono literą B
ZADANIE 24
1. W regionie Zatoki Meksykańskiej wydobywa się więcej ropy naftowej niż w regionie Zatoki Perskiej. FAŁSZ
2. Większość światowej produkcji energii elektrycznej pochodzi z elektrowni cieplnych. PRAWDA
3. W Polsce głównymi surowcami energetycznymi służącymi do produkcji energii elektrycznej są ropa naftowa i gaz ziemny.
FAŁSZ
ZADANIE 25
- niższe koszty energii pochodzącej z atomu
- rozwój technologiczny zachęca do budowy elektrowni
- obniżenie ceny energii, która teraz uzależniona jest od ceny ropy naftowej
ZADANIE 26
- ruch tranzytowy został wyprowadzony za miasto
- zmniejszenie zanieczyszczenia i hałasu jaki powodował zwiększony ruch uliczny
- dodanie kolejnego pasa ruchu zwiększyło przepustowość (ograniczyło korki) a także pozytywnie wpłynęło na zmianę klasy drogi
ZADANIE 27
- bezpośrednie dopłaty do rolnictwa
- programy, które wyrównują szansę dla regionów słabiej rozwiniętych gospodarczo
- dofinansowanie budowy infrastruktury (dróg, autostrad)
- udogodnienia dla krajów współpracujących w ramach importu i eksportu wewnątrz Unii Europejskiej (handel, usługi, przemysł)
ZADANIE 28
cecha społeczno-ekonomiczna: brak odpowiednich finansów na rozwój gospodarki, przemysłu, infrastruktury, brak fachowców
cecha polityczna: niestabilna polityka w kraju
ZADANIE 29
ZADANIE 30
1.ostańce krasowe wyrzeźbione w wapieniach, np. Maczuga Herkulesa, jaskinie - OJCOWSKI PARK NARODOWY - G
2 skały fliszowe, połoniny powyżej górnej granicy lasu - BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - H
3 wydmy ruchome, jeziora przybrzeżne - SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - B
PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI - POZIOM ROZSZERZONY
ZADANIE 1
Powiat: jeleniogórski
Województwo: dolnośląskie
ZADANIE 2
schronisko Samotnia (B3) - B
Kozi Mostek (B2)- C
ruiny pomnika RGV im. T. Donata (A2)- D
ruiny schroniska ks. Henryka (A2)- E
ZADANIE 3
Wysokość Gwiazdy Polarnej to 50 stopni i 46 minut
ZADANIE 4
A - Strzecha Akademicka
B - Mały Staw
ZADANIE 5
Obliczenia:
skala mapy to 1:25 000
12 cm na mapie to 12 x 0,25 km, czyli 3 km
czas przejścia 3 km = 3 km/4 km/h=3/4 godziny
wysokość schroniska: 1002 metrów n.p.m.
wysokość Śnieżki: 1602 m. n.p.m.
różnica wysokości wynosi więc 600 metrów
czas podejścia 100 metrów to 10 minut, czas podejścia 600 metrów to 60 minut
Łączny czas przejścia to 1h + 3/4h = 105 minut
ZADANIE 6
1. Na polu A1 występują głównie lasy, na polu B3 - kosodrzewina i hale.
2. Na polu A1 stok jest umiarkowanie nachylony w kierunku północnym, na polu B3 obok łagodnych grzbietów występują strome ściany skalne.
3. Na polu A1 nie ma jezior, na polu B3 są.
ZADANIE 7
Kocioł Małego Stawu powstał w wyniku egzaracji
ZADANIE 8
1. Pierwsza różnica nasuwa się z obu nazw: Wielki Staw jest większy od Małego Stawu.
2. W Wielkim Stawie jest głębiej (do 24,4 m) niż w Małym Stawie (do 7,3 m)
3. W Wielkim Stawie najgłębszy punkt położony jest w środkowej części jeziora, w Małym - tuż przy brzegu.
4. Wielki Staw jest podłużny, a Mały bardziej owalny.
ZADANIE 9
Na równiku znajduje się punkt oznaczony literą E.
Na południku 0° znajduje się punkt oznaczony literą C.
23 września - Słońce wschodzi najwcześniej w punkcie oznaczonym literą D.
22 grudnia - Słońce góruje najwyżej w punkcie oznaczonym literą G.
22 czerwca - dzień jest najdłuższy w punkcie oznaczonym literą A.
ZADANIE 10
Wysokość górowania dla półkuli południowej 22 czerwca = 90 stopni - szerokość geograficzna (34 stopni 50 minut) - 23 stopni 27 minut
Wynik: 31 stopni 43 minuty
ZADANIE 11
Oblicz godzinę czasu słonecznego w Warszawie (52°14′N, 21°00′E), gdy Słońce góruje na Przylądku Zielonym.
różnica długości geograficznej wynosi 17 stopni 30 minut + 21 stopni = 37 stopni 30 min = 38,5 stopnia
każdy stopień różnicy to 4 minuty różnicy czasu, czyli 38,5 stopni długości do 38,5 x 4 = 154 minuty różnicy
Warszawa położona jest na wschód od Przylądka Zielonego, jest więc tutaj 154 minut (2 godziny 34 minuty) po 12:00
W Warszawie jest godzina 14:34 czasu słonecznego.
ZADANIE 12
a)
Al2O3 - 9 - korund
SiO2 - 7 - kwarc
b)
Jest głównym składnikiem skał, z których produkuje się wapno i cement. Stosowany jako topnik w przemyśle metalurgicznym. - kalcyt
Używany głównie w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym do produkcji pudru, maści oraz jako dodatek do mydeł. - talk
ZADANIE 13
a)
Na przekroju znajduje się warstwa skał głębinowych (plutonicznych). FAŁSZ
Na obszarze, którego budowę geologiczną przedstawiono na przekroju, następowały transgresje morskie. PRAWDA
Linię przerywaną umieszczono w osi synkliny. FAŁSZ
Warstwy skał zaprezentowane na przekroju ulegały dyslokacjom (deformacjom) ciągłym i nieciągłym. PRAWDA
b)
A. Powstanie grubej serii różnych osadów morskich.
B. Wkroczenie lodowca i depozycja glin zwałowych.
C. Przykrycie powierzchni erozyjnej przez zlepieńce.
D. Sfałdowanie i wypiętrzenie skał.
E. Sedymentacja piasków na przedpolu lodowca.
F. Powstanie uskoku.
G. Erozyjne zniszczenie części fałdów.
A - D - G - C - F - E - B
ZADANIE 14
1. Maczuga Herkulesa w Dolinie Prądnika / krasowienie / pas wyżyn / F
2. Wieżyca (329 m n.p.m.) / akumulacja / pas pojezierzy / C
3. Klif w Wolinie / abrazja / pas pobrzeży / A
ZADANIE 15
przyczyny powstawania osuwisk:
1. meteorologiczne: intensywne opady deszczu
2. geologiczne: występowanie podłoża nieprzepuszczalnego
3. antropogeniczne: wylesianie
skutki (wyłącznie na podstawie osuwiska w Lachowicach):
1. dla hydrosfery: szybszy spływ wód powierzchniowych, wzrost ryzyka powodzi
2. dla rzeźby terenu: szybsza erozja
3. dla gospodarki: niszczenie zabudowy i sieci transportowej
ZADANIE 16
a) Na rysunku 1. przedstawiono położenie cyrkulacji pasatowej w dniu: 22.06.
b) Jest ot spowodowane tym, że ciągu roku zmienia się oświetlenie kuli ziemskiej przez Słońce.
ZADANIE 17
Wykres nr 2
ZADANIE 18
a)
spośród wszystkich województw największy udział wód piętra czwartorzędowego - 4 - podlaskie
spośród wszystkich województw największy udział wód zalegających w skałach mezozoicznych i starszych - 11 - świętokrzyskie
b)
metoda: kartodiagram
ZADANIE 19
1. Dzikie wysypiska śmieci
2. Wylewanie ścieków i substancji pochodzenia chemicznego na tereny leśne i pola
3. Stosowanie nawozów i środków ochrony roślin.
ZADANIE 20
a)
1. mało żyzne i mało urodzajne gleby tundrowe i bielicowe
2. niskie średnie roczne temperatury, słabe opady, wieloletnia zmarzlina
3. krótki okres wegetacji
b)
1. wysokie średnie roczne temperatury, długi okres wegetacyjny, wysokie opady
2. dominuje roślinność trawiasta, która rozkładając się wzbogaca poziom próchniczny o węgiel
ZADANIE 21
a)
gleby tundrowe - strefa klimatów okołobiegunowych
bielice - strefa klimatów umiarkowanych
b)
D - umiarkowany ciepły kontynentalny
ZADANIE 22
ZADANIE 23
Rosja - wykres B
Ukraina - wykres E
ZADANIE 24
Przyczyny niskiej liczby urodzin:
1. Dominować model rodziny z małą liczbą dzieci, lub też rodzin bezdzietnych, nastawionych głównie na karierę.
2. Ciężka sytuacja finansowa (brak zdolności kredytowej, własnego mieszkania, wysokie opłaty, niskie płace) to powód dla którego ludzie nie decydują się na dzieci
Przyczyny wysokiego współczynnika zgonów:
1. Niezdrowy i stresujący tryb życia, powoduje wysoką zachorowalność na przykład na choroby serca, krążenia.
2. Duża swoboda seksualna powoduje wzrost zachorowalności na AIDS
ZADANIE 25
1. Ulgi finansowe i podatkowe dla rodzin wielodzietnych, a także wyższe becikowe dla młodych mam.
2. Budowanie nowych żłobków, przedszkoli i szkół.
3. Modyfikacja prawa między innymi prawa pracy, które sprzyjałoby zakładaniu rodzin,na przykład płatne przewidującego urlopy wychowawcze.
ZADANIE 26
1. Norwegia i Kanada:
duża produkcja aluminium wiąże się z wysoko rozwiniętym przemysłem,który bazuje na lekkim metalu (na przykład lotnictwo)
2. Brazylia i Chiny:
W tych krajach jest największe wydobycie boksytów - surowca do produkcji aluminium
ZADANIE 27
a)
1. Techniczne uczelnie, na przykład Politechnika Rzeszowska kształcą przyszłych inżynierów.
2. Bliskość dwóch lotnisk: Rzeszów i Mielec.
3. Szlak komunikacyjny z Ukrainy do Niemiec.
b)
ropę naftową.
ZADANIE 28
Obszar: D
Typ gleby: czarne ziemie
ZADANIE 29.
Największym udziałem pszenicy w powierzchni zasiewów cechuje się obszar oznaczony na mapie literą D.
Największą obsadą bydła na 100 ha użytków rolnych cechuje się obszar oznaczony na mapie literą B.
ZADANIE 30.
- rozwój biotechnologii: stosowanie wyselekcjonowanych roślin i gatunków zwierząt
- wysoka mechanizacja rolnictwa, stosowanie najnowszych technologii, pracę rąk wielu ludzi zastępuje często jedno urządzenie
- stosowanie nawozów i środków ochrony roślin, które nie tylko wpływają na zwiększenie plonów, ale także ograniczają ich straty, powodowane przez szkodniki
ZADANIE 31.
a)
1. kraje arabskie - A (Libia) i B (Irak)
2. latynoamerykańskie - J (Brazylia) i I (Meksyk)
3. byłego ZSRR - C (Kazachstan) i D (Turkmenistan)
b)
1. E - Mongolia
2. B - Pakistan
ZADANIE 32.
a)
Wartość obrotów handlowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest wyższa, gdy kraj jest bardziej rozwinięty
b)
Polska - C
ZADANIE 33.
a)
1. Norwegia
2. Holandia
3. Rosja
b)
Bo Katar jest za daleko od państw europejskich i tych z Azji Południowo-Wschodniej. Budowa rurociągu z Kataru do nich byłaby niemożliwa i zbyt kosztowna.
ZADANIE 34.
Kraje położone nad Morzem Śródziemnym są bardzie świadome możliwością zarażenia wirusem HIV a co za tym idzie chorobą AIDS. Z kolei kraje południowej Afryki są mniej rozwinięte, a tym samym świadomość obywateli jest niższa.
ZOBACZ TEŻ - MATURA 2013:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?