Matura 2012. WOS już napisali [ODPOWIEDZI, ARKUSZ]

Maturzyści już skończyli pisać zarówno część podstawową (trwała 120 minut) i rozszerzoną (180 minut).

Matura 2012, WOS, poziom podstawowy - arkusz

Matura 2012, WOS, poziom rozszerzony - arkusz

Przykładowe odpowiedzi dla maturzystów przygotowali nauczyciele z XX Liceum Ogólnokształcącego w Poznaniu__

PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI - POZIOM PODSTAWOWY__

Zadanie 1
C - Ludwik Gumplowicz

Zadanie 2
- konflikt między interesami większości a mniejszości
- tolerancyjne wartości związane z demokracją powinny być krzewione nie tylko przez polityków, ale także przez media

Zadanie 3
Im dłużej w państwie funkcjonuje demokracja, tym ważniejsza jest ona dla jego mieszkańców.

Zadanie 4
A - zasada zwierzchności narodu
B - zasada państwa prawa (praworządności)
C - zasada podziału władz (trójpodziału)
D - zasada pluralizmu politycznego

Zadanie 5
nazwa ideologii: liberalizm
współtwórca ideologii: John Locke

Zadanie 6
A - wybory prezydenckie
B - Gdy w pierwszej turze kandydat nie uzyska bezwzględnej większości głosów już w pierwszej turze. Po 14 dniach, w drugiej turze biorą udział dwaj kandydaci, którzy w pierwszej turze wyborów zdobyli najwięcej głosów.
C - Ponieważ został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe i był tylko jednym kandydatem.
D - Jest to odsetek osób, które są uprawnione do głosowania

Zadanie 7
- by otrzymać mandaty trzeba przekroczyć próg 5%, by uzyskać subwencję z budżetu tylko 3%
- może zdarzyć się tak, że partia, która zdobyła 2% wejdzie w koalicją z partią, która zdobyła na przykład 4% - tym samym tworzyć będą koalicję z 6% poparcia i tym samym obie będą mogły otrzymać subwencję

Zadanie 8
A. Zgromadzenie Narodowe jest zwoływane przez Prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. - FAŁSZ
B. Rada Ministrów ma w Rzeczypospolitej Polskiej prawo inicjatywy ustawodawczej. - PRAWDA
C. Ważność wyborów parlamentarnych w Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza Państwowa Komisja Wyborcza. - FAŁSZ
D. Partie polityczne w Rzeczypospolitej Polskiej są rejestrowane w Sądzie Okręgowym w Warszawie. - PRAWDA

Zadanie 9
A - Trybunałem Stanu
B - konstytucyjnej
C - sejmem
D - politycznej

Zadanie 10
A - sołectwo
B - radny
C - burmistrz
D - starosta powiatu
F - zarząd województwa

Zadanie 11
A - sejm
B - prezydent
C - senat

Zadanie 12
A - Jarosław Kaczyński
B - Włodzimierz Cimoszewicz
C - Jan Krzysztof Bielecki

Zadanie 13
A - Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
B - Najwyższa Izba Kontroli
C - Prokurator Generalny
D - Rzecznik Praw Obywatelskich

Zadanie 14
A - prawo administracyjne - 4
B - prawo cywilne - 3
C - prawo karne - 2

Zadanie 15
D - obowiązujące tylko dla jednostek podległych mu organizacyjnie

Zadanie 16
A - pozew
B - powód
C - pozwany

Zadanie 17
C - Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

Zadanie 18
A - prawa osobiste
B - prawa polityczne
C - prawa socjalne

Zadanie 19
B - wstąpienie Polski do Unii Europejskiej - ostatnie (2004)
C - wstąpienie do ONZ - pierwsze (1945)

Zadanie 20
A. Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali - 1951 - Paryż
B. Traktaty ustanawiające Europejską Wspólnotę Gospodarczą i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej - 1957 - Rzym
C. Traktat o Unii Europejskiej - 1992 - Maastricht
D. Traktat lizboński - 2007 - Lizbona

Zadanie 21
A Premier Portugalii w latach 2002-2004 - Jose Manuel Barroso - Komisja Europejska
B. Premier Polski w latach 1997-2001 - Jerzy Buzek - Parlament Europejski

Zadanie 22
A - Trybunał Obrachunkowy
B - Trybunał Sprawiedliwości

Zadanie 23
A. Państwo, w którym rozegrały się wydarzenia zwane pomarańczową rewolucją. - Ukraina - 2
B. Państwo założycielskie Wspólnot Europejskich. - Włochy - 7
C. Państwo, w którym w latach 90. XX wieku toczyła się wojna domowa. - Bośnia i Hercegowina - 5
D. Państwo graniczące z Polską, uczestniczące w pracach Grupy Wyszehradzkiej. - Czechy - 8
E. Państwo członkowskie Unii Europejskiej, nienależące do strefy Schengen. - Bułgaria - 3

Zadanie 24
A. Terytorium południowego Libanu było kilkakrotnie okupowane przez Izrael. - PRAWDA
B. Kosowo stało się niepodległym państwem w latach 90. XX wieku w wyniku rozpadu Jugosławii. - FAŁSZ
C. Naddniestrzańska Republika Mołdawska jest państwem separatystycznym. - PRAWDA

Zadanie 25
A. Wspólnota jest grupą, której członków łączy trwała więź emocjonalna. - PRAWDA
B. Nonkonformizm to postawa charakteryzująca się podporządkowaniem zasadom obowiązującym w danej grupie. - FAŁSZ
C. W Polsce zawarcie ponownego małżeństwa jest dozwolone przez prawo po uzyskaniu orzeczenia sądowego o separacji. - FAŁSZ

Zadanie 26
A. Awans społeczny jest możliwy przy odpowiednim wysiłku i zdeterminowaniu jednostki.
D. Pozycja społeczna jednostki zależy przede wszystkim od jej wiedzy i stopnia aktywności.

Zadanie 27
zdania zawierające opinie: D, F

Zadanie 28
zdania prawdziwe: B, D

Zadanie 29
A. korupcja

Zadanie 30
B. We współczesnej Polsce wśród mniejszości narodowych najliczniejszą grupą są Niemcy. - PRAWDA
C. Według prawa Rzeczypospolitej Polskiej Romowie są mniejszością etniczną. - PRAWDA

Zadanie 31
A.
- sprzeciw wobec postanowień konferencji jałtańskiej
- bojkot komunizmu
B.
- Polska nie pomaga Polonii za granicą
- odmowa wydawania wiz wjazdowych osobą, które poza obcym obywatelstwem mają także polskie
- brak możliwości odbywania bezpłatnych staży w placówkach konsularnych i handlowych

Zadanie 32
B. Karta Polaka

Zadanie 33
A. potomkowie Polaków
B.
- zamieszkanie i urodzenie się w Polsce
- znajomość języka, kultury i historii Polski
- poczucie, że jest się Polakiem
- posiadanie co najmniej jednego z rodziców narodowości polskiej
- posiadanie polskiego obywatelstwa
- wiara katolicka

Zadanie 34
Scharakteryzuj i oceń sytuację społeczno-kulturową Polaków mieszkających na stałe poza granicami Polski. Zaproponuj działania organów państwa i samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych mające na celu poprawę tej sytuacji.
Odwołaj się do materiałów źródłowych z zadań 31-33.

WYTYCZNE DO ZADANIA:

I. Wstęp
1. Charakterystyka i ocena sytuacji Polaków mieszkających za wsch. Przedstawienie sytuacji społeczno - kulturowej Polaków mieszkających poza granicą
2. Charakterystyka i ocena sytuacji Polaków mieszkających na Zachodzie Europy i w USA, Kanadzie.

II Propozycje działań zmierzających do poprawy tej sytuacji:
1. Podejmowane przez organy państwowe:
np. ograniczenie formalności związanych z przyjazdem do Polski tymczasowo lub na stałe; zwiększenie pomocy polskich ambasad i konsulatów dla Polaków mieszkających na stałe za granicą; szerszy zakres działań integrujących Polaków
2. Podejmowane przez samorząd
np. rozwój kontaktów o różnym charakterze między społecznościami lokalnymi a społecznościami polonijnymi- kontakty kulturalne, gospodarcze, społeczne i polityczne ; współpraca młodzieżowa
3. Podejmowane przez organizacje pozarządowe:
np. pomoc w umacnianiu polskości wśród Polaków mieszkających poza Polską, rozwijanie i wspomaganie działalności kulturalnej, edukacyjnej, naukowej wśród Polaków, organizowanie przyjazdów do ojczyzny i umożliwianie jej poznawania

III Wykorzystanie materiałów źródłowych z arkusza.
IV Kompozycja (spójność i logiczność pracy)

PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI - POZIOM ROZSZERZONY

CZĘŚĆ I - TEST

Zadanie 1
A. Społeczeństwo industrialne (społeczeństwo przemysłowe)
B. Społeczeństwo postindustrialne (społeczeństwo poprzemysłowe)
C. Społeczeństwo informacyjne

Zadanie 2
B stratyfikacja społeczna

Zadanie 3
- awans
- degradacja

Zadanie 4
A. Katolicka nauka społeczna

Zadanie 5
nazwa modelu państwa: państwo dobrobytu lub państwo opiekuńcze

Zadanie 6
A. Republika Federalna Niemiec
Metoda wyboru prezydenta: 4 - wybory przez organ składający się m.in. z parlamentarzystów
Zakres kompetencji prezydenta: 6 - reprezentacyjne
B. Francja
Metoda wyboru prezydenta: 1 - bezpośrednie powszechne
Zakres kompetencji prezydenta: 8 - może przewodniczyć rządowi, decyduje o polityce zagranicznej i bezpieczeństwa
C. Stany Zjednoczone Ameryki
Metoda wyboru prezydenta: 3 - powszechne pośrednie
Zakres kompetencji prezydenta: 5 - władza wykonawcza

Zadanie 7
A. Francja - system dwublokowy
B. Wielka Brytania - system dwupartyjny
C. Szwajcaria - system kooperacji partii

Zadanie 8
A. Zgromadzenie Narodowe jest zwoływane przez Prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. - FAŁSZ
B. Rada Ministrów ma w Rzeczypospolitej Polskiej prawo inicjatywy ustawodawczej. - PRAWDA
C. Ważność wyborów parlamentarnych w Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza Państwowa Komisja Wyborcza. - FAŁSZ

Zadanie 9
władzę przejmuje marszałek Senatu

Zadanie 10
A - Jerzy Buzek
B - Marek Belka

Zadanie 11
A. Janusz Kochanowski - ostatni
B Ewa Łętowska - pierwsza

Zadanie 12
A. Sprawdza legalność, gospodarność, rzetelność i celowość działań organów administracji rządowej oraz NBP - Najwyższa Izba Kontroli
B. Strzeże praworządności oraz czuwa nad ściganiem przestępstw. - Prokurator Generalny

Zadanie 13
A. Reguluje kwestie powstawania, łączenia i rozwiązywania spółek, m.in. akcyjnych i komandytowych. PRAWO HANDLOWE
B. Reguluje instytucję własności oraz inne formy korzystania z ruchomości i nieruchomości. PRAWO RZECZOWE
C. Reguluje stosunki społeczne wynikające z pokrewieństwa, powinowactwa i opieki. PRAWO RODZINNE

Zadanie 14
B. kodeks cywilny

Zadanie 15
wielobiegunowy ład międzynarodowy

Zadanie 16
A - Litwa - 5
B - Mołdawia - 2
C - Estonia - 7

Zadanie 17
A. Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali - 1951 - Paryż
B. Traktat o Unii Europejskiej - 1992 - Maastricht

Zadanie 18
A. Rozporządzenia to najważniejsze akty prawne, mają moc wiążącą, stosuje się je we wszystkich państwach członkowskich, obowiązują tak samo, jak prawo krajowe. - PRAWDA
B. Dyrektywy to wiążące akty prawne, które - adresowane do obywateli państw członkowskich - pozostawiają adresatom swobodę wyboru środków służących osiągnięciu wyznaczonego celu. - PRAWDA
C. Decyzje to akty zindywidualizowane, dotyczące konkretnych przypadków i niemające charakteru prawotwórczego. - PRAWDA

CZĘŚĆ II - ANALIZA MATERIAŁÓW ŹRÓDŁOWYCH

Zadanie 19
A
- istnieją demokratyczne wzorce kulturowe
- istnieje tradycja demokracji
- istnieją demokratyczne obyczaje w społeczeństwie
B
odgórnie narzucana demokracja jest przyjmowana przez społeczeństwo opornie, niechętnie; jest to demokracja pozorna, fasadowa

Zadanie 20
Społeczeństwo polskie uważa rozwój demokracji za pożądany we wszystkich państwach w 39%, a 49% twierdzi, że nie należy jej rozwijać wszędzie.
48% pytanych uważa że ważne jest to, że żyją w demokracji, ale aż 41% twierdzi, że nie ma to znaczenia.
Świadczy to o tym, że opinie na ten temat (czy uważamy w większości demokratyczne wartości jako uniwersalne i nadrzędne) są podzielone.
Opinie za wynikają z niedemokratycznej przeszłości, opinie przeciw- z rozczarowania demokracją i małym zainteresowaniem polityką.

Zadanie 21
- w Egipcie demokratyzacja nastąpiła w wyniku gwałtownego przewrotu
- w Turcji miała charakter wieloletniego procesu

Zadanie 22
A
- brak wymiany elit władzy
- wprowadzanie ustroju autorytarnego
B
- Ukraina, Litwa

Zadanie 23
Podobieństwo - silne więzi religijne, poczucie przynależności do danego narodu
Różnice - Białorusini - własny odrębny język, Polacy- tylko 13,3% mówi o polskim, jako języku ojczystym

Zadanie 24
Prawa dotyczące wyłącznie mniejszości narodowych i etnicznych, stanowiące o ich tożsamości są w dużym stopniu akceptowane przez te grupy.

Zadanie 25
A
- przyczyny obiektywne - rusyfikacja, brak polskich szkół
- przyczyny subiektywne - wyparcie się polskości dla zrobienia kariery, poprawy bytu
B
Według łotewskich Polaków zmiana narodowości to zdrada polskości - taka osoba to zdrajca. Według wiedzy naukowej- wynika to z kulturowego oddziaływania i może ulec całkowitej zmianie w ciągu życia jednostki - jest to pewien proces - tzw. Konwersja narodowa, której przyczyną jest ruchliwość społeczna i przestrzenna

Zadanie 26
71 % badanych uważa, że jest możliwy równoczesny związek z dwoma narodami. Jest to zgodne z wynikami badań- dwunarodowość jest możliwa - przykład asymilacja przez polską kulturę wielu elementów etnicznych z innych kultur. Dzięki temu polska kultura zyskała bogactwo i różnorodność. Konieczna jest akceptacja dwunarodowości przez jednostkę i otoczenie.

CZEŚĆ III - WYPRACOWANIE

Temat 1: __Scharakteryzuj sytuację prawną mniejszości narodowych i etnicznych we współczesnej Polsce oraz procesy społeczno-kulturowe, którym podlegają.

WYTYCZNE DO WYPRACOWANIA:
1. Wyjaśnienie pojęcia mniejszości narodowej i etnicznej.
2. Charakterystyka mniejszości narodowych i etnicznych we współczesnej Polsce.
3. Charakterystyka sytuacji prawnej mniejszości w Polsce - zapisy konstytucyjne oraz ustawa o mniejszościach narodowych, a także międzynarodowe regulacje prawne - uczeń podaje przykłady tych praw oraz określa ich znaczenie
4. Przedstawienie procesów społeczno - kulturowych, którym podlegają mniejszości oraz ich znaczenie i ocena - np. ruchliwość społeczna, starzenie się społeczeństwa, asymilacja kulturowa - w wymiarze zewnętrznym i wewnętrznym
5. Wykorzystanie materiałów źródłowych
6. Kompozycja pracy - spójność i logiczność pracy
7. Język - posługiwanie się specjalistyczną terminologią

Temat 2: __Rozważ, czy demokracja jest wartością uniwersalną, i scharakteryzuj - odwołując się do przykładów z ostatniego ćwierćwiecza - udane i nieudane próby wprowadzania demokratycznego reżimu politycznego.

WYTYCZNE DO WYPRACOWANIA:
1. Wyjaśnienie pojęcia demokracji.
2. Określenie demokratycznych wartości (np. wolność, tolerancja, sprawiedliwość, aktywność, patriotyzm) i fundamentalnych zasad demokracji
3. Przykłady demokratyzacji życia w Turcji
- demokratyczne wybory do parlamentu
- upadek systemu jednopartyjnego
- istnienie demokratycznych instytucji
4. Argumenty zaprzeczające demokratycznemu charakterowi Turcji:
- prześladowanie mniejszości kurdyjskiej
- łamanie praw człowieka
- nietolerancja
5 Aksamitna rewolucja i przemiany demokratyczne w Europie Środkowo - Wschodniej.
Na przykładzie Polski, Czechosłowacji, Węgier, ZSRR.
6. Odwołanie się do materiałów źródłowych
7. Podsumowanie - odpowiedź na pytanie zawarte w poleceniu
8 Język, kompozycja

Czytaj także:
Matura 2012: Dzisiaj egzamin z WOS-u i fizyki
Matura 2012. Matematyka była łatwa! [ODPOWIEDZI, ARKUSZ]
Matura 2012: Język polski - poziom podstawowy [ARKUSZE, ODPOWIEDZI]
Matura 2012: Matura rozszerzona z matematyki [ODPOWIEDZI, ARKUSZ]
Matura 2012: Język angielski podstawowy [ODPOWIEDZI, ARKUSZ, TRANSKRYPCJA]

Co maturzysta musi wiedzieć, by zdać maturę z wiedzy o społeczeństwie? Uczeń musi znać między innymi zagadnienia dotyczące prawidłowości życia społecznego, struktury społeczeństwa polskiego, państwa, integracji europejskiej, demokracji oraz ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. To na poziomie podstawowym.

Na poziomie rozszerzonym obowiązuje dodatkowa wiedza z zakresu zasad tworzenia i egzekwowania prawa oraz wartości społecznych.