Emerytura i renta - przelicz

Niezależnie od tego, czy zatrudnieni są na cały etat, pół etatu, czy w mniejszym jeszcze wymiarze. Gdy więc chcemy, żeby ZUS przeliczył nam świadczenie, musimy złożyć wniosek w tej sprawie wraz z zaświadczeniem od pracodawcy o czasie zatrudnienia. Muszą być w nim wyszczególnione okresy, w których dostawaliśmy zasiłki chorobowe lub byliśmy na urlopach bezpłatnych.
Z wnioskiem o zmianę świadczenia możemy iść do ZUS-u nie częściej niż raz na kwartał.
Nie dotyczy to jedynie kobiet, które przeszły na emeryturę od 2009 roku na nowych zasadach.

Jaki procent?
Emerytura lub renta wzrasta o 1,3 proc. wysokości za każdy miesiąc okresów składkowych (czyli takich, w których pracowaliśmy i płaciliśmy składki na ubezpieczenie społeczne) z uwzględnieniem pełnych miesięcy, oraz o 0,7 proc. za każdy miesiąc okresów nieskładkowych (np. czas pobierania zasiłku chorobowego).

Zarobki z innych lat
Z prawa do przeliczenia świadczenia możemy skorzystać także wtedy, gdy chcemy wskazać zarobki z innych lat sprzed przejścia na emeryturę lub rentę. Uznaliśmy bowiem, że te są jednak dla nas bardziej korzystne albo też odnaleźliśmy lub zdobyliśmy dokumenty, których wcześniej nie mieliśmy.
Zgłaszając taki wniosek możemy wskazać nasze zarobki: z takiej samej liczby lat, przyjętych już do ustalenia poprzedniego świadczenia (gdy znaleźliśmy jakieś dodatkowe dokumenty płacowe z tego okresu) lub z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z 20, które bezpośrednio poprzedzały rok, w którym zgłosiliśmy wniosek o przyznanie albo ponowne ustalenie emerytury lub renty. Albo też z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, które przypadały przed rokiem, w którym zgłosiliśmy wniosek o ponowne ustalenie świadczenia.

Istotny warunek
ZUS znów obliczy naszą emeryturę lub rentę pod warunkiem, że nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzedniego. Warunek ten nie jest wymagany m.in. wtedy, gdy do dnia zgłoszenia wniosku nie pobieraliśmy świadczenia, bo było zawieszone. Albo gdy okres wymagany do ustalenia podstawy wymiaru przypada w całości już po przyznaniu nam prawa do emerytury albo renty, a wskaźnik wysokości podstawy wynosi co najmniej 130 proc.

Jaka kwota bazowa?
Jeżeli do przeliczenia wskazujemy inne lata, ale z okresu zanim jeszcze przyznano nam emeryturę lub rentę, do obliczenia wysokości świadczenia będzie przyjęta ta sama kwota bazowa, od której obliczono je po raz pierwszy. Aktualnie obowiązującą kwotę stosuje się wówczas, gdy do nowej podstawy wskażemy zarobki przypadające w całości lub w części po dniu, od którego przyznano nam świadczenie. W obu przypadkach nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru musi być wyższy od poprzednio obliczonego.

Kwota bazowa to 100 proc. przeciętnego ubiegłorocznego wynagrodzenia pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne. Od 1 marca 2012 roku wynosi 2974,69 zł.

Na wcześniejszej emeryturze
Z prawa do ponownego ustalenia świadczenia możemy skorzystać także wtedy, jeżeli na wcześniejszej emeryturze lub rencie przepracowaliśmy minimum 30 miesięcy i podlegaliśmy ubezpieczeniu społecznemu lub emerytalnemu i rentowym przez co najmniej taki czas. Musimy jednak być już w wieku emerytalnym (60 lat kobiety i 65 lat - mężczyźni).

Z uwzględnieniem wynagrodzenia minimalnego
Emeryt lub rencista mogą przeliczyć swoje świadczenia z uwzględnieniem wynagrodzenia minimalnego za lata, za które nie mieli i nie mają możliwości udowodnienia wysokości uzyskiwanego wynagrodzenia.
Zatrudnionym na etacie, ZUS przyjmuje w każdym roku, w którym pracowali, obowiązujące wówczas minimalne wynagrodzenie pracowników. Świadczenie przeliczone zostanie od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostanie złożony wniosek.

Zarobki bez ograniczeń
Emeryci, którzy skończyli 65 lat - mężczyźni i 60 lat - kobiety, mogą dorabiać do emerytury bez ograniczeń. Żaden ich przychód (zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub zlecenia) nie ma wpływu na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia.

Żeby ZUS nie pomniejszył nam świadczenia
Młodszych emerytów i rencistów (niezależnie od ich wieku) obejmują określone limity zarobków: od 1 marca do 31 maja br. dopuszczalna granica przychodu, który nie ma wpływu na otrzymywanie emerytury lub renty wynosi 2510,80 zł, czyli 70 procent przeciętnego wynagrodzenia. Każda suma, którą zarobią powyżej tego pułapu powoduje zmniejszenie ich świadczenia o kwotę przekroczenia ustalonego limitu. Emerytury i renty otrzymywane z tytułu całkowitej niezdolności do pracy nie mogą być jednak pomniejszone o kwotę wyższą niż 528,00 zł. Od rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy można odjąć co najwyżej 396,03 zł, a od rent rodzinnych nie więcej niż 448,83 zł.

Zawieszenie emerytury lub renty
Zawieszenie świadczenia powoduje uzyskanie miesięcznego przychodu w wysokości 130 procent średniego wynagrodzenia, czyli teraz 4662,80 zł. Żadnego wpływu na wysokość naszej emerytury lub renty nie mają dochody, uzyskiwane w sposób, który nie wiąże się z obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, na przykład na umowie o dzieło.
Emeryci i renciści, którzy dorabiają do swoich świadczeń, do końca lutego każdego roku powinni powiadomić ZUS o osiągniętych przez siebie w roku ubiegłym przychodach.

Zbieg świadczeń
Są osoby, które mają ustalone prawo do dwóch lub więcej świadczeń. Osoby mające przyznaną rentę z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, albo z tytułu wypadku w drodze do pracy lub pracy, który miał miejsce przed 1.01.2003 r. bądź rentę inwalidy wojennego czy wojskowego z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą wojskową, albo rentę dla kombatantów lub osób represjonowanych. Gdy nabędą prawo do emerytury, oprócz renty mają prawo pobierać emeryturę.

Ale uwaga! Nie mogą brać pełnych świadczeń, lecz tylko:
- emeryturę powiększoną o połowę renty lub
- rentę powiększoną o połowę emerytury
- każde dodatkowe zatrudnienie spowoduje utratę prawa do drugiego świadczenia (polowy renty lub emerytury),

Dodatki
Gdy emeryt ukończy 75 lat ma prawo do dodatku pielęgnacyjnego w miesięcznej wysokości wynoszącej od 1 marca 2012 r. 195,67 zł. Wypłacany jest bez potrzeby składania wniosku. Podstawę do przyznania dodatku pielęgnacyjnego stanowi również orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej uznające emeryta za niezdolnego do samodzielnej egzystencji.

Waloryzacja
Podwyżka emerytur i rent to waloryzacja. Polega ona na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru w wysokości przysługującej, ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację przez wskaźnik waloryzacji.
W tym roku waloryzacja jest kwotowa. Od dziś, czyli od 1 marca, każdy emeryt i rencista dostanie 71 zł. podwyżki.
Zmiana wysokości emerytur w ramach waloryzacji następuje z urzędu, a jeśli wyplata świadczenia była wstrzymana - po jej wznowieniu z uwzględnieniem wszystkich kolejnych waloryzacji przypadających w okresie wstrzymania wypłaty.

STRONA GŁÓWNA GŁOSU WIELKOPOLSKIEGO

Najnowsze informacje z Wielkopolski wprost na Twoją skrzynkę - zapisz się do newslettera

Chcesz skontaktować się z autorem informacji? [email protected]