Hipolit Cegielski był wizjonerem. Jak daleko może widzieć przedsiębiorca?

Po rezygnacji z pracy w Gimnazjum świętej Marii Magdaleny, Hipolit Cegielski z Poznania postanowił założyć własny biznes. Zastanawiał się, czy wystarczy mu jednoosobowa działalność gospodarcza, czy jednak będzie musiał zarejestrować spółkę. Na spółkę potrzebował kapitału w wysokości minimum 5 tysięcy złotych, a z tym w ostatnim czasie było u niego krucho.

- Nie jest łatwo utrzymać się z pracy naukowej, mając żonę i troje dzieci - przyznaje Hipolit Cegielski. -W szkole miałem przynajmniej stały dochód, ale dłużej tu zostać nie mogłem. Nie zgodziłem się, aby podczas Powstania Wielkopolskiego przeszukiwać domy moich uczniów i tak moja kariera nauczyciela się zakończyła. W 1846 roku zostaliśmy z żoną Walentyną bez środków do życia.

Z pomocą przyszli przyjaciele i Hipolit Cegielski mógł otworzyć niewielki sklep z maszynami rolniczymi. Lokalu nie szukał długo. Wybrał najbardziej prestiżowe miejsce w Poznaniu, czyli Bazar przy ulicy Paderewskiego (dawniej ul. Nowa). W wyszukiwarce internetowej wpisał: "Jak założyć firmę" i od razu dowiedział się, że pierwsze kroki musi skierować do Urzędu Miasta Poznania.

- Dostałem do wypełnienia mnóstwo papierków, uzupełniłem dane, że urodziłem się 6 stycznia w 1813 roku w Ławkach koło Trzemeszna, że moje wszystkie imiona to Gaspar, Józef i Hipolit, że będę prowadził zarówno działalność usługową, jak i handlową, że na szyldzie napiszę: "Handel Żelaza" - wspomina Hipolit Cegielski. - Osobny druk dotyczył możliwości poszerzenia mojej działalności. Na wszelki wypadek wypełniłem go.

- Zaczynałem od sprzedaży gwoździ, sierpów i kos - mówi Hipolit Cegielski

Możliwość poszerzenia działalności przydała się szybko. W 1855 roku Hipolit Cegielski przeniósł swój biznes na ulicę Kozią, gdzie otworzył fabrykę machin i narzędzi rolniczych, a już trzy lata później zakupił dwa hektary ziemi przy ulicy Strzeleckiej, gdzie postanowił wybudować nową fabrykę.

- Zaczynałem od sprzedaży gwoździ, sierpów i kos, przez naprawianie pługów i radeł, by w końcu produkować lokomobile parowe - mówi Hipolit Cegielski. - Zawsze szedłem za potrzebami, patrzyłem w przyszłość.

Nie wiadomo, jak daleko widzi Hipolit? Czy patrzy w rok 1913, kiedy to na wystawie w Kijowie wyorywacz do buraków z poznańskiej fabryki otrzyma I nagrodę? A może sięga do 1922 roku, kiedy jego fabryka uruchamia produkcję wagonów towarowych? A może dostrzega rok 1926 i widzi mknący po torach pierwszy parowóz ze swojej fabryki?

Czy wie już, że od 1956 roku jego zakłady opuszczać będą silniki okrętowe, które przez wiele lat będą dumą PRL-u? A może widzi i XXI wiek, kiedy to jego legendarne już zakłady ograniczają produkcję i zwalniają pracowników?

Hipolit Cegielski widział więcej, bo nie zamykał się w jednej działalności. Zarządzając fabryką, prowadził jednocześnie pracę naukową i działalność społeczną. Czytał, pisał książki, szeroko patrzył na świat.

- Filozofia i ligwistyka to moje pasje - mówi Hipolit Cegielski. - Po maturze wyjechałem na studia do Berlina. Tam napisałem swoją pracę doktorską z filozofii. Początkowo praca naukowa pochłaniała mnie. Publikowałem jeden artykuł za drugim. W 1842 roku wydałem książkę "O słowie polskim i koniugacjach" , potem napisałem podręcznik do gramatyki języka greckiego "Naukę poezji".

Hipolit Cegielski wspomina Poznań XIX wieku i ludzi, których wtedy spotkał.

- Zależało nam na czymś więcej niż tylko własnym dobrobycie - przyznaje Cegielski. - Wiele zrozumiałem, gdy spotkałem Karola Marcinkowskiego. To od tego spotkania zaczęła się moja działalność społeczna.

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznańskie Towarzystwo Przemysłowe, Centralne Towarzystwo Gospodarcze to organizacje, w których był kimś więcej niż tylko prezesem, czy przewodniczącym. To dzięki jego staraniom zostały uruchomione kursy wieczorowe doskonalenia zawodowego, w szczególności w zakresie rysunku technicznego, rachunkowości i korespondencji.

Hipolit Cegielski musiał się spieszyć. Choć plany miał bujne i wizje szerokie, na ich realizację czasu od losu dostał zdecydowanie za mało. Odszedł mając zaledwie 55 lat. - Czego bym chciał dla dzisiejszego Poznania? Żeby bardziej od cwaniactwa liczyła się poznańska pracowitość, kreatywność, wizjonerstwo - rozmarzył się Hipolit Cegielski. - Żeby uczciwość nie była nazywana frajerstwem, a społecznicy - oszołomami.

Spółka Hipolit Cegielski Poznań jest spadkobierczynią zakładów Cegielskiego, które po II wojnie nosiły nawet imię Józefa Stalina. Na szczęście te czasy minęły. Podobnie jak wielkość samych zakładów, które obecnie walczą o pozostanie na rynku.

Silniki okrętowe były przez lata dumą Poznania. Dzisiaj jednak, z powodu kryzysu i olbrzymiej konkurencji, nie są jednak produkowane.