Czy wiesz, w jakiej kondycji jest Twój kręgosłup?

Statystyki są druzgocące. Trzy czwarte Polaków odczuwa dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa.
W istocie, jest to choroba cywilizacyjna, ale tak naprawdę problemy z kręgosłupem człowiek odczuwał od zarania dziejów, kiedy stanął na dwóch nogach... Oczywiście nieruchawy tryb życia dołożył swoje. Drugie tyle wszechobecny stres, o którym się nie mówi, ale odciska poważne piętno na kondycji kręgosłupa. Efekt jest taki, że praktycznie każdy na jakimś etapie życia ma problemy z dyskopatią. A im jesteśmy starsi, tym bardziej powszechna jest to dolegliwość.

Możemy jakoś sobie pomóc?
Recepta jest banalnie prosta. Po pierwsze: zmieńmy styl życia na zdrowy. A po drugie: postawmy na samokontrolę. Niestety, gro osób uświadamia sobie, że kręgosłup istnieje, i jak poważną rolę pełni w naszym życiu, kiedy ten... zaczyna boleć albo doszło do jego poważnego urazu. Niech każdy z nas zastanowi się, kiedy ostatni raz sprawdzał, w jakiej kondycji jest jego kręgosłup. Dzieci w szkole, częściej lub rzadziej, ale mają badaną postawę ciała. W wypadku wykrycia nieprawidłowości, kierowane są na gimnastykę korekcyjną. Ale badania profilaktyczne kończą się na etapie szkoły podstawowej albo gimnazjum. Potem, aż do śmierci nikt nam kręgosłupa nie skontroluje, jeśli o to sami nie zadbamy.

Taką kontrolę zaleca pani każdemu ?
Nikomu to nie zaszkodzi. Bezwzględnie jednak powinniśmy odwiedzić gabinet specjalisty, kiedy kręgosłup nas pobolewa. To nie musi być od razu gabinet lekarza neurologa. Możemy zacząć od dobrego fizjoterapeuty czy specjalisty od terapii manualnej. Na początku bóle kręgosłupa mają charakter czynnościowy, co znaczy, że zmiany chorobowe są odwracalne. Nie ma jeszcze uszkodzenia tkanki nerwowej, nie doszło do wypadnięcia dysku, nie ma też poważnych zmian zwyrodnieniowych. To jest jeszcze ten czas, kiedy można pacjenta uratować. Zapobiec, żeby w przyszłości nie pojawiły się zmiany organiczne, bo wtedy ból staje się przewlekły, a leczenie jest długotrwałe. Gabinet specjalisty powinniśmy odwiedzić również wtedy, kiedy w dzieciństwie mieliśmy zdiagnozowaną i nieskorygowaną do końca wadę postawy. To niemożliwe, żeby nagle wada się cofnęła. Najpewniej jest odwrotnie i... bez odpowiednio ustawionej profilaktyki, lada dzień możemy mieć kłopoty.

Na czym takie badanie kontrolne polega?
Specjalista bada siłę mięśniową, czucie powierzchniowe i głębokie, a także odruchy ścięgniste. Sprawdza, w jaki sposób pacjent chodzi, jak wykonuje poszczególne czynności. Powie co nam szkodzi i czego trzeba się wystrzegać. Często z pozoru banalne wskazówki pozwalają całkowicie pozbyć się bólu.
Co tak właściwie boli w kręgosłupie?
Często jest to tzw. ból korzonkowy. Mówiąc obrazowo i w wielkim skrócie: wypadnięty albo wysunięty dysk uciska na włókna korzeni nerwowych, które wychodzą z rdzenia kręgowego przez otwory międzykręgowe kręgosłupa. Tymi korzonkami nerwowymi biegną impulsy nerwowe ruchowe do mięśni i wracają czuciowe. Stąd stan zapalny korzenia nerwowego w odcinku lędźwiowym może powodować bóle promieniujące do uda, kolana, a nawet do małego palca stopy, zgodnie z unerwieniem danego korzonka. Najczęściej boli szyjny odcinek kręgosłupa i odcinek lędźwiowy. Wiele osób odczuwa także bóle miejscowe na przykład związane z nadmiernym napięciem mięśni przykręgosłupowych. Mogą to być bóle szyi, tyłogłowia.

A wtedy pacjent odruchowo łyka tabletkę...
I tu dotykamy bardzo ważnego problemu. Nie ma bezpiecznych leków przeciwbólowych. Wiele osob zażywa takie specyfiki w nadmiarze, nie zdając sobie sprawy jak wielką krzywdę wyrządza swojemu zdrowiu. Pamiętajmy, że jeśli coś nas boli, to tabletka zadziała tylko doraźnie. Zawsze szukajmy przyczyny bólu; ta zasada tyczy się zresztą całego organizmu.

Wspomniała pani o stresie. W jakim znaczeniu jest niebezpieczny dla kręgosłupa?
Stres bardzo często bywa punktem wyjścia zmian. I wywołuje całą lawinę niekorzystnych zdarzeń dla kręgosłupa. Przyjrzyjmy się z boku osobie, która ,,przeżywa" jakiś horror emitowany w telewizji. Jeśli film jest naprawdę dobry, towarzyszą mu silne emocje, a ciało automatycznie przygotowuje się do reakcji - obrony, jakby to było naprawdę. Napinają się mięśnie obręczy barkowej, kręgosłupa szyjnego. Nie inaczej dzieje się w prawdziwym życiu. Jeśli to napięcie towarzyszy nam non stop - bo są stres, kłopoty w pracy, przepracowanie, problemy osobiste - możemy wyrządzić sobie spore szkody w szyjnym odcinku kręgosłupa. Początkowo pojawiają się okresowe bóle w obrębie szyi, potem mogą one promieniować do barku. Ból może umiejscowić się również w tyłogłowiu. Jeśli w porę nie zaczniemy przeciwdziałać, pojawiają się zmiany związane z dyskopatią szyjną i zmiany zwyrodnieniowe.
Na czym polega leczenie bólu kręgosłupa?
Wszystko zależy od tego, w jakiej kondycji znajduje się pacjent. Rzeczą nadrzędną dla lekarza jest jednak poznać przyczynę bólu, by wybrać jak najlepszą drogę postępowania, w celu zminimalizowania ryzyka pojawienia się kolejnych dolegliwości. Jeżeli zespół bólowy jest bardzo nasilony, stosuje się farmakoterapię. Najczęściej są to leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozluźniające mięśnie. Jeśli jest uzasadnienie - czasem w leczeniu bólu kręgosłupa stosuje się również antydepresanty. W bardzo silnych bólach sięgamy po sterydy i silniejsze leki, takie jak w leczeniu bólów nowotworowych. Potrzebne jest także leczenie spoczynkowe, czyli leżenie, niepodejmowanie wysiłku, np. niepodnoszenie żadnych ciężarów w okresie leczenia, a z tym niestety wiąże się kolejny problem...

To znaczy?
Coraz trudniej jest nam, lekarzom przekonać pacjenta, żeby zdecydował się pójść na zwolnienie lekarskie. Tymczasem w przypadkach wypadniętego dysku konieczne jest leżenie w odpowiedniej pozycji i wykonywanie wskazanych przez lekarza ćwiczeń. Jeśli pacjent nie podda się takiemu reżimowi, to pewnie i tak jego stan się poprawi, kilka razy uda się w przyszłości także opanować zespół bólowy, ale za którymś kolejnym razem trzeba będzie operować. Właściwego sposobu leczenia często po prostu nie da się pogodzić z pracą zawodową.

Które z dyscyplin sportowych są przyjazne dla kręgosłupa?
Jest ich wiele. Polecane są pływanie, jazda na rowerze, bieganie, nordic walking, joga i pilates. Ale to może być nawet zwykły spacer, który odpręża i relaksuje. Ważne, żeby aktywność fizyczna na stałe zagościła w naszym życiu.

A ćwiczenia na sali gimnastycznej? Albo na siłowni?
Tu mogą istnieć przeciwwskazania, jeśli kręgosłup nas pobolewa. Niektóre ćwiczenia, które były kiedyś polecane choćby w szkołach na lekcjach w-fu, jako ogólnorozwojowe, mogą nasilać dolegliwości bólowe i zmiany patologiczne. Należą do nich np. skłony w przód i tzw. pełne brzuszki. Dlatego warto być ostrożnym i skonsultować zakres ćwiczeń z fizjoterapeutą albo trenerem na siłowni.
Jaką rolę pełni w profilaktyce kręgosłupa odpowiednia dieta?
Ważna jest przede wszystkim w kontekście nadwagi. Dla kręgosłupa najgorsza jest nadwaga brzuszna. Na jej skutek osłabione zostają mięśnie brzucha i mięśnie przykręgosłupowe muszą przejąć na siebie cały ciężar utrzymania kręgosłupa we właściwej pozycji.

Bądź moralny dla kręgosłupa

1. Rozejrzyj się dokoła siebie i sprawdź, jak możesz odciążyć kręgosłup podczas wykonywania codziennych czynności. Może blat w kuchni albo stół, przy którym przygotowujesz codzienne posiłki, da się podnieść wyżej? Jeśli robisz drobne przepierki w wannie, może istnieje możliwość zamontowania na jej krawędziach małej miednicy? Wtedy byłoby Ci dużo wygodniej.

2. Jeśli jeździsz samochodem, przyjrzyj się, jak ustawiony jest Twój kręgosłup, czy nie wygina się do tyłu, w pałąk. Ustaw tak siedzenie, abyś nie musiał(a) pochylać głowy. Lędźwiowy odcinek kręgosłupa zabezpiecz małym wałkiem z ręcznika podłożonym pod plecy.

3. Dużo pracujesz przy komputerze? Sprawdź, czy monitor lub klawiatura Twojego komputera nie znajdują się za wysoko, albo za nisko. Sprawdź również prawidłowe ustawienie fotela przy biurku.

4. Kiedy podnosisz coś ciężkiego, ugnij kolana, zabezpiecz kręgosłup w wyproście (pozycja sztangisty) i dopiero wtedy podnoś. Zastanów się, czy naprawdę musisz wszystko dźwigać. Może mała podstawka na kółkach załatwiłaby sprawę? Nie pociągaj ciężkich przedmiotów, tylko je pchaj.
5. Kiedy jesteś zmęczony, zrezygnuj z siedzenia w wygodnym fotelu, tylko połóż się na brzuchu; taka pozycja przywróci prawidłowe ustawienie kręgosłupa.

6. Jeśli pracujesz w pozycji siedzącej, raz na jakiś czas rób sobie krótkie przerwy. Rozciągnij plecy, wstań, przejdź się, popatrz za okno. Jeśli masz możliwość, możesz wykonać dwa proste ćwiczenia: 1. Przenieś ręce za głowę tak, by dotknąć łopatek, wytrzymaj w tej pozycji kilka sekund, po czym się rozluźnij; 2. Wykonaj barkami kilka okrążeń w przód i w tył, następnie ściągnij je ku tyłowi na 10-20 sekund.

Tu możesz się zbadać
Od 13 do 17 kwietnia mieszkańcy Śląska będą mogli skorzystać z bezpłatnych konsultacji ze specjalistami z dziedziny neurologii oraz poddać się diagnostyce w kierunku schorzeń kręgosłupa.

Wszystko w ramach ruszającej właśnie regionalnej akcji edukacyjnej "Tydzień Zdrowych Pleców", której organizatorem jest katowicka klinika Neuro-Care. Celem akcji profilaktycznej jest edukacja pacjenta oraz wczesna diagnostyka schorzeń pleców. W ramach akcji pacjenci będą mogli przejść badania neurologiczne, m.in. badanie siły mięśniowej, czucia powierzchniowego i głębokiego, czy odruchów ścięgnistych oraz omówić z lekarzem wyniki, a w razie konieczności rozszerzyć diagnostykę o badania ukierunkowane. Specjaliści doradzą także, jak prawidłowo dbać o swoje plecy i zapobiegać bólom. Na wizytę trzeba się wcześniej umówić pod nr tel. 32/353-93-59 lub 500-278-847.

10 WSKAZÓWEK DLA UŻYTKOWNIKÓW LAPTOPÓW
1. Wybieraj duży ekran Należy korzystać z laptopa z jak największym ekranem, dostosowanym do własnych potrzeb, aby uniknąć sytuacji, w której wysilamy wzrok, aby odczytać tekst na monitorze. W przypadku mniejszych monitorów należy powiększyć rozmiar czcionki, co pozwoli nam uniknąć konieczności pochylania się nad komputerem w celu odczytania treści.
2. Umieść ekran na poziomie oczu Należy ustawić wysokość i kąt ekranu laptopa tak, aby odczytać tekst na monitorze bez zginania lub obracania szyi. Zwykle wystarczy umieszczenie laptopa kilka centymetrów powyżej blatu biurka - przydatna będzie specjalna podstawka lub po prostu gruba książka.

3. Nie garb się Pomimo nazwy "laptop" ("urządzenie trzymane na kolanach podczas użytkowania") nie powinno się trzymać go w pozycji wymuszającej pochylanie się i garbienie. Jeśli zmuszeni jesteśmy trzymać laptopa na kolanach (np. w pociągu), to powinniśmy podnieść go wyżej - kładąc na torbie, teczce, poduszce itp.

4. Używaj oddzielnej klawiatury W przypadku długiej pracy przy laptopie, należy korzystać z zewnętrznej, pełnowymiarowej klawiatury. Klawiatura powinna być umieszczona na wysokości, która podczas pisania pozwala utrzymać barki i ramiona w wygodnej pozycji, z łokciami zgiętymi pod kątem 90°. Najlepiej umieścić klawiaturę na podkładce wysuwanej spod blatu biurka.

5. Używaj oddzielnej myszy W trosce o nadgarstki należy używać oddzielnej myszy (zamiast pada wbudowanego
w klawiaturę laptopa). Mysz należy trzymać blisko ciała (w takim miejscu, aby ramię było opuszczone pionowo w dół, kąt w łokciu wynosił ok. 90-100 stopni, nie przed tułowiem, ale przed ramieniem), a nadgarstki płasko na blacie.

6. Odchyl się lekko Jeśli nie ma możliwości zastosowania oddzielnej klawiatury i myszy, alternatywą jest wykorzystanie krzesła z odchylanym oparciem. Odchylając się lekko do tyłu, możemy siedzieć w sposób, który odciąży napięcie mięśni szyjnych.

7. W razie potrzeby używaj podnóżka Jeśli prawidłowa postawa podczas pracy z laptopem przy biurku wymaga podniesienia siedziska krzesła, należy upewnić się, czy nogi są ustawione pod odpowiednim kątem. Siedząc na krześle, nasze kolana powinny znajdować się mniej więcej na poziomie bioder, a kąt w stawie kolanowym powinien wynosić minimum 90 stopni. Osobom niskiego lub średniego wzrostu przyda się podnóżek.
8. Dobierz odpowiednie krzesło Krzesło jest sprawą najważniejszą. Zasadniczo, każdy fotel biurowy, który jest w pełni regulowany i posiada podparcie części lędźwiowej, będzie odpowiedni, ale trzeba poprawnie go ustawić.

9. Rób sobie przerwy Podczas pracy przy komputerze należy co pół godziny robić krótkie przerwy, odrywając wzrok od ekranu i pozwalając mu odpocząć. Wystarczy przez dłuższą chwilę patrzeć na wybrany obiekt w dali. Dodatkowo należy wykonać kilka prostych i krótkich ćwiczeń rozciągających szyję, barki, ramiona i nogi. Co godzinę lub dwie zróbmy krótki spacer po pokoju/biurze, który umożliwi rozciągnięcie spiętych mięśni i poprawi przepływ krwi.

10. Nie noś torby na jednym ramieniu Przewód zasilający, zapasowy akumulator i inne akcesoria w torbie na laptopa mogą dużo ważyć. Jeśli nosimy laptopa codziennie z pracy do domu, najwygodniej jest zaopatrzyć się w duplikaty kabli zasilających oraz innych ciężkich elementów. Jeśli korzystamy z torby (najlepszy jest plecak!), najlepiej przewiesić ją po skosie przez klatkę piersiową.

Tych objawów nie wolno lekceważyć
Ból w obrębie pleców to nie jedyny sygnał, jaki wysyła nam przeciążony kręgosłup. O tym, że dzieje się z nim coś złego, mogą też świadczyć:
bóle głowy - bardzo często są związane z odcinkiem szyjnym kręgosłupa, z zaburzeniem ukrwienia z powodu nieprawidłowej pozycji i przeciążeniem mięśni;
wzdęcia, zaparcia, bóle imitujące zapalenie wyrostka - mogą być skutkiem problemów z kręgosłupem lędźwiowym, a dolegliwości pojawiają się, gdy uciska on na nerwy oplatające układ pokarmowy;
bolesne miesiączkowanie - bóle mogą mieć bezpośredni związek z miednicą, a dokładniej - z ustawieniem ostatnich segmentów lędźwiowych kręgosłupa i ze stawem krzyżowo-biodrowym;
problemy z oddychaniem, pseudozawałowe bóle serca - dotyczą odcinka piersiowego kręgosłupa i są skutkiem długotrwałego unieruchomienia w nachylonej pozycji, co może mieć decydujące znaczenie dla podrażnienia nerwów, np. serca, i mniejszej ruchomości klatki piersiowej;
drętwienie ręki, bóle promieniujące od barku albo łokcia w dół, osłabienie czucia, problemy z chwytaniem drobnych przedmiotów - mogą świadczyć o przeciążeniach w odcinku szyjnym kręgosłupa;
bóle pod kolanem, w łydce czy stopie - mogą sygnalizować problemy z odcinkiem lędźwiowym kręgosłupa.

*Czy krematorium bezcześciło zwłoki? W Zabrzu wrze. Ludzie chcą wyjaśnień
*Strzelanina w Kuźni Raciborskiej. Nie żyje rodzina policjant, policjantka i ich dziecko
*Zielony jęczmień na odchudzanie? Rewelacyjna dieta na wiosnę, która działa
*Wybory prezydenckie 2015: Oto kandydaci na prezydenta RP
*Śląsk Plus - pierwsza rejestracja za darmo. Zobacz nowy interaktywny tygodnik o Śląsku