Karwat: Bobrek stał się metaforą naszych nieszczęść, pokonując nawet Lipiny

Karmimy się stereotypami, bo brzydota jest bardziej fotogeniczna? Nieraz tak właśnie jest, choć akurat w tych dzielnicach rzeczywiście skumulowały się skutki wymierania tradycyjnych przemysłów, do których dołożyły się zagrożenia ekologiczne i cywilizacyjne. I nie zmienia rozmiarów klęski fakt, że owe wyburzone domy były marnej jakości, także estetycznej.

Jak wiadomo, nieszczęścia chodzą parami, a w przypadku Karbia i Bobrka, które kiedyś stanowiły jedną gminę przeciętą tylko linią kolejową, można powiedzieć, że wręcz stadami. Oto bowiem latem w Bobrku spłonęły dach i wieżyczka drewnianego kościółka, będącego nieczynną już filią miechowickiej parafii ewangelicko-augsburskiej, która zresztą ma też inne problemy, bo jej główna siedziba - wybudowana za pieniądze słynnej diakonisy Ewy Tiele-Winckler - też ledwie stoi i teraz trzeba się szarpać z Kompanią Węglową o odszkodowania. Mimo że spalony kościół nie był jakimś wybitnym dziełem sztuki, a jego metryka sięgała ledwie lat 30. ubiegłego wieku, to przecież strata jest dotkliwa. Można jej było uniknąć, bo wcześniej pojawił się pomysł rozebrania tej opuszczonej budowli i przeniesienia jej do Górnośląskiego Parku Etnograficznego w Chorzowie. Ale poskąpiono pieniędzy publicznych....

I oto kolejna strata. Właśnie zniknął, stojący pod osłoną starych drzew, "zameczek" - tak kiedyś nazywano dawną siedzibę dyrekcji tutejszej huty. Ten obiekt też nie był wpisany do rejestru zabytków. Chyba dlatego, że był w prze-szłości koszmarnie przebudowywany i oszpecany.

Zaręczam jednak, że na nielicznych archiwalnych zdjęciach sprzed stu lat ta rozłożysta rezydencja pięknie się prezentuje. W ostatnich latach mieściły się tu biura różnych firm, ale teren był raczej opustoszały, bo gospodarza jakoś nie było widać. No, i stało się. Górnicy, z naprzeciwka wychodzący z bramy ostatniej bytomskiej kopalni, trafiają na pustkę okaleczonego parku.

Ten widok nastroju im na pewno nie poprawi. Wiemy przecież, że Bobrek-Centrum to jedno z najsłabszych ogniw górniczego koncernu...

Kilkaset metrów obok niespodzianka. Na poprzemysło-wych zgliszczach rośnie jak na drożdżach fabryka wełny mineralnej, która już za parę miesięcy da pracę dwustu osobom, wykorzystując przy tym produkty uboczne nieodległej koksowni i zasoby pobliskich kamieniołomów.
Pojawiają się też niezłe pomysły w adaptowaniu terenów przylegających do by-tomskiego odcinka autostrady A1 i nieodległych arterii, wyprowadzających w stronę Tarnowskich Gór. Niechby te wszystkie inwestycje okazały się udane i wlały nam w serca choćby odrobinę optymizmu.

Wiem, to niewiele w porównaniu ze stratami, jakie poniosło nie tylko to miasto. Substancja mieszkaniowa Bytomia kurczy się, nawet jeśli dostrzeżemy, że w centrum odrestaurowano kilka kamienic, a w paru innych trwają prace.

Ale niepokoi, że niektóre z nich jakoś nie mogą pozyskać nowych lokatorów, skoro ciągle przysłaniają je oferty wynajmu czy sprzedaży. Czynsze zbyt wysokie?

W miastach, które przed wojną leżały po niemieckiej stronie granicy, trudniej niż w Katowicach czy Chorzowie rozwiązywać poplątane stosunki własnościowe, które blokują ewentualnych inwestorów. Inna rzecz, że samorządy nie garną się do przekształcania mienia państwowego. A reguły nie ma. Prywatni właściciele też potrafią przeciągać linę tak długo, aż w końcu zerwać może ją już tylko buldożer. Raz stoi za tym pazerność kamieniczników, liczących na nadmierne zyski ze sprzedaży "oczyszczonych" działek. W innych przypadkach decyduje brak kapitału, pomysłu, inicjatywy. I na nic się zdają protesty. Tak było w Katowicach z ogromną kamienicą stojącą naprzeciwko dawnego kina "Zorza". Nie inaczej w Bytomiu - przy ulicy Chorzowskiej, za wiaduktem, tuż przy dawnych rogatkach miasta. Czy podobny los spotka - na przykład - stary katowicki dworzec?

Krzysztof Karwat,
publicysta

*Najpiękniej oświetlone miasto na święta. Które? ZOBACZ TUTAJ
*Niesamowite zdjęcia nocne Katowic. Tomasz Kozioł pokazał Katowice, jakich nie widzieliście [ZDJĘCIA]
*Morderstwo w Katowicach na Tysiąclecia: Marta wołała o pomoc. Przed kim uciekał Dawid?
* Szalony kierowca toyoty yaris z Będzina zajeżdża drogę i strzela! [FILM Z KAMERKI, ZDJĘCIA]
*Śląsk Plus - pierwsza rejestracja za darmo. Zobacz nowy interaktywny tygodnik o Śląsku