Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Matura 2015. Próbna z języka polskiego. Rozwiąż nasz test!

KS, AB
W maju 2015 roku, maturzyści napiszą maturę z języka polskiego po nowemu. By ułatwić Wam przygotowanie do matury 2015, CKE przygotowała próbne egzaminy. 15 grudnia 2014 roku maturzyści przystąpią do próbnej matury z języka polskiego. Rozwiąż przykładowe zadania i sprawdź, czy matura 2015 z języka polskiego będzie trudna!

Matura 2015 - próbna z języka polskiego. Przeczytaj tekst do zadań od 1 do 7

KONIEC PSEUDOTRADYCJI
Adam Hanuszkiewicz pokazał w Teatrze Małym dzieło pt. Dziadów część III. To samo, co je nasz współrodak Adam Mickiewicz napisał, a jakby i dużo więcej.

Może tylko z początku, po pierwszym występie chóru z bukietem przyśpiewek, aktorzy w celi cokolwiek stracili orientację, gdzie są i jak mają przedstawiać gołe słowo. Ale zaraz Krzysztof Kolberger ma piękną solówkę z towarzyszeniem chóru więźniów i dalej już bardzo dobrze recytuje wiersze pod akompaniament zapudłowanych. Ci ostatni, niby pilnowani, mają przez cały czas przedstawienia dużą aktywność, a pod koniec z nieprzypadkowym nachalstwem wkręcają się na przyjęcie u senatora.

Bardzo dobrym chwytem jest powieszenie Kolbergera. Następnie podciągnięcie go na szelkach pod sam sufit w scenie egzorcyzmów przez przebraną na czarno obsługę. Dopiero ten ciekawy element na długo ożywia salę, która roztrząsała, czy rozhuśtany wysoko artysta przyłoży głową w kandelabr i czy kandelabr to wytrzyma. Te nadzwyczaj ciekawe dociekania
nad zagadką bytu, znaczy się, czy kandelabr to nasza prawdziwa rzeczywistość, czy artystyczna atrapa, wniosły ożywcze tchnienie i napięcie. Wcale przez to nie chcę powiedzieć, że tchnienie to nie jednoczyło nas integracyjnie w poprzednich i następnych kawałkach.

DIAGNOZNA PRZEDMATURALNA - JĘZYK POLSKI - ROZWIĄŻ TEST

Bardzo się także podobało posunięcie, jakim była jednoczesna emisja Widzenia księdza Piotra oraz Snu senatora, czyli tak zwane zagłuszanie. Sam chwyt jest nienowy, ale dobrze dobrany, gdyż łączy niedaleką tradycję z duchem postępu – tu się dobrze pamięta, co wieszcz mówi w znanym porzekadle o Arce Przymierza. Jak się weźmie z tego przykład, będzie można dać widzowi zupełny przegląd myśli romantycznej i za jednym zamachem odegrać na tej samej scenie Kordiana, Nieboską i Noc listopadową.

W całym przedstawieniu, o czym zresztą już wspominałem, bardzo pięknie ustawiona jest cała strona muzyczna. Melodie są przyjemne, niejednemu wpadną w ucho i znajdą odzew na mieście. Już następnego wieczoru natknąłem się na takich, co szli do SPATiF-u z arią Regestratora …Ale tu znajdziemy parę dam na ustach.

Można by jeszcze dużo pisać, ale najlepiej samemu się wybrać. Na zakończenie jeden ciekawy chwyt, który jest bliżej początku. Kolberger namalował pędzlem na ścianie jakiś napis, który o ile na świeżo niewidoczny, to pod koniec dawał się przeczytać. Przez całe przedstawienie zagadka dawała widzom napięcie. Litery wyskakiwały, jak chciały, lewa strona myślała, że to jakieś hasła, a prawa, że może słowa podziękowania. Nie powiem, co się w końcu pokazało, bo po co zdradzać zakończenie.

Na koniec muszę dorzucić, że na naszych oczach mamy koniec pseudotradycji. Nie taka to znowu ponura tragedia, jak się niektórym wydawało.
Na podstawie: Janusz Głowacki, Jak być kochanym, Warszawa 2005.

ZADANIE 1.
W jakim wierszu zamieszczono definicję członu pseudo-?
1. Pierwszy człon wyrazów złożonych, wyrażający podobieństwo do tego, co jest określane drugą częścią złożenia.
2. Pierwszy człon wyrazów złożonych będących nazwami i określeniami osób, rzeczy lub zjawisk, które nie są tym, co udają lub naśladują.

ZADANIE 2.
a) Kogo w przedstawieniu grał Krzysztof Kolberger?
A. Konrada
B. Senatora
C. Mickiewicza
D. Księdza Piotra
b) Uzasadnij wybór, odwołując się do treści recenzji i Dziadów części III Adama Mickiewicza.

ZADANIE 3.
Jaką treść – w kontekście Dziadów części III Adama Mickiewicza – powinien mieć napis, o którym autor recenzji pisze w przedostatnim akapicie?
A. Śmierć carowi. Śmierć!
B. Razem młodzi przyjaciele!
C. Nowosilcow to sługa piekieł.
D. Umarł Gustaw, narodził się Konrad.

ZADANIE 4.
a) Wypisz z akapitu 2. trzy przykłady wyrazów/wyrażeń środowiskowych lub wyrazów/wyrażeń potocznych i zamień je na wyrazy/wyrażenia neutralne.

b) Wyjaśnij, czemu służy nagromadzenie wyrazów i wyrażeń środowiskowych oraz potocznych w tekście.

ZADANIE 5.
Wskaż zdanie zawierające formę językową świadczącą o tym, że autor recenzji pozornie utożsamia się z widzami obecnymi na spektaklu.
A. Wcale przez to nie chcę powiedzieć, że tchnienie to nie jednoczyło nas integracyjnie w poprzednich i następnych kawałkach.
B. Bardzo się także podobało posunięcie, jakim była jednoczesna emisja Widzenia księdza Piotra oraz Snu senatora, czyli tak zwane zagłuszanie.
C. W całym przedstawieniu, o czym zresztą już wspominałem, bardzo pięknie ustawiona jest cała strona muzyczna.
D. Można by jeszcze dużo pisać, ale najlepiej samemu się wybrać.

ZADANIE 6.
Sformułuj główną tezę recenzji.

ZADANIE 7.
Podaj dwie cechy gatunkowe tekstu Koniec pseudotradycji, które pozwalają stwierdzić, że jest on recenzją. Każdą cechę zilustruj przykładem z tekstu.

Cecha gatunkowa Przykład z tekstu
1. 1.
2. 2.

MATURA 2015 PO NOWEMU. SPRAWDŹ ZMIANY

Matura 2015 - próbna z języka polskiego. Przeczytaj tekst do zadań od 8 do 14

Jan Miodek, NAJKI Z SAMOTRAKI
Kiedy rok temu zabierałem się do recenzowania słownika gwary studentów Uniwersytetu Gdańskiego, moją uwagę zwróciło już pierwsze zdanie: „Stary, przyjdź dziś do mnie wieczorem, rzucimy pena na kompa, potem impra, a potem pomyślimy o jakimś afterku...”.

W tym jednym zdaniu kumulują się wszystkie cechy polszczyzny najmłodszych pokoleń.
Ale po kolei.

Można powiedzieć, że zaczęło się przed laty od Owsiakowego „siema”. I dziś to już nie jest tylko pen i komp. Nawet SMS, skądinąd wersja skrócona całego wyrażenia, ma już dziś swoją skróconą wersję: „es”. Krótkie „cześć” ma jeszcze krótszy wariant w postaci „cze”. A mój Wrocław jest nie tylko Wrockiem, ale też jedynie „Wro”. Jest „do zo”, „nara” (a nawet „narazka”!) i „spoko”.

Owe skróty często abstrahują od granic morfologicznych wyrazów. „Dziękuję” to jest oczywiście „dzięki”, ale też w wersji zanglizowanej „dzienks”, albo „spoks” zamiast „spokojnie”. „Piwo”, czyli „browar”, to jest „bro”, ale też „bronks”. W tych skrótach mamy zabieg słowotwórczy anglizujący brzmienia.

MATURA 2015 - JĘZYK POLSKI - ROZWIĄŻ PRZYKŁADOWY ARKUSZ

Młodzi mówią dziś „sory”, ale urobili już od tego swojskie derywaty, bo mówi się także „sorka”, „sorki”, jest też jednak i „sorewicz”.

Możemy więc powiedzieć, że język młodych to język pełen skrótów, ucięć, skrzy się humorem, a w jego tle jest angielszczyzna. W tej sprawie napływa do mnie korespondencja i jest ona zdecydowanie kasandrycznorejtanowsko-piotrowoskargowa: co to będzie, jeszcze trochę i polszczyzna zaniknie, będziemy żyć w świecie marketów, leasingów, monitoringów i shopów.

Rozumiejąc te lęki, uspokajam rodaków, mówię im o języku praindoeuropejskim – języku matce nas wszystkich, o tym, że historia polskiego języka jest historią nieustannie napływających do niego z różnych języków słów i że polszczyzna zawsze z tymi złożami leksykalnymi sobie radziła w nieustających procesach adaptacji i przyswajania sobie tych słów.

Faktem jest, że angielszczyzna jest dziś w polszczyźnie dominująca. Anglizuje się wszystko, co się da i gdzie się da. A już w kategoriach wypadnięcia z kodu kulturowego traktuję takie odkształcenia językowe, jak walka „Dejwida” z Goliatem czy – co działa na mnie zupełnie wysypkowo – „akłaparki”.
Na podstawie: Jan Miodek, Najki z Samotraki, „Gazeta. Opole” 2012, nr 76.

ZADANIE 8.
Przepisz zdanie, w którym Jan Miodek zawarł główną tezę swojej wypowiedzi.

ZADANIE 9.
Znajdź w tekście i wpisz do odpowiednich rubryk tabeli po 3 przykłady skrótów z języka współczesnej młodzieży.
Rodzaje skrótów:[/b]
1.Skróty wyrazów i wyrażeń polskich zachowujące polskie brzmienie
2.Skróty wyrazów i wyrażeń polskich mające zanglizowane brzmienie
Przykłady z tekstu:

  1. 2.

ZADANIE 10.
„Swojskim derywatem” utworzonym od wyrazu obcego, analogicznym do przykładów podanych przez Jana Miodka, jest wyraz:
A. bronks.
B. afterek.
C. dzienks.
D. monitoring.

ZADANIE 11.
a) Poprawna wymowa wyrazu aquapark w języku polskim to
A. „akłapark”.
B. „agłapark”.
C. „akfapark”.
D. „akwapark”.
b) Co, zdaniem prof. Miodka, jest przyczyną błędu popełnianego przez młodych Polaków w wymowie wyrazu aquapark?

ZADANIE 12.
Do każdego z przykładów użycia czasownika dobierz sytuację, w której ten czasownik został użyty. Odpowiedzi wpisz do tabelki.
1) „zabierałem się do recenzowania”
2) „kumulują się wszystkie cechy polszczyzny”
3) „urobili już od tego swojskie derywaty”

a) gdy mowa o wszystkich ludziach
b) gdy mowa o młodzieży
c) gdy prof. Miodek mówi o sobie
d) gdy mowa o przedmiocie wykładu

1)
2)
3)

ZADANIE 13.
a) Od jakich wyrazów podstawowych utworzony został przymiotnik kasandrycznorejtanowsko-piotrowoskargowa?
b) Co znaczy ten przymiotnik w tekście Jana Miodka?
c) Jaki efekt wywołuje jego użycie w tekście Jana Miodka?

ZADANIE 14.
Jaka jest opinia autora artykułu o procesie anglizowania współczesnej polszczyzny?
Zakreśl właściwe odpowiedzi w zacienionych częściach tabeli.

SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

Zobacz również:

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gloswielkopolski.pl Głos Wielkopolski