Niedźwiedź w kremie czyli "Miś" w sądzie

Ten kultowy już dialog z równie kultowego filmu "Miś" w Poznaniu rozgrywa się na sali sądowej. Po jednej stronie jest prokurator i sędzia, a po drugiej para oskarżonych o złamanie Konwencji Waszyngtońskiej (CITES) i przepisów unijnych chroniących gatunki zagrożone wyginięciem.

Ten zagrożony wyginięciem gatunek to anonimowy niedźwiedź żyjący na... etykiecie "Kremu Syberyjskiego". Pod koniec 2007 r. Dmytro Razumov prowadzący razem z Beatą Baraniewską sklep medyczno-ortopedyczny w centrum Poznania sprowadził na próbę z Kijowa 44 tubki tego kremu. Na etykiecie obrazku niedźwiedzia wprawdzie nie było, ale już tłuszcz z niego razem z borsuczym był wymieniony jako główne składniki. Tyle że był to skład, który miał działać na zasadzie efektu placebo: podobne właściwości rozgrzewające jak tłuszcz z misia czy borsuka posiada bowiem tłuszcz gęsi i żółć wołowa - prawdziwe składniki "Kremu Syberyjskiego".

Krem z niedźwiedzim sadłem w składzie przekroczył jednak legalnie polską granicę. Żadnych zastrzeżeń nie mieli do niego także celnicy w Poznaniu, gdzie przechodził ponowną kontrolę. Legalnie został więc wystawiony na półki w sklepie i na Allegro. Nie cieszył się jednak zbyt dużym zainteresowaniem: sprzedano zaledwie 24 tubki w cenie 20 złotych za sztukę. Reszta, która zdążyła się już przeterminować, miała trafić na śmietnik. Wcześniej jednak do sklepu wkroczyli policjanci i zabezpieczyli "podejrzany" towar. Z kolei Dmytro Razumov i Beata Baraniewska usłyszeli zarzuty sprowadzenia i sprzedaży bez wymaganego zezwolenia ministra "okazów" chronionych konwencją i ustawą.

- Nikt nie przywiózł do Polski samego niedźwiedzia ani jego rozpoznawalnych części. W grę mógł wchodzić jedynie produkt pochodny, jednak ten krem faktycznie nie zawierał niedźwiedziego tłuszczu - twierdzi mecenas Piotr Ostafi. - Nie można również mówić o umyślnym złamaniu prawa, skoro cała procedura nabycia tego kremu, przewiezienia go do kraju i oferowania do sprzedaży, była legalna.

Jedyne, co można zarzucić, to niedopełnienie wszystkich formalności koniecznych do wprowadzenia "niedźwiedziego" produktu na rynek, czyli brak zezwolenia ministra środowiska. Tutaj jednak pojawia się kolejny paradoks: czy potrzebne jest zezwolenia na sprzedaż kremu z gęsi? Prokuratura, mimo iż dysponowała prawdziwym, bo podanym przez producenta składem kremu, zdecydowała się oskarżyć handlowców, a sąd najwyraźniej za wszelką cenę chce udowodnić im winę, skoro powołał do tej sprawy już kolejnego biegłego.

- Na sali sądowej czujemy się tak, jakbyśmy tego niedźwiedzia zabili i wepchnęli go do tej tubki - mówi Beata Baraniewska. - To, że żadnego niedźwiedzia nigdy nie było, nie ma znaczenia.
- To jest przykład tego, jak w Polsce wydaje się podatki - mówi Dmytro Razumov. - Nie wiem, ile już kosztowała ta sprawa, ale wiem, ile kosztował ten krem. 1 euro za tubkę.
Gra nie warta misia? Jeszcze w styczniu kolejna rozprawa.

Co to Konwencja Waszyngtońska?

Celem przyjętej w 1973 r. Konwencji Waszyngtońskiej zwanej też CETIS jest ochrona dziko występujących gatunków zagrożonych wyginięciem.
Konwencja kontroluje i ogranicza międzynarodowy handel tymi zwierzętami i roślinami, rozpoznawalnymi ich częściami i produktami pochodnymi. Polska ratyfikowała ją w 1989 r.