Większość spółek województwa wielkopolskiego przynosi straty

Niektóre spółki województwa odnotowały w 2013 r. straty liczone w milionach, inne w setkach tysięcy złotych. Choć władze tłumaczą, że spółki nie powstały dla zysku, to jednak nieliczne z nich potrafią go wypracować. Albo przynajmniej - poprawiać sytuację.

Brakuje kasy w transporcie

1,7 mln zł na minusie i spadek przychodów o blisko 15 proc. - tak zakończyło 2013 r. lotnisko Ławica (województwo ma tu 24 proc. udziałów), które w 2012 r. miało blisko 2 mln zł zysku.

- Wiąże się to z mniejszym ruchem pasażerskim, w porównaniu do 2012 r., kiedy mieliśmy ok. 1,6 mln podróżnych - mówi Hanna Surma, rzecznik Ławicy. - Na rekordową liczbę pasażerów w 2012 r. złożył się wzmożony ruch w czasie Euro oraz kilkumiesięczne operowanie przewoźnika OLT Express.

Rzecznik dodaje, że w 2013 r. linie lotnicze rezygnowały z oferowanych kierunków, a przez upadki biur podróży, zmalało zainteresowanie wakacyjnymi lotami. Zakończyła się też rozbudowa lotniska. Inwestycja, która zdaniem niektórych była przesadzona. - Poznań nie jest tak atrakcyjny, a Ławica nie należy do głównych portów wylotowych - uważa Waldemar Witkowski z klubu SLD. - Po Euro 2012 nowy terminal świeci pustkami.

Jak to zmienić? Hanna Surma wskazuje, że port stopniowo zwiększa liczbę kierunków lotniczych i wakacyjny ruch czarterowy. Liczy też na wpływy z działalności komercyjnej. Ale przyznaje, że nadal rozlicza inwestycje.

Ławica nie jest jedyną stratną spółką w branży transportu. Spory minus odnotowała też kolej. Przewozy Regionalne zakończyły rok, tracąc 54 mln zł. To jednak łączne dane ze wszystkich województw, które przejęły państwową firmę wraz z jej kłopotami. Ale druga spółka - Koleje Wielkopolski - też nie ma się najlepiej. Jej strata to 851 tys. zł. Tyle że rok wcześniej wynosiła 3 mln zł. - Samorząd zainwestował w Koleje dużo pieniędzy - mówi Zbigniew Czerwiński, radny PiS. - W 2013 r. spółka jeszcze się organizowała, np. przejmując pociągi Elf. Oczekuję więc, że teraz zacznie się bilansować.

Bilansu nie widać za to w Szpitalach Wielkopolski. O ile w 2012 r. miały 747 tys. zł na minusie, o tyle ubiegły rok zakończyły stratą 975,7 tys. zł.

- Spółka miała przygotować budowę szpitala dziecięcego, a także zarabiać na organizowaniu zakupów grupowych dla szpitali samorządu - mówi Zbigniew Czerwiński z PiS. - Obie rzeczy niezbyt jej wychodzą. A teraz, w ramach konkursu ministerstwa, pojawił się doradca, który przygotuje projekt budowy. Czyli to, co robiła już spółka.

Inaczej tę sprawę widzą jednak jej władze. - Spółkę powołano do realizacji zadań publicznych, a nie komercyjnych - mówi Jakub Jędrzejewski, prezes Szpitali Wielkopolski. - Tak naprawdę, można ją traktować jak jednostkę samorządu, która na siebie nie zarabia, ale tworzy koszty. Obecnie współpracujemy z doradcą nad projektem budowy szpitala. To nie jest działanie komercyjne. Nie weźmiemy przecież od zarządu województwa pieniędzy za to.

Prezes dodaje, że jedynym przychodem są drobne prowizje przy grupowych zakupach energii elektrycznej dla szpitali. Przychód w 2013 r. wyniósł ok. 7 tys. zł. Z kolei koszty działalności - ponad 1 mln zł. - Szpitale jednak na tym korzystają - mówi Jędrzejewski. - Te, które uczestniczyły w zakupach, dziś łącznie zaoszczędziły 3,5 mln zł na energii elektrycznej.

Zmiana prezesa czyni cuda

Nadzieje budzą też dwie inne spółki - CWJ Hipodrom Wola i Wielkopolska Agencja Zarządzania Energią. Obie znacznie pomniejszyły swoje straty. I obie zmieniły prezesów.

Ta druga, która od powstania w 2009 r. uchodziła za "partyjną przechowalnię", bo jej prezesem został Józef Lewandowski z PSL, zakończyła rok z 233,5 tys. zł na minusie. To o 609 tys. zł mniej niż w 2012 roku.

- Nowa prezes Jadwiga Twardowska obniżyła koszty o 50 proc., zmniejszyła zatrudnienie - mówi Krzysztof Grabowski, członek zarządu województwa, któremu podlega WAZE. - Zakładaliśmy jednak, że na początku projektu tworzenia grupy zakupowej energii pojawią się straty. Nie da się od razu z nich wyjść.

Czy musiały być tak duże za czasów prezesa z PSL? Na to pytanie Grabowski nie odpowiada. Ale radni opozycji nie mają wątpliwości - WAZE pokazała, że polityczne obsadzanie stanowisk źle się kończy.

- Władza często tworzy niepotrzebne jej spółki, by znaleźli się tam partyjni koledzy - uważa Waldemar Witkowski z SLD. - A potem musi do nich dopłacać. To psucie rynku. Zamiast tworzyć spółki, wiele zadań można by po prostu zlecać.

Dla kilku spółek województwa rok 2013 zakończył się jednak dobrze. Głównie tych, które obsługują finansowe projekty UE. I tak, Fundusz Rozwoju i Promocji Województwa, który udziela poręczeń przedsiębiorcom, miał 3,3 mln zł zysku. 350,8 tys. zł na plusie miała inna spółka finansowa - Wielkopolska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. A Agencja Rozwoju Regionalnego w Koninie zyskała z kolei 261,5 tys. zł.