Renta socjalna. Kto ją dostanie i na jakich warunkach?

Rentę socjalną dostaną spełniający wszystkie konieczne warunki obywatele polscy, cudzoziemcy mający status uchodźcy lub zezwolenie na osiedlenie się w naszym kraju, a także obywatele krajów Wspólnoty, o ile mają pozwolenie na pobyt w Polsce.

1. Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej, która jest całkowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

• zanim skończyła 18 lat,
• zanim skończyła 25 lat, w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej,
• w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

2. Obywatele polscy mieszkający i przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, cudzoziemcy mający zezwolenie na osiedlenie się w Polsce, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielony m.in. w związku z wykonywaniem pracy lub prowadzeniem firmy, podjęciem lub kontynuowaniem studiów albo szkolenia zawodowego, mający zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadany w Polsce. Takie prawo mają też obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy mają zezwolenie na pobyt w naszym kraju lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu EFTA. Renta socjalna przysługuje również osobom posiadającym obywatelstwo polskie, które przebywają czasowo za granicą (np. w celu nauki, pobytu u rodziny).

3. Renta socjalna przyznawana jest w stałej wysokości, wynoszącej 84 procent kwoty renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Od 1 marca br. wynosi 709,34 złotych. Podlega waloryzacji na zasadach i w trybie określonym w przepisach ustawy emerytalnej.Gdy osoba ubiegająca się o rentę socjalną jest jednocześnie uprawniona do renty rodzinnej albo jej części (lub uprawnienie takie nabędzie w trakcie pobierania renty socjalnej), łączna wysokość tych świadczeń nie może przekraczać 200 procent kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Obecnie wysokość takiej najniższej renty wynosi 844,45 złotych, a więc 200 procent tej kwoty to jest 1688,90 złotych.Jeśli łączna wysokość renty socjalnej i renty rodzinnej (lub jej części) przekracza kwotę 200 procent najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, wysokość renty socjalnej zostaje obniżona. Nie może być jednak niższa niż 10 procent najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
4. Uprawniony do renty socjalnej, który stracił do niej prawo, bo został tymczasowo aresztowany albo znajduje się w zakładzie karnym, może zgłosić wniosek o przyznanie 50 procent ogólnej kwoty renty, jeżeli jest osobą samotnie gospodarującą, nie ma przychodu i jest właścicielem lokalu mieszkalnego. Kwota ta musi być jednak przeznaczona na pokrycie wydatków związanych z opłatami czynszu lub innych należności za mieszkanie. Trzeba to potwierdzić na piśmie.

5. Świadczenie zostanie zawieszone, gdy zarobki osoby pobierającej to świadczenie przekroczą 70 procent przeciętnego wynagrodzenia. Od 1 marca do 31 maja br. 70 procent tego wynagrodzenia wynosi 2676,40 złotych. Prawo do renty zawiesza się za miesiąc, w którym uzyskaliśmy przychód, o czym musimy (sam zainteresowany lub jego opiekun prawny albo kurator) natychmiast pisemnie zawiadomić ZUS.

6.Renta socjalna jest świadczeniem podlegającym opodatkowaniu. Odlicza się więc od jej kwoty zaliczkę na podatek dochodowy, a także potrąca składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Rentę wypłaca ZUS.

7.Świadczenie może być przyznane na stałe, jeżeli niezdolność do pracy jest trwała lub na wskazany okres, jeśli niezdolność jest czasowa. Nie należy się jednak osobie, która:

• ma prawo do emerytury, uposażenia w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej, renty strukturalnej, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego,
• pobiera rentę z instytucji zagranicznych,
• jest tymczasowo aresztowana albo odbywa karę pozbawienia wolności,
• ma prawo do renty rodzinnej (lub części renty) w wysokości przekraczającej 200 procent kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
• jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych przekraczających 5 hektarów przeliczeniowych lub ma udział w takiej nieruchomości.