Benedyktynka, nalewka do wszystkiego

Benedyktynka z opactwa w Lubiniu zyskuje ostatnio także zwolenników w kuchni. Okazuje się, że ten ziołowy likier sporządzany przez mnichów od 500 lat wyśmienicie wzbogaca i podkreśla smak wielu dobrze już nam znanych dań.

Początki benedyktynki sięgają 1510 roku, kiedy to włoski mnich Bernardo Vinceli, przebywając w jednym z francuskich klasztorów, sporządził miksturę z rumu, ziół i korzeni. Jako lek dla chorych i osłabionych braci szybko zyskał uznanie nie tylko w benedyktyńskich klasztorach, ale także na dworach królewskich. Z czasem mnisi zaczęli udoskonalać pierwotną recepturę, w zależności od dostępności ziół oraz doświadczeń zielarskich. W efekcie różne klasztory wypracowały własne, oryginalne w smaku i aromacie likiery.

Polecamy: Przepisy i porady kulinarne na GłosWielkopolski.pl

Lubińska benedyktynka sporządzona jest na bazie spirytusu i 21 ziół. Przez wieki stosowano ją nie tylko dla wzmocnienia organizmu, ale także na różne dolegliwości układu pokarmowego - bóle, niestrawności, nieżyty, stany zapalne, wzdęcia, zgagę. Można ją także zażywać jako środek rozgrzewający, uspokajający, kojący migrenę i polepszający sen. Przed rokiem benedyktynka została wpisana na listę produktów tradycyjnych i tym samym uznana za element dziedzictwa kulinarnego Wielkopolski. W tym roku podczas Konwentu Mistrzów Polskich Nalewek w Kazimierzu Dolnym benedyktynka otrzymała tytuł mistrza polskich nalewek z akcyzą.

Zachęcamy do wykorzystania jej w kuchni według przepisów uczestników konkursu, który zorganizowano w Lubiniu podczas imprezy "Na szlakach tradycji". Przepisy przygotowali: gołąbki mołdawskie - Aurica Amariei, benedyktyńska zupa gulaszowa - Regina Gajewska, ciasto murzynek ze śliwkami - Agata Chasłos, karkówka z benedyktynką - Krystyna Olejniczak i Lucyna Gubańska, polędwica dworska - Leszek Przyłucki.

Gołąbki mołdawskie SARMALE

Składniki:

1 kg ryżu
1 kg wieprzowiny
marchew
3-4 cebule
liście kapusty
lub winogron
przecier pomidorowy
olej słonecznikowy
50 g benedyktynki

Przygotowanie:

Cebule podsmażyć na oleju i osobno marchew z przecierem pomidorowym. Zemleć mięso i podsmażyć. Ugotować ryż. Ryż, mięso, cebule oraz marchew z przecierem dokładnie wymieszać i doprawić do smaku. Porcje zawijać w liście. Gołąbki ułożyć w glinianym garnku, zalać wodą z benedyktynką. Dusić w piekarniku na małym ogniu przez dwie godziny. Podać z kwaśną śmietaną i mołdawskim winem.
Benedyktyńska zupa gulaszowa

Składniki

1 kg łopatki wieprzowej
10 łyżek benedyktynki
4 cebule
4 średnie ziemniaki
2 duże marchwie
1 duża pietruszka
20 dag pieczarek
pół szklanki oleju
2 łyżki koncentratu pomidorowego
po 1 papryce zielonej i czerwonej
sól, pieprz i ostra papryka

Przygotowanie:

Mięso pokroić w grubą kostkę i podsmażyć na oleju. Dodać posiekaną cebulę. Smażyć na małym ogniu
przez 15 minut. Dodać 5 łyżek benedyktynki i pokrojoną w plasterki marchew, pietruszkę i pieczarki. Dusić 5 minut. Dodać koncentrat pomidorowy i tyle wrzącej wody, aby zakryła składniki. Zagotować, wsypać pokrojone w kostkę ziemniaki oraz paprykę. Ugotować do miękkości, doprawić solą, pieprzem i ostrą papryką. Na koniec dodać jeszcze 5 łyżek benedyktynki. Podać z chlebem.

Ciasto murzynek ze śliwkami zalanymi benedyktynką

Składniki:

murzynek:
2 szklanki cukru,
1 szklanka oleju,
pół szklanki mleka,
3 łyżki kakao,
5 jaj,
2,5 szklanki mąki,
mały proszek do pieczenia

masa budyniowa:
budyń śmietankowy,
pół litra mleka,
15 dag cukru,
kostka masła
1,5 szklanki benedyktynki
50 dag śliwek kalifornijskich

polewa:
2 tabliczki czekolady,
pół kostki masła,
pół szklanki kwaśnej śmietany

Przygotowanie:

Olej, mleko, cukier i kakao zagotować. Wystudzić, wymieszać z żółtkami, mąką i proszkiem do pieczenia. Ubite białka wymieszać z ciastem. Upiec murzynek. Wcześniej śliwki zalać benedyktynką, moczyć koło 12 godzin. Osączyć. Likierem skropić ciasto. Ugotowany budyń wystudzić, zmiksować z cukrem i masłem. Masę budyniową rozsmarować na powierzchni ciasta, na to ułożyć pokrojone w paski śliwki. Rozpuścić czekoladę, masło i śmietanę. Dobrze wymieszać i tak uzyskaną polewą polać całość.
Polędwica dworska

Składniki:

polędwica wieprzowa
jabłko, cebula, pieczarki
miód
marynata: oliwa, papryka, majeranek, zioła, pieprz, ocet winegret, benedyktynka
dip ziołowy: jogurt naturalny, majonez, musztarda, zioła, sól, pieprz

Przygotowanie:

Wymieszać składniki marynaty. Polędwicę oczyścić, a następnie zamarynować na 24 godziny.
Piec przez 1,5 godziny w temperaturze 180 stopni Celsjusza obłożoną: jabłkami, cebulą, pieczarkami i polaną odrobiną miodu. Wyjąć, pokroić w plastry, polać wcześniej przygotowanym dipem.

Karkówka z benedyktynką

Składniki

duża karkówka
pieprz, sól
liść laurowy,
ziele angielskie
majeranek
lubczyk
cebula
czosnek
benedyktynka
smalec
2 łyżki koncentratu pomidorowego

Przygotowanie:

Mięso natrzeć wszystkimi przyprawami i zostawić na 24 godziny. Następnie należy opiec na smalcu na złoty kolor. Gdy jest już dobrze osmażona, polewamy benedyktynką z wodą i dodajemy koncentrat pomidorowy. Dusimy około 2 godzin. Gotową karkówkę podajemy z pyzami na parze, sosem z karkówki oraz z czerwoną kapustą.