Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wielkopolskie smaki i kolory rodzinnych świąt wielkanocnych

Elżbieta Podolska
Waldemar Wylegalski
Jak każde polskie święta, Wielkanoc poprzedzona jest starannymi przygotowaniami do uczty smaków. Po długim okresie postu, oczyszczony człowiek może liczyć na bogactwo dań na pięknie przybranym stole - pisze Elżbieta Podolska.

Wielkanoc to czas odpoczynku i spotkań z najbliższymi. Tak jest od wieków. Papież Grzegorz Wielki nazwał Wielkanoc Solemnitas Solemnitatum, czyli uroczystość uroczystości.

Stoły od zawsze w tym czasie po prostu uginały się od przysmaków. Gospodynie domowe musiały się wykazać jeszcze większym kunsztem w przygotowaniu potraw niż na święta Bożego Narodzenia. Wielkie gotowanie praktycznie rozpoczynało się nawet na dwa tygodnie przed świętami.

Polecamy: Przepisy i porady kulinarne na GłosWielkopolski.pl

W Wielkopolsce szczególnie dbało się o to, co znajdowało się na stołach. Już kilka dni przed Wielką Niedzielą gospodynie szykują smakołyki: szynki wędzone, kiełbasy różnego rodzaju, peklowane mięsa, drób, galarety, sosy i ciasta: baby wielkanocne, mazurki, serniki, torty. Zestaw potraw na stół wielkanocny jest bardzo urozmaicony, ale też w naszym regionie nieco się one różnią od dań w innych częściach Polski. I tak - żurku Wielkopolanki nie zabarwiają śmietaną, a za to dodają nieco chrzanu. Z kolei jeśli chodzi o ciasta, tylko u nas panie na Wielkanoc wypiekają drożdżową babę, a sernik zawsze bez ciasta na spodzie i z polewą czekoladową .

Trwają porządki wiosenne. Koniecznie według starych obyczajów z wielkopolskich wsi, trzeba wygonić zimowy kurz i wszystkie znajdujące się w nim zmartwienia. A potem już robi się zielono także w domu np. za sprawą rzeżuchy na stole (pamiętajmy, że dzisiaj to ostatni moment na jej wysianie).

Baba drożdżowa z bakaliami
Składniki:

  • 1 kg mąki,
  • 8 żołtek,
  • szklanka cukru,
  • 2 kostki masła,
  • 100 g drożdży,
  • 1 szklanka mleka,
  • szczypta soli,
  • skórka otarta z cytryny,
  • bakalie,
  • tłuszcz
  • bułka tarta do formy

Przygotowanie:

Drożdże rozpuścić w niewielkiej ilości mleka i lekko podgrzać. Żółtka utrzeć z cukrem, a masło roztopić w rondlu na małym płomieniu. Do przesianej mąki dodać sól, przygotowane drożdże, roztopione masło, utarte żółtka i wyrobić na jednolite ciasto. Dodać otartą skórkę z cytryny i bakalie. Pozostawić do wyrośnięcia. Gdy ciasto wyrośnie, przełożyć je do wysmarowanej formy. Piec przez około godzinę. Po upieczeniu babę posypać cukrem pudrem lub polukrować.

Mazurek czekoladowy
Ciasto
Składniki:

  • mąka,
  • 3 żółtka,
  • szklanka śmietany,
  • kostka margaryny,
  • 1 szklanki cukru pudru,
  • łyżeczka proszku do pieczenie

Przygotowanie: Z cukru, żołtek, margaryny i śmietany wyrobić kruche ciasto, dodając tyle mąki (najlepiej pszennej), aby dało się ono rozwałkować. Schłodzić, a następnie rozwałkować na grubość ok. 1,5 cm i ułożyć na blasze. Piec przez 20 minut.

Polecamy: Przepisy i porady kulinarne na GłosWielkopolski.pl

Polewa
Składniki:

  • 1 szklanki mleka,
  • 1 szklanki cukru,
  • 7 łyżek margaryny,
  • łyżeczka kakao,
  • 1/5 szklanki mleka w proszku,
  • bakalie

Przygotowanie: Zagotować mleko z cukrem, margaryną i kakao. Odstawić z płomienia i dodać przesiane przez sito mleko w proszku. Wymieszać. Gorącą masę wyłożyć na upieczone ciasto. Wierzch udekorować bakaliami. Zamiast polewy czekoladowej można zrobić przeróżne inne polewy, w zależności od upodobań.

Żur
Zakwas
Składniki:

  • 1 szklanka mąki żytniej
  • kilka ząbków czosnku
  • mała cebula
  • liść laurowy
  • kilka ziaren ziela angielskiego
  • pół kromki razowego chleba ze skórką

Przygotowanie:

Do kamiennego garnka lub szklanego słoja wsypać mąkę. Wymieszać z taką ilością gorącej wody, aby powstała zawiesina o konsystencji ciasta naleśnikowego. Dodać czosnek, liść laurowy, ziele angielskie. Gdy zawiesina ostygnie, wlać 4 szklanki chłodnej przegotowanej wody. Włożyć cebulę i chleb. Wymieszać, przykryć ściereczką. Po trzech dniach nadaje się do użycia.

Żur
Składniki:

  • 1500 ml żuru z żytniej mąki
  • 200 g kiełbasy
  • pęczek włoszczyzny
  • sól
  • czosnek
  • natka pietruszki

Przygotowanie: Z kiełbasy (moja babcia Ania, Wielkopolanka z krwi i kości, zamiast na zwykłej kiełbasie, gotowała wywar na kiełbasie białej surowej - znakomity) i oczyszczonej włoszczyzny ugotować wywar. Żur z mąki żytniej (jeżeli ktoś zapomni albo nie ma czasu nastawić żuru, może go po prostu kupić w sklepie lub na rynkach. Bardzo dobry jest żur śląski - sprawdzone) połączyć z odcedzonym wywarem i zagotować. Kiełbasę pokroić w kostkę i dodać do zupy (jeśli kiełbasy białej ugotowaliśmy za dużo, możemy ją przysmażyć na blaszce w piekarniku z dodatkiem rodzynek, majeranku, pokropioną delikatnie olejem - palce lizać, doskonała kolejna prosta potrawa na święta). Dodać roztarty z solą czosnek i zieloną pietruszkę. Kto lubi żur bardziej ostry, może dodać odrobinę chrzanu. W Wielkopolsce w odróżnieniu do Śląska i Kresów żuru nie zabiela się śmietaną.
Pasztet z cielęciny
Składniki:

  • 50 dag cielęciny
  • 30-40 dag wątróbki cielęcej lub wieprzowej
  • 25 dag podgardla wieprzowego lub surowy boczek
  • 6 dag słoniny włoszczyzna (cebula, marchew, pietruszka)
  • 1 dag suszonych grzybów
  • 1 czerstwa kajzerka
  • 3 jajka
  • 1-2 liście laurowe
  • ziele angielskie,
  • pieprz czarny
  • gałka muszkatołowa,
  • imbir
  • sól,
  • pieprz
  • majeranek
  • tłuszcz (do wysmarowania formy można użyć oliwy lub smalcu)

Przygotowanie:
Pasztetu nie robi się z najładniejszych kawałków mięsa, bo będzie za suchy, najlepiej kupować mięso, które jest przerośnięte tłuszczem. Grzyby opłukać, cielęcinę, boczek i podgardle umyć, włożyć do garnka. Zalać zimną wodą, dodać liść laurowy, ziele angielskie i pieprz, gotować na małym ogniu. W połowie gotowania posolić i dodać umytą włoszczyznę. Pod koniec gotowania włożyć słoninę. Gotować do momentu, gdy mięso będzie zupełnie miękkie. Następnie wyjąć, wystudzić i dokładnie obrać z kości. Wątróbkę obrać z błony, pokroić w plastry, zalać osobno szklanką wrzącego wywaru, gotować 5-10 minut. Bułkę namoczyć w szklance wywaru. Mięso, wątrobę, bułkę, zemleć 2 razy w maszynce z sitkiem do pasztetów. Dodać sól, pieprz, gałkę muszkatołową i jajka, dokładnie wymieszać. Blachę posmarować tłuszczem, dno wyłożyć plastrami gotowanej słoniny. Masę przełożyć do formy (napełnić pasztetem 3/4 formy). Zakryć szczelną pokrywą. Gotować na parze około 1 godziny. Pasztet wystudzić, letni wyjąć z formy. Podawać zimny z ostrym sosem. Pasztet można również piec w piekarniku o temperaturze ok. 180-200°C (1 godzina 30 min).
Szynka w cieście
Składniki:

  • 2 kg szynki surowej
  • pęczek włoszczyzny
  • 2 cebule
  • pieprz,
  • ziele angielskie

Ciasto:

  • 1 kg mąki,
  • 0,5 kg margaryny lub smalcu
  • sól,
  • pieprz,
  • papryka

Przygotowanie:

Szynkę moczyć przez godzinę w zimnej wodzie. Wyjąć zalać wrzątkiem. Dodać obraną i umytą włoszczyznę, cebulę i przyprawy. Gotować na bardzo małym ogniu przez ok. 2 godziny. Ostudzić wraz z wywarem. Szynkę wyjąć i osuszyć. Z mąki przesianej przez sito i tłuszczu wyrobić ciasto, dodając jak najmniej wody, by nie zrobiło się twarde. Dodać sól, pieprz i pakrykę. Wyrobić. Dobrze wyrobione pozostawić w chłodnym miejscu na godzinę. Ciasto następnie rozwałkować i dokładnie zawinąć nim szynkę. Ułożyć na blasze, tak by złączenie było pod spodem. Na powierzchni ciasta zrobić kilka dziurek, żeby mogło odparowywać. Piec w gorącym piekarniku ok. godziny. Szynka może być podawana na zimno bądź na gorąco. Świetnie smakuje z dodatkiem sosu tatarskiego lub chrzanowego.

Sernik wielkopolski
Składniki:

  • 1 kg twarogu półtłustego lub tłustego, zmielonego przynajmniej dwukrotnie
  • 6 jajek
  • 1/2 kostki miękkiego masła
  • 2 łyżki mąki ziemniaczanej
  • cukier waniliowy - 1 opakowanie (16 g) (niekoniecznie, jeśli dodacie aromat)
  • 1 szklanka cukru
  • aromat waniliowy
  • bakalie, bardzo często dodaje się tylko rodzynki i skórkę pomarańczową

Przygotowanie:

Żółtka ubić z cukrem i cukrem waniliowym do białości. Stopniowo dodawać twaróg, dalej ubijając, miękkie masło, mąkę. Na końcu wmieszać bakalie. Z białek ubić pianę i delikatnie wymieszać z resztą masy. Piec w temperaturze 170°C przez około godzinę. Po wyjęciu z pieca sernik lubi opaść. Są dwie szkoły, żeby studzić delikatnie przy lekko uchylonym piekarniku, nie ruszać aż do ostygnięcia. Drugi sposób, który ja stosuję - wyciągnąć gorący z piekarnika i szybkim ruchem okroić nożem dookoła wokół tortownicy i odstawić w spokojne miejsce do ostygnięcia. Oblać polewą czekoladową.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gloswielkopolski.pl Głos Wielkopolski