18+

Treść tylko dla pełnoletnich

Kolejna strona może zawierać treści nieodpowiednie dla osób niepełnoletnich. Jeśli chcesz do niej dotrzeć, wybierz niżej odpowiedni przycisk!

Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Pomorze: 7 map archiwalnych. Rozwiązujemy ich tajemnicę

Grzegorz Popławski
Generalne Gubernatorstwo z 1941 roku.
Generalne Gubernatorstwo z 1941 roku.
W ramach zakończonego dzisiaj cyklu "Wrzesień 1939 na Pomorzu" dołączyliśmy do "Polski Dziennika Bałtyckiego" 7 reprintów archiwalnych map. Ukazywały się w środy: 2, 9 i 16 września.

Wzbudziły olbrzymie zainteresowanie, ale też wiele pytań. Najwięcej wątpliwości dotyczyło mapy Polski z końca 1939 roku z naniesionymi już nowymi granicami po rozbiorze Polski pomiędzy III Rzeszę a ZSRR. Wszystkie nazwy miejscowości, nawet te na terenie ówczesnych Niemiec, były polskie, a mapę wydało wydawnictwo "Świt" w 1939 roku.

- To rzeczywiście bardzo ciekawa mapa - mówi dr hab. Jacek Tebinka z Uniwersytetu Gdańskiego. - Naniesione są na niej dokładnie granice II Rzeczypospolitej z okresu po 15 marca 1939, czyli już po zajęciu Czech przez Niemców i utworzeniu Słowacji. Prawdopodobnie wtedy powstała podstawa mapy, którą wykorzystano po wrześniu, nanosząc tylko nowe granice. Dlatego pozostały na niej jeszcze wszystkie opisy po polsku. W tym okresie było to możliwe. To jednak tylko przypuszczenia. Mapa Polski w ten sposób przygotowana została wydana już po utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa, czyli po 26 października 1939 r.

Wiele pytań było także do mapy właśnie Generalnego Gubernatorstwa, która ukazała się razem z mapą Polski. Były na niej nieco inne granice. - Tu sytuacja jest jasna, to mapa wydana już po agresji Niemiec na ZSRR, kiedy to w granice Generalnego Gubernatorstwa został włączony Dystrykt Galicja [stało się to 1 sierpnia 1941 r. - dop. red.] - wyjaśnia dr hab. Jacek Tebinka.

Ciekawostką tej mapy jest jednak to, że nie ma na niej jeszcze Komisariatów Rzeszy Ukraina i Wschód, utworzonych już 1 września 1941 roku. Są za to niemieckie nazwy Ukrainy i Białorusi. Jest też Litwa, która była wtedy pod niemiecką okupacją.

Pojawiały się też wątpliwości do polskiej mapy Wolnego Miasta Gdańska, wydanej w 1938 roku. Chodziło przede wszystkim o niemieckie nazwy. Tu jednak wyjaśnienie jest bardzo proste. W okresie od listopada 1920 roku do 1 września 1939 Wolne Miasto Gdańsk było państwem pod protektoratem Ligi Narodów. Mieszkańcy mieli obywatelstwo gdańskie, a językiem urzędowym był niemiecki. Dlatego też nazwy - w granicach Wolnego Miasta Gdańska - są w tym właśnie języku, tylko tłumaczone na polski.

Zobacz mapy, które ukazały się w naszym cyklu

2 września - mapa Prus Wschodnich, wydana w latach 30. oraz plany portów w Gdyni i Gdańsku.
9 września - mapa Polski i okolic Warszawy z końca 1939 roku oraz niemiecka mapa Generalnego Gubernatorstwa z 1941 roku.
16 września - mapa Wolnego Miasta Gdańska i okolic wydana w 1938 roku w Warszawie oraz mapa Lasów Oliwskich i Sopotu z lat 30., wydana w Berlinie.
Wszystkie mapy pochodzą ze zbiorów Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki