Kalisz: Inwestorzy nie będą finansować wykopalisk?

Zgodnie z zaleceniami Trybunału Konstytucyjnego nowe przepisy zdejmują z inwestora całkowity ciężar finansowania wykopalisk archeologicznych, który od tego momentu w większości spadać będzie na Skarb Państwa. W teorii inwestorzy, którzy prowadzą roboty budowlane przy zabytkach, otrzymają dotację na badania archeologiczne.

Przepis dotyczy także robót ziemnych na terenie, na którym znajdują się zabytki archeologiczne. Warunek jest jeden - koszt badań archeologicznych musi być wyższy niż 2 proc. kosztów robót czy to będzie garaż, czy całe osiedle domków jednorodzinnych stawiane na terenie objętym opieką konserwatorską. Nie oznacza to, że wykopaliska od razu będą finansowane przez Skarb Państwa. Właściciel nieruchomości zapłaci za wykopaliska, ale ich koszty będą w dużej mierze zwracane po przeprowadzeniu robót. Dotacje na badania oraz wykonanie ich dokumentacji będzie przyznawał minister kultury.

Wszystko to bardzo pięknie wygląda, ale - przynajmniej na razie - jest niewykonalne. Konserwatorzy zabytków nie mają żadnych wytycznych postępowania, bo nie ma ministerialnego rozporządzenia. A pracować trzeba. Na razie tracą inwestorzy. Oczywiście nie chodzi o tych wielkich, budujących np. autostrady, ale tych, co chcą na własnej działce postawić dom. Nie ma zasad, nie ma budowy. Chyba że w dotychczasowym trybie złożą oświadczenie woli, że w całości zapłacą za wykopaliska. To oznacza, że nowe przepisy są faktycznie martwe, a chyba nie o to autorom ustawy chodziło.

Na razie osoby zajmujące się ochroną zabytków nie chcą się na temat zmian w przepisach wypowiadać. - Ustawy jeszcze nie podpisał prezydent, więc trudno ją komentować. Skutki zmian poznamy dopiero w praktyce, gdy do urzędu zaczną napływać wnioski - tłumaczy Mirosława Dernoga, kierownik wydziału archeologii Wojewódzkiej Służby Ochrony Zabytków w Poznaniu.