Przekazujemy majątek bliskim. Jak zrobić to bezpiecznie?

Chciałbym jeszcze za swojego życia zadecydować co i komu przypadnie po mojej śmierci. Jak zrobić to najbezpieczniej?
Michał Wieczorek z Izby Notarialnej w Poznaniu: Najlepiej sporządzić testament. Może pan spisać go sam, koniecznie w całości własnoręcznie, opatrzyć go datą i na końcu podpisać się. Testament można sporządzić również u notariusza, a wówczas ma on formę aktu notarialnego. Jeśli chcemy poszczególne przedmioty swojego majątku zapisać konkretnym osobom, które nabędą je z chwilą naszej śmierci – na przykład dom synowi, a samochód córce, możemy sporządzić testament windykacyjny, który musi mieć formę aktu notarialnego.

Czy jeśli sporządzę testament u notariusza, mogę później zmienić jeszcze zdanie co do jego treści?
Michał Wieczorek z Izby Notarialnej w Poznaniu: Każdy testament, w tym i notarialny można odwołać i sporządzić nowy tyle razy ile zechcemy. Dlatego tak ważne jest umieszczanie na testamencie daty, żeby wiadomym było który wyraża naszą ostatnią wolę. Zawsze bowiem ważny jest ten ostatni.

Chciałbym przepisać swoje mieszkanie na dzieci. Jak mogę to zrobić?
Michał Wieczorek z Izby Notarialnej w Poznaniu: Może pan to zrobić w drodze umowy darowizny, która ma charakter nieodpłatny. Trzeba tylko zdecydować komu i w jakich udziałach chce pan mieszkanie przekazać. Darowizna mieszkania, działki zabudowanej domem, spółdzielczego własnościowego prawa wymaga formy aktu notarialnego.

Czy taka darowizna wiąże się z jakimiś podatkami?
Michał Wieczorek z Izby Notarialnej w Poznaniu: Najbliższa rodzina, której przekażemy swój majątek na podstawie umowy darowizny, nie płaci podatku. Zwolnieni są z niego: małżonek; zstępni, czyli dzieci, wnuki, prawnuki; wstępni, czyli rodzice, dziadkowie; pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha darczyńcy.

Z chwilą dokonania darowizny przestanę być właścicielem mieszkania. Czy mogę jednak zapewnić sobie mieszkanie w nim do końca życia?
Michał Wieczorek z Izby Notarialnej w Poznaniu: Tak. Możemy dokonać darowizny polecając jednocześnie obdarowanemu ustanowienie na naszą rzecz nieodpłatnego i dożywotniego użytkowania albo służebności osobistej mieszkania. Prawo to może zostać ustanowione w tym samym akcie, który obejmuje darowiznę. Wygaśnie ono dopiero z chwilą śmierci albo wówczas jak darczyńca sam zrzeknie się tego prawa. Ustanowienie tego prawa w najbliższej rodzinie jest również zwolnione z podatku.

Chciałabym przekazać dom w którym mieszkam jeszcze za życia synowi i jednocześnie mieć zapewnioną z jego strony opiekę. Czy darowizna daje takie możliwości ?
Michał Wieczorek z Izby Notarialnej w Poznaniu: Najlepiej będzie, jeśli pani wybierze umowę dożywocia, na mocy której syn stanie się właścicielem domu, ale w zamian za to zobowiąże się zapewnić pani dożywotnie utrzymanie. Powinien on przyjąć panią jako domownika, dostarczać wyżywienie, ubrania, mieszkanie, światło i opał, zapewnić odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz pokryć koszty pogrzebu odpowiadającego zwyczajom miejscowym. Jest to zakres ustawowy, który można rozszerzyć.

Czy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu również może podlegać umowie dożywocia?
Michał Wieczorek z Izby Notarialnej w Poznaniu: Nie. Za dożywocie można przepisać tylko nieruchomość, albo mieszkanie stanowiące odrębną nieruchomość.

Czy umowa dożywocia, tak jak darowizny, w najbliżej rodzinie zwolniona jest z podatku?
Michał Wieczorek z Izby Notarialnej w Poznaniu: Nie. Umowa dożywocia bez względu na to na czyją rzecz jest dokonywana, zawsze podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stawka wynosi 2 proc. od wartości rynkowej nieruchomości.

Co mogę zrobić jeśli po dokonaniu darowizny moje stosunki z obdarowanym ulegną radykalnej zmianie?
Michał Wieczorek z Izby Notarialnej w Poznaniu: Jeżeli uznamy, że obdarowany dopuścił się względem nas rażącej niewdzięczności, darowiznę możemy odwołać. Musimy wówczas złożyć stosowne oświadczenie obdarowanemu o odwołaniu. Konieczne jest również ponowne przeniesienie własności na naszą rzecz.

Chcesz skontaktować się z autorem informacji? [email protected]