Rozsypywanie prochów zmarłych dzieli posłów w Sejmie

Dyskusja dotycząca zmiany ustawy z 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych toczy się od kilku lat. W poprzedniej kadencji Sejmu nad nowelizacją pracował specjalny zespół parlamentarny. Ale z przepisami nie zdążył się uporać. W ubiegłym roku SLD wniósł więc własny projekt zmian, który zakładał m.in. że bliscy zmarłego będą mogli przechowywać urnę z prochami w domu, a także – rozsypywać prochy na tzw. polach (ogrodach) pamięci. Sejm odrzucił jednak pomysł już w pierwszym czytaniu. Teraz Sojusz wraca z nowym, znacznie okrojonym projektem.

- Chcemy, by w końcu rozpoczęła się dyskusja na temat ustawy, która nie przystaje już do rzeczywistości, zmieniającego się społeczeństwa i tradycji odmiennych od chrześcijańskich – mówi Marek Balt, poseł SLD, sprawozdawca projektu. - Tyle, że napotykamy spory opór. Dlatego, po konsultacjach m.in. z administratorami publicznych cmentarzy, proponujemy zmiany, które są pierwszym małym krokiem w kierunku tych pożądanych.

Sojusz odstąpił więc m.in. od możliwości przechowywania urn w domach. Ale jednym z jego założeń jest nadal umożliwienie rozsypywania prochów zmarłych na tzw. polach pamięci, czyli specjalnie wyznaczonych na cmentarzu miejscach – terenach zielonych. Obecnie, choć takie pola na niektórych cmentarzach już są, można zakopywać na nich tylko urny. Zmianie tego stanu rzeczy sprzeciwia się m.in. Polska Izba Pogrzebowa. A jej stanowisko wywołało niemałą burzę. Na jej stronie internetowej można było bowiem przeczytać, że „rozsypywanie prochów było specjalnością nazistów”. Prezes izby Witold Skrzydlewski to zdanie podtrzymał, wypowiadając się na antenie TVN24 i sugerując, że SLD chce wymazać pamięć o ludziach, tak jak robiono to w czasie wojny.

- Ta wypowiedź była skandaliczna – mówi „Głosowi” Marek Balt z SLD. - Czy niemal wszystkie kraje UE, a także Stany Zjednoczone, Kanada, Australia, które dopuszczają rozsypywanie prochów, szerzą w ten sposób nazizm? Prezes izby jest przeciwny zmianie przepisów z innego powodu. Chodzi o biznes, jaki firmy pogrzebowe robią na tradycyjnym pochówku.

I rzeczywiście, firmy z branży przyznają, że stracą, jeśli klienci nie będą kupować trumien. Ale to nie znaczy, że z Polską Izbą Pogrzebową się zgadzają. Piotr Szlingiert, prezes poznańskiego Universum, które świadczy usługi pogrzebowe i zarządza dwoma cmentarzami komunalnymi, uważa, że aspekt finansowy nie powinien być w tej dyskusji dominujący. - Należy brać pod uwagę dwa aspekty – światopoglądowy i prawny – mówi Piotr Szlingiert. - Przy tym pierwszym wychodzę z założenia, że każdemu należy umożliwić pochówek zgodny z wolą zmarłego czy rodziny. Aspekt prawny jest jednak dla branży ważniejszy. Dzisiejsze przepisy nie są jasne, wielu spraw nie regulują. Uporządkowanie ich byłoby ułatwieniem.

Takiego ułatwienia chcą także posłowie PSL. Tyle, że oni sprzeciwiają się rozsypywaniu prochów. Uważają, że z szacunku dla zmarłych należy chować ich tylko w grobach, katakumbach czy świątyniach. - Niektórzy na siłę próbują naśladować styl amerykański, podczas gdy nasza tradycja i kultura jest zupełnie inna – uważa Józef Racki, poseł PSL z Kalisza. - Groby to nie tylko wyraz szacunku dla zmarłego, ale i ślady historii. Gdyby nie one, spuścizna naszych przodków mogłaby zostać zapomniana.

Projekt PSL popiera także Platforma Obywatelska. Za z pewnością będzie też Kościół. Bo Episkopat już w 2011 r. wydał list pasterski, w którym choć nie zakazuje kremacji (o ile „nie podważa wiary w zmartwychwstanie ciała”), to „nadal zaleca i popiera biblijny zwyczaj grzebania ciał zmarłych”. W liście czytamy również, że Kościół nie może zaakceptować rozsypywania prochów w tzw. ogrodach pamięci lub przechowywania ich w domu.

Wiele wskazuje więc na to, że projekt autorstwa SLD, poza Twoim Ruchem, znów nie znajdzie poparcia w Sejmie.